Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν από δίψα και πείνα στη χειρότερη ξηρασία του 20ού αιώνα, όταν οι βροχές σταμάτησαν στην Κεντρική Αφρική από τη δεκαετία του 1970 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Μελέτη που βασίστηκε σε μαθηματικά μοντέλα δείχνει τώρα ότι η καταστροφή προκλήθηκε, τουλάχιστον εν μέρει, από την ατμοσφαιρική ρύπανση της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής.
Η έρευνα εστιάζεται στις εκπομπές θείου, οι οποίες έχουν πλέον μειωθεί στις περισσότερες χώρες χάρη στις νομοθετικές πρωτοβουλίες για την ατμοσφαιρική ρύπανση. Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα σωματίδια θείου ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία και ψύχουν έτσι την ατμόσφαιρα σε τοπικό επίπεδο.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα αερολύματα θείου από τις βιομηχανικές χώρες μείωσαν τη θερμοκρασία στο Βόρειο Ημισφαίριο με αποτέλεσμα να μετατοπιστεί προς το νότο η ζώνη των τροπικών βροχών, η οποία ονομάζεται ενδοτροπική ζώνη σύγκλισης. Ως αποτέλεσμα εκδηλώθηκε εκτεταμένη ξηρασία στην Κεντρική Αφρική και τμήματα της Νότιας Αμερικής και της Νότιας Ασίας. Αντίθετα, οι βροχοπτώσεις αυξήθηκαν σε νοτιότερες περιοχές των ηπείρων αυτών.
Γιατί όμως έμεινε απαρατήρητη ως σήμερα η καταστροφική επίδραση των αερολυμάτων. Σύμφωνα με τον Ντάργκαν Φρίερσον του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον στο Σιάτλ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, η ξηρασία είχε αποδοθεί τότε στην υπερβόσκηση και τις κακές αγροτικές πρακτικές στην Αφρική. Εξάλλου οι επιπτώσεις του θείου στην ατμόσφαιρα δεν ήταν ακόμα καλά μελετημένες.
Το σημαντικότερο όμως ήταν ότι τη δεκαετία του 1970 δεν είχαν αναπτυχθεί ακόμα τα περίπλοκα υπολογιστικά μοντέλα που χρησιμοποιούν σήμερα οι κλιματολόγοι.
Η τελευταία έρευνα, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Geophysical Research Letters, επιβεβαίωσε τα ευρήματα και με τα 26 κλιματικά μοντέλα που αναγνωρίζει η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή.
Το θετικό είναι ότι τα αερολύματα θείου έχουν πλέον μειωθεί δραστικά, και η ενδοτροπική ζώνη σύγκλισης μετακινήθηκε πίσω προς το βορρά τη δεκαετία του 1990.
Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι η μετατόπιση των τροπικών βροχών μπορεί να συνδέεται και με άλλους παράγοντες. Το θλιβερό συμπέρασμα όμως είναι ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έπεσαν θύματα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης των ξένων.
Newsroom ΔΟΛ