Στο εδώλιο κάθεται η Κόζα Νόστρα και δίπλα της το ιταλικό κράτος. Μαζί με τους διαβόητους «νονούς» δικάζονται αξιότιμοι πρώην γερουσιαστές, υπουργοί και υψηλά ιστάμενοι καραμπινιέροι. Κατηγορούνται, όλοι, για τις μυστικές διαπραγματεύσεις που έδωσαν στη Μαφία της Σικελίας προνόμια και ασυλία. Το αντάλλαγμα ήταν να σταματήσουν οι εκβιαστικές και αιματηρές βομβιστικές επιθέσεις που συγκλόνισαν τη χώρα στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Μετά 20 έτη, ο πέλεκυς της Δικαιοσύνης αναμένεται να πέσει βαρύς. Οχι μόνο για τους μαφιόζους που ευθύνονται για δεκάδες νεκρούς. Αλλά και για τους πολιτικούς που ήταν πίσω από την ανίερη διαπλοκή με το πιο οργανωμένο και αιματοβαμμένο έγκλημα.

Στην πολύκροτη δίκη, που άρχισε την περασμένη Δευτέρα στο Παλέρμο, μπορεί να ξαναγραφτεί η ιστορία της τελευταίας 25ετίας στην Ιταλία. Με βαριές επιπτώσεις για το πολιτικό σύστημα –πάνω από όλους, για τον Μπερλουσκόνι. Ο Καβαλιέρε δεν κατηγορείται, αυτή τη φορά. Αλλά στο σκαμνί κάθεται ο πρώην γερουσιαστής Μαρτσέλο ντελ’ Ούτρι και ο άλλοτε πανίσχυρος πρώην υπουργός Εσωτερικών Νικόλα Μαντσίνο, πολύ στενοί συνεργάτες του από το 1994, όταν εξελέγη για πρώτη φορά πρωθυπουργός. Εκείνη τη χρονιά τελείωσε, ως εκ θαύματος, η πολύνεκρη «τυφλή» τρομοκρατική εκστρατεία της Μαφίας. Επί δύο χρόνια, το 1992 και το 1993, το συνδικάτο του εγκλήματος δολοφονούσε ασύστολα δικαστές, όργανα της τάξης, αλλά και ανύποπτους περαστικούς, νέους, γέρους και μωρά, που είχαν την ατυχία να βρεθούν στον τόπο των βομβιστικών επιθέσεων.
Στο σκαμνί κάθονται 178 κατηγορούμενοι. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, οι πολιτικοί είχαν σειρά μυστικών διαπραγματεύσεων με τους πέντε αρχινονούς, που δικάζονται: Τοτό Ριίνα, Μπερνάρντο Προβεντσάνο, Λεολούκα Μπαγκαρέλα, Τζιοβάνι Μπρούσκα και Αντονίνο Τσινά. Φαίνεται ότι μιλούσαν μαζί τους για εκεχειρία, τη λεγόμενη «pax mafiosa». Για «εξωτερική συμμετοχή στη Μαφία» κατηγορούνται δύο στρατηγοί και ένας συνταγματάρχης της αστυνομίας. Και ο γιος πρώην δημάρχου του Παλέρμο, που έκλεινε δουλειές εκατομμυρίων με την Κόζα Νόστρα. Για να μη χύσουν άλλο αίμα, οι μαφιόζοι απαιτούσαν να αποσυρθούν νόμοι κατά του οργανωμένου εγκλήματος. Εκβίαζαν, επίσης, για εργολαβίες από το Δημόσιο και καλύτερες συνθήκες κράτησης για τους φυλακισμένους γκάνγκστερ. Τα πήραν όλα.
Σήμερα; Μπορεί να ξεριζωθεί η Μαφία από μέρη όπως η Νάπολι, το Παλέρμο και η Καλαβρία; «Μόνο αν δημιουργηθεί μια κανονική οικονομία στον Νότο της Ιταλίας. Μαφιόζοι εξακολουθούν να ελέγχουν πολλά από τα νόμιμα θεσμικά όργανα της περιοχής και σημαντικά τμήματα της οικονομίας. Πρώτα από όλα, πρέπει να σταματήσει η ροή του δημόσιου χρήματος προς τον Νότο. Αυτός ο πακτωλός θρέφει τη διαφθορά. Αλλά οι πολιτικοί, ακόμη και οι καλοπροαίρετοι, δεν φαίνονται πρόθυμοι να αλλάξουν τα πράγματα» λέει μιλώντας στο «Βήμα» ο Αλεξάντερ Στιλ, συγγραφέας του μπεστ σέλερ «Excellent Cadavers: The Mafia and the Death of the First Italian Republic» («Εξαιρετικά Πτώματα: Η Μαφία και ο Θάνατος της Πρώτης Ιταλικής Δημοκρατίας»).
«Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η πάταξη της πολιτικής διαφθοράς» μας λέει ο Αντόνιο Νικάζο, βραβευμένος δημοσιογράφος και συγγραφέας 25 βιβλίων για τη Μαφία. «Υπάρχουν, ακόμα, πολιτικοί οι οποίοι προκειμένου να μείνουν στην εξουσία κλείνουν συμφωνίες με τον Διάβολο… Μπορεί να υπάρξει διαφθορά χωρίς τη Μαφία αλλά δεν μπορεί να υπάρξει Μαφία χωρίς διαφθορά. Είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Οπως πάντα, η δύναμη της Μαφίας είναι ευθέως ανάλογη προς τη διαφθορά της πολιτικής».
Η δίκη θα κρατήσει καιρό. Ο Τύπος έχει βαφτίσει την υπόθεση «La Trattativa» («Το Σύμφωνο», μεταξύ κράτους και Μαφίας). Είναι δεύτερη σε σημασία μόνο μετά τη λεγόμενη Maxiprocesso (Μεγάλη Δίκη), που έγινε τη δεκαετία του 1980, επίσης στο Παλέρμο. Τότε είχαν καταδικαστεί 475 μαφιόζοι, συνολικά σε 2.665 χρόνια κάθειρξης.

