Πρόσφατα δικαστήριο της Θεσσαλονίκης καταδίκασε τηλεφωνήτρια μίας εταιρίας είσπραξης οφειλών σε επτάμηνη φυλάκιση για παρενόχληση οφειλέτη και παράβαση του νόμου για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, αναφέρει στην ιστοσελίδα του το γερμανικό περιοδικό Focus..

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η καταδικασθείσα δεν θεωρούσε ότι έπραττε λάθος, καθώς, όπως υποστήριξε και στο δικαστήριο, ακλουθούσε εντολές. Παρά το γεγονός ότι ο μηνυτής υποστήριξε ότι η εισπρακτική εταιρία ενημέρωσε για τα χρέη της συναδέλφους και συγγενείς, και ότι η ίδια αναγκάστηκε να υπομένει ύβρεις, η υπεύθυνη του τμήματος, στο οποίο ανήκε η τηλεφωνήτρια αλλά και ο Διευθυντής της εταιρίας απαλλάχθηκαν από τις εναντίον τους κατηγορίες.

Είναι μία καινούρια και εξαιρετικά δυσάρεστη πτυχή της ελληνικής κρίσης: πρώτα οι πολίτες χάνουν την δουλειά τους ή μέρος του εισοδήματός τους και μετά αρχίζουν οι πιέσεις από τις τράπεζες. Η αιτία βρίσκεται, και πάλι, στην εισαγωγή του Ευρώ το 2002, η οποία οδήγησε στη χωρίς κανέναν έλεγχο χορήγηση από τις τράπεζες πιστωτικών καρτών και δανείων. Οι τράπεζες μπορούσαν να το κάνουν, καθώς δανείζονταν φθηνά από την ΕΚΤ. Το τίμημα το πλήρωσαν οι πολίτες με την εκρηκτική αύξηση των τιμών.

Η πολιτική έβλεπε, αλλά δεν έκανε τίποτα. Αρχικά βολευόταν από το γεγονός ότι χάρη στην κατανάλωση αυξανόταν σημαντικά το ΑΕΠ. Η άνοδος του ΑΕΠ παρουσιαζόταν ως δείγμα της νέας, πλούσιας και ισχυρής Ελλάδας. Οι πολίτες με την σειρά τους είχαν την ελπίδα ακόμα μεγαλύτερων μισθών και αύξαναν την κατανάλωσή τους, ακόμα και με δάνεια, τα οποία τους προσέφεραν απλόχερα οι τράπεζες.

Μέχρι και το 2008 οι τράπεζες προσέφεραν διακοποδάνεια, εορτοδάνεια και δάνεια για την αγορά σπορ αυτοκινήτων. Το τέλος της ιστορίας είναι γνωστό: μετά από την κατάρρευση της Lehman Brothers και την συνακόλουθη παγκόσμια οικονομική κρίση, το ελληνικό οικονομικό μοντέλο κατέρρευσε ως πύργος από τραπουλόχαρτα. Από τα 228 δις Ευρώ δανείων που χορηγήθηκαν από τις τράπεζες, τα 64 δις η 25% δεν εξυπηρετούνται, ενώ από τα 26 δις Ευρώ των στεγαστικών δανείων το 40% κινδυνεύει να μην εξυπηρετηθεί. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις οι περισσότεροι δανειολήπτες θέλουν να αποπληρώσουν τα δάνειά τους, αλλά δεν μπορούν. Βελτίωση δεν υπάρχει στον ορίζοντα, καθώς η ανεργία έχει φτάσει στο 27,4% και η οικονομία αναμένεται και το 2014 να συρρικνωθεί κατά 4%. Κατά τον ίδιο τρόπο και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αναμένεται να αυξηθούν μέχρι το 2014 σε 90 δις Ευρώ. Ταυτοχρόνως οι νέοι φόροι και η μείωση των μισθών με κρατικά διατάγματα δημιουργούν ακόμα βαθύτερες τρύπες στις τσέπες των πολιτών. Οι μειώσεις εισοδημάτων 30-50% δεν αποτελούν εξαίρεση. Ωστόσο, το κράτος είναι αμείλικτο, και όποιος χρωστά στην εφορία πάνω από 5.000 Ευρώ, κινδυνεύει με σύλληψη και φυλάκιση. Περίπου μισό εκατομμύριο Έλληνες ζουν σε νοικοκυριά που δεν έχουν πλέον κανένα εισόδημα.

