Είχαμε το «διακύβευμα», λέξη-καραμέλα που την κολλάμε παντού χωρίς να γνωρίζουμε ακριβώς τι σημαίνει. Τώρα έχουμε την «αφήγηση» και το «αφήγημα». «Χρειαζόμαστε μια καινούργια αφήγηση» λέει και ξαναλέει ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Για την ανάγκη ενός νέου «αφηγήματος» μίλησε πρόσφατα ο Τάσος Γιαννίτσης. Και από κοντά τηλεοπτικοί ρεπόρτερ παπαγαλίζουν τη λέξη στα ελληνικά που ψελλίζουν κάθε βράδυ στα δελτία των 7, 8 και 9. Δεν ξέρω πού βρήκε ο Ευάγγελος Βενιζέλος τη λέξη-όρο «αφήγηση» ή αν του τη σφύριξε κάποιος περίπου ειδικός. Αλλά στην επικοινωνία η «αφήγηση» ως το προϊόν μιας διαδικασίας και μιας πειθαρχίας που στα αγγλοσαξονικά είναι γνωστή ως storytelling σημαίνει κατασκευή, ακόμη και ψέμα. Κοντολογίς, ο κ. Βενιζέλος θέλει να μας πει πως «χρειαζόμαστε» (διαβάστε, χρειάζεται ο ίδιος) μια νέα κατασκευή, ένα νέο ψέμα». Δεν δυσκολευόμαστε να τον πιστέψουμε.
Η πολιτική επικοινωνία χρησιμοποιεί κατά κόρον την αφήγηση. Τη χρησιμοποιούν το μάρκετινγκ, η διαφήμιση, οι μάνατζερ των εταιρειών για την κατασκευή ιστοριών γύρω από προϊόντα αλλά και για τις νέες οικονομικές μυθοπλασίες. To grexit, πριν από λίγους μήνες, και τώρα το grecovery είναι με τη σειρά τους αφηγήσεις, αποτελέσματα ενός storytelling που γίνεται στην καρδιά των διεθνών οργανισμών, των επενδυτικών οίκων και των οίκων αξιολόγησης. Το υπουργείο Αμυνας των ΗΠΑ μας προμήθευσε πολλές πολεμικές αφηγήσεις, ακόμη και με τη μορφή games, για τις επεμβάσεις και τους πολέμους στη Μέση Ανατολή και είναι σίγουρο ότι ο Ερντογάν θα φτιάξει την καινούργια, δική του αφήγηση για τα γεγονότα της πλατείας Ταξίμ. (Τη βλέπουμε κιόλας στις σελίδες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.) Το storytelling στηρίζεται στη δύναμη των ιστοριών να παράγουν πραγματικότητα ή να αλλάζουν την πραγματικότητα. Και ίσως αυτό έχει στον νου του ο Βενιζέλος όταν επικαλείται την ανάγκη μιας νέας αφήγησης. Για την αφήγηση ως όργανο ελέγχου συστήνω το βιβλίο του Christian Salmon Storytelling, η μηχανή που κατασκευάζει ιστορίες και χειραγωγεί τα πνεύματα, από τις εκδόσεις Πολύτροπον.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