Στο σκοτάδι
Τζίρος 135 δισ.
  • Δολοφονίες, εμπόριο όπλων και ναρκωτικών, εκβιασμοί, προστασία, πορνεία, τοκογλυφία… Ο ετήσιος τζίρος της ιταλικής μαφίας είναι 135 δισεκατομμύρια ευρώ. Υπολογίζεται ότι το 6% του ιταλικού ΑΕΠ καταλήγει στο συνδικάτο του εγκλήματος.
  • Η Κόζα Νόστρα (το «δικό μας πράγμα») δημιουργήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα στη Σικελία. Σήμερα έχει περί τα 5.000 μέλη. Ολοι δίνουν τον όρκο της σιωπής (ομερτά), που απαγορεύει σε άνδρα, γυναίκα ή παιδί να συνεργαστεί, με οποιονδήποτε τρόπο, με τις Αρχές.
  • Ενας «πεντίτο» (μετανοημένος μαφιόζος), ο Αντονίνο Τζουφρέ, που συνελήφθη το 2002, ισχυρίστηκε ότι το 1993 η Κόζα Νόστρα είχε άμεση επικοινωνία με ανθρώπους του Μπερλουσκόνι. Ο Καβαλιέρε ετοιμαζόταν, τότε, να ιδρύσει το κόμμα Φόρτσα Ιτάλια.

Τρεις εγκληματικές ιστορίες της Κόζα Νόστρα

«Σκοτώστε τους εισαγγελείς!»

Μάιος του 1992. Η βόμβα τινάζει στον αέρα τον εισαγγελέα Πάολο Μπορσελίνο, μια Κυριακή, κάτω από το σπίτι της μητέρας του. Δεν είχαν περάσει ούτε δύο μήνες από τη δολοφονία, πάλι με βόμβα, του δικαστή Τζιοβάνι Φαλκόνε, της γυναίκας του και της φρουράς του, με 350 κιλά δυναμίτη, σε αυτοκινητόδρομο κοντά στο Παλέρμο. Οι δυο τους είχαν κλείσει στη φυλακή σχεδόν όλη τη σικελική μαφία της εποχής. Οταν ο διευθυντής της Αστυνομίας πήγε στην κηδεία, το πλήθος φώναζε «Εξω η Μαφία από την εκκλησία». Την εντολή για τους φόνους είχε δώσει ο Capo dei Capi Τοτό «Το Κτήνος» Ριίνα.
Επίθεση στην Ουφίτσι

Ανάμεσα στα θύματα μιας τυφλής και βάρβαρης επίθεσης, που είχε στόχο να εκβιάσει τους πολιτικούς να καλύψουν τη Μαφία, ήταν μικρά παιδιά. Δύο κοριτσάκια και ένα νεογέννητο σκοτώθηκαν από την έκρηξη στη διάσημη Πινακοθήκη Ουφίτσι της Φλωρεντίας, τον Μάιο του 1993. Το παγιδευμένο αυτοκίνητο ήταν παρκαρισμένο σε δρομάκι, κοντά στην πλατεία Ντε Λα Σινιορία, που ήταν γεμάτη κόσμο. Εξι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 30 τραυματίστηκαν από τη βόμβα, που κατέστρεψε επίσης ανεκτίμητα έργα τέχνης στη συλλογή της Πινακοθήκης. Την ευθύνη ανέλαβε η «Ενοπλη Φάλαγγα», πλοκάμι της Κόζα Νόστρα.
Τυφλές εκρήξεις βομβών παντού

Ενα μικρό Φίατ έσπειρε τον θάνατο, κοντά στη Σκάλα του Μιλάνου, τον Ιούλιο του 1993. Τρεις πυροσβέστες, ένας τροχονόμος και ένας περαστικός σκοτώθηκαν επιτόπου, από την έκρηξη του παγιδευμένου αυτοκινήτου. Μία ώρα αργότερα, άλλη έκρηξη άνοιξε κρατήρα πέντε μέτρων στην πρωτεύουσα, δίπλα στη Βασιλική του Αγίου Ιωάννη στο Λατερανό, τον καθεδρικό ναό όπου εδρεύει ο Πάπας ως επίσκοπος της Ρώμης. Μια άλλη βόμβα, έξω από το Ολυμπιακό Στάδιο της Ρώμης, απενεργοποιήθηκε την τελευταία στιγμή. Αν είχε εκραγεί, θα είχε σκοτώσει τους 100 καραμπινιέρους που το φρουρούσαν.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