Το πρόβλημα πλέον που υπάρχει είναι ότι, ενώ οι τράπεζες έλαβαν 58,2 δις Ευρώ από τα 206,9 δις Ευρώ της δανειακής βοήθειας προς την Ελλάδα, η απώλεια 225 δις Ευρώ σε καταθέσεις, οι οποίες είτε κατευθύνθηκαν στο εξωτερικό είτε χρησιμοποιήθηκαν για την πληρωμή φόρων, την κάλυψη εσόδων και τα νοσοκομειακά έξοδα των ολοένα και πιο συχνά ανασφάλιστων Ελλήνων, έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη ρευστότητας. Έτσι, οι τράπεζες δεν μπορούν να χορηγήσουν δάνεια. Όπως κάποιος που πνίγεται, έτσι και οι τράπεζες καταφεύγουν στο έσχατο μέσο: τις εισπρακτικές εταιρίες. Το ότι με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατόν να αποξενωθούν οι πελάτες, τους οποίους κάποτε οι τράπεζες κυνηγούσαν, δεν φαίνεται να είναι κάτι περισσότερο από μία λεπτομέρεια για αυτές.

Οι εισπρακτικές εταιρίες λαμβάνουν τα προσωπικά δεδομένα των πελατών και χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να πιέσουν τους οφειλέτες, καθώς από την επιτυχία της πίεσης που ασκούν εξαρτάται η αμοιβή τους. Δεν χρησιμοποιείται η έγγραφη προειδοποίηση ούτε ενημερώνεται ο πελάτης για την χορήγηση των προσωπικών του δεδομένων. Χωρίς καμία αιδώ οι εισπρακτικές εταιρίες ενθαρρύνουν τους εργαζόμενους σε αυτές να φέρονται όσο πιο σκληρά γίνεται στους οφειλέτες. Είναι κρίσιμο να αυξηθεί τόσο πολύ η πίεση στον οφειλέτη, ώστε αυτός να υποσχεθεί ακόμα και τον χρόνο της πληρωμής. Μολονότι η τηλεφωνική παρενόχληση επιτρέπεται μόνον μετά από δέκα ημέρες μετά από την ημέρα της πληρωμής, συχνά οι εισπρακτικές εταιρίες δεν τηρούν τον κανόνα. Οι μηνύσεις δεν είναι τακτικό φαινόμενο, γιατί κοστίζουν 100 Ευρώ για να ασκηθούν. Αν οι υπάλληλοι των εισπρακτικών εταιριών δεν είναι αποτελεσματικοί, απολύονται. Πολλές από τις εταιρίες πληρώνουν μισθούς 300 Ευρώ χωρίς μπόνους. Οι περισσότεροι από τους εργαζόμενους δεν αντέχουν πάνω από ένα τρίμηνο. Στο μεταξύ, υπάρχουν περιπτώσεις πολιτών που υπέστησαν πιέσεις, επειδή ο τηλεφωνικός τους αριθμός ανήκε προηγουμένως σε οφειλέτη. Πρέπει οι ίδιοι αυτοί οι πολίτες εγγράφως να αποδείξουν ότι δεν συνδέονται καθ’ οιονδήποτε τρόπο με τον οφειλέτη. Πάσχοντες από την υπόθεση αυτή είναι και οι υπάλληλοι των τραπεζών, οι οποίοι γίνονται αποδέκτες της οργής των πελατών της τράπεζας, δεν έχουν όμως καμία επιρροή στην λειτουργία των εισπρακτικών εταιριών. Οι οργανώσεις προστασίας των καταναλωτών έχουν δημιουργήσει τηλεφωνικές γραμμές για να βοηθήσουν τους υπό πίεση ευρισκόμενους οφειλέτες, αλλά οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν την ύπαρξη αυτής της δυνατότητας. Η Υπηρεσίας Προστασίας του Καταναλωτή έχει επιβάλει πρόστιμα 390.000 Ευρώ στις εισπρακτικές εταιρίες, αλλά είναι σταγόνα στον ωκεανό των εκατομμυρίων κερδών που εμφανίζει ο κλάδος.

Η μόνη αποτελεσματική αντιμετώπιση είναι να εξηγηθεί με επιθετικό και πειστικό τρόπο στους καλούντες εκ μέρους των εισπρακτικών εταιριών, ότι δεν υπάρχει περίπτωση αποπληρωμής του χρέους. Πολλοί οφειλέτες τονίζουν ότι οι τηλεφωνητές σημειώνουν δίπλα από το όνομα του οφειλέτη την ένδειξη «νεκρός άνθρωπος». Έτσι αποτρέπονται περαιτέρω οχλήσεις, τίθεται όμως σε κίνδυνο η θέση εργασίας αυτών που καλούν εκ μέρους των εισπρακτικών εταιριών.