Συμβιβασμός ΗΠΑ – Ελβετίας για το απόρρητο

Με έναν επαχθή συμβιβασμό από τη σκοπιά της Βέρνης και μία σημαντική νίκη από τη σκοπιά της Ουάσιγκτον έληξε την περασμένη εβδομάδα μια μακρά διαμάχη ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελβετία, με διακύβευμα την άρση του τραπεζικού απορρήτου για τους αμερικανούς φοροφυγάδες που διατηρούν λογαριασμούς σε ελβετικές τράπεζες.

Η ελβετική κυβέρνηση παραδέχτηκε διά στόματος της υπουργού Οικονομικών Εβελιν Βίντμερ-Σλουμπφ ότι δεν είχε άλλο δρόμο από αυτόν του συμβιβασμού με τις φορολογικές αρχές των ΗΠΑ, οι οποίες ασκούσαν επί τρία χρόνια ασφυκτικές πιέσεις στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα της ελβετικής συνομοσπονδίας προκειμένου να δώσουν ονόματα, διευθύνσεις και τις κινήσεις των λογαριασμών των αμερικανών πελατών τους.

Το σχετικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί προς ψήφιση στο Κοινοβούλιο το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου αφορά 12 μεγάλες τράπεζες, μεταξύ των οποίων η UBS, η Credit Suisse και η Julius Baer, που θα πρέπει να «συνεργαστούν» με την Υπηρεσία Εγχώριου Εισοδήματος (IRS) των ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι όσες τράπεζες προσυπογράψουν τη συμφωνία θα πρέπει μέσα στο προσεχές 12μηνο να αποκαλύψουν την αλληλογραφία και τα προσωπικά στοιχεία των αμερικανών πελατών τους με τους υπαλλήλους των τραπεζών, με αντάλλαγμα τη διακοπή οποιασδήποτε άλλης δικαστικής δίωξης εναντίον τους. Αυτό σημαίνει επίσης ότι οι αμερικανοί φοροφυγάδες θα αμνηστευτούν για τις παλαιές αμαρτίες τους για τις οποίες όμως θα κληθούν να πληρώσουν υψηλά πρόστιμα οι τράπεζες που διαχειρίζονταν τα προηγούμενα χρόνια τα κεφάλαιά τους.

Σύμφωνα με τον ελβετικό Τύπο, οι τράπεζες της χώρας θα υποχρεωθούν να καταβάλουν πρόστιμα συνολικού ύψους 8 δισ. ευρώ στις φορολογικές αρχές των ΗΠΑ. Μέρος από το ποσό θα καλύψει αρχικά η ελβετική συνομοσπονδία για λογαριασμό των τραπεζών. Ο διακανονισμός αφορά τις μεγαλύτερες ελβετικές τράπεζες, καθώς και μικρότερα πιστωτικά ιδρύματα που ανήκουν στα καντόνια της Ζυρίχης και της Βασιλείας. Στην ίδια συμφωνία εντάσσονται και οι καταθέτες τριών ισραηλινών τραπεζών με έδρα στην Ελβετία, καθώς και η ελβετική θυγατρική της βρετανικής HSBC. Η Βέρνη επιθυμεί βέβαια να επεκταθεί η συμφωνία στις 300 τράπεζες και στα επενδυτικά σχήματα που δραστηριοποιούνται εντός των συνόρων της Συνομοσπονδίας προκειμένου να διαγραφεί η χώρα από τη μαύρη λίστα των «φορολογικών παραδείσων».

Ωστόσο κάθε τράπεζα θα αποφασίσει αυτόνομα για το αν θα συνυπογράψει τη συμφωνία η οποία περιλαμβάνει την υποχρέωση δημοσιοποίησης ονομάτων όχι μόνο των αμερικανών πελατών (που υπολογίζονται συνολικά σε 10.000) αλλά και των υπαλλήλων τους που διαχειρίστηκαν τα αμερικανικά χαρτοφυλάκια τα προηγούμενα 10 χρόνια.

Πάντως, όπως σημειώνουν οι «Financial Times», οι ελβετικές τράπεζες έχουν συμφέρον να ενταχθούν στη διμερή συμφωνία ακόμη και με αυτούς τους όρους, καθώς βαραίνει η σκιά της Wegelin η οποία βρίσκεται σε διαδικασία… διάλυσης μετά τις δικαστικές διώξεις που κίνησαν εναντίον της οι ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ την περασμένη χρονιά.

Η αρχαιότερη τράπεζα της Ελβετίας βρέθηκε στο στόχαστρο των αμερικανικών φορολογικών αρχών όταν αποκαλύφθηκε ότι περίπου 100 αμερικανοί φορολογούμενοι είχαν αποκρύψει μέσω τραπεζικών λογαριασμών φορολογητέα εισοδήματα ύψους 1,2 δισ. δολαρίων. Αλλωστε, οι αμερικανικές αρχές έχουν και «κρυφούς άσους» στον πόλεμο κατά της φοροδιαφυγής. Την περασμένη χρονιά κατέβαλαν 104 εκατ. δολάρια σε πρώην τραπεζίτη της UBS, ο οποίος είχε στη διάθεσή του στοιχεία για αδήλωτα εισοδήματα εκατομμυρίων δολαρίων σε ελβετικούς λογαριασμούς.