«Μας αρέσει το iPhone και το iPad και δεν μας είναι εύκολο να βρισκόμαστε εδώ ως ανακριτές». Με αυτή την προκαταβολική δήλωση «φιλικών αισθημάτων» του αμερικανού γερουσιαστή Καρλ Λέβιν προς την Apple ξεκίνησε την περασμένη Τρίτη η ακρόαση του Τιμ Κουκ στην Ουάσιγκτον. Ο γενικός διευθυντής της αμερικανικής εταιρείας κατέθεσε ενώπιον της Επιτροπής Ερευνών της Γερουσίας μετά την αποκάλυψη των «λογιστικών τρικ» που χρησιμοποίησε η Apple προκειμένου να μην πληρώσει φόρο για κέρδη ύψους 102 δισ. δολαρίων. Η κατάθεση του Κουκ όμως είχε κάθε άλλο παρά απολογητικό χαρακτήρα. Ο αμερικανός μάνατζερ υπογράμμισε ότι η εταιρεία του δεν χρωστά ούτε σεντ στις ομοσπονδιακές αρχές, ενώ αναφερόμενος στους φόρους 6 δισ. δολαρίων που καταβλήθηκαν για το 2012 στις ΗΠΑ εμφάνισε την επιχείρηση σχεδόν ως ευεργέτη του αμερικανικού Δημοσίου. Μάλιστα βγήκε στην αντεπίθεση επικρίνοντας τους εκπροσώπους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για την αδυναμία τους να καταρτίσουν ένα σύγχρονο φορολογικό σύστημα προσαρμοσμένο στις συνθήκες της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.

Αλλωστε, όπως ανέφερε ο διεθνής Τύπος, η Apple δεν ανακάλυψε την… Αμερική αποκρύπτοντας φορολογητέα κέρδη. Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, περισσότερες από 200 αμερικανικές εταιρείες παρήγαγαν την περασμένη χρονιά κέρδη ύψους 1,9 τρισ. δολαρίων, τα οποία όμως δεν φορολογήθηκαν, αφού αντιστοιχούσαν σε έσοδα των offshore θυγατρικών. Στις αρχές της χρονιάς είχε αποκαλυφθεί ότι μεγάλες επιχειρήσεις όπως η Microsoft, η Google και η Starbucks γλιτώνουν εκατομμύρια φόρους κάθε χρόνο παρακάμπτοντας μέσω Ιρλανδίας την αμερικανική φορολογία.
Στην περίπτωση της Apple η φοροδιαφυγή είναι ακόμη πιο προκλητική διότι ο φόρος που αναλογεί στα αδήλωτα κέρδη της αντιστοιχεί στο μισό πακέτο περικοπών που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα. Με άλλα λόγια, αν η εταιρεία των iPhone δεν έκρυβε το 60% των κερδών εκτός συνόρων, το δημόσιο ταμείο των ΗΠΑ θα είχε εισπράξει φόρους 42 δισ. δολαρίων και έτσι θα είχαν αποφευχθεί πολλές από τις περικοπές που επιβάλλονται σε δημοσίους υπαλλήλους, δικαιούχους κοινωνικών επιδομάτων και ασφαλισμένους προκειμένου να κλείσει η μαύρη τρύπα του ελλείμματος.
Ισως ακόμη πιο εξοργιστικό είναι το γεγονός ότι τα 102 δισ. δολάρια των υπεράκτιων κερδών της Apple δεν φορολογήθηκαν ουσιαστικά ούτε στην Ιρλανδία. Εκεί όπου ο φορολογικός συντελεστής για τις επιχειρήσεις αγγίζει το 12,5%, δηλαδή το ένα τρίτο του αντίστοιχου εταιρικού φόρου στις ΗΠΑ. Η έρευνα του Κογκρέσου αναφέρει ότι είχε συναφθεί ειδική συμφωνία με το Δουβλίνο προκειμένου να καταβληθεί φόρος μόλις 2% για τα κέρδη των ιρλανδικών θυγατρικών.
Αν όμως έχει σε κάτι δίκιο η εμβληματική εταιρεία είναι ότι δεν έκανε κάτι παράνομο αλλά εκμεταλλεύτηκε τις δυνατότητες που δίνουν οι ισχύοντες νόμοι. Αλλωστε τα προηγούμενα χρόνια οι πολιτειακές αρχές φάνηκαν αρκετά γενναιόδωρες προς την Apple χαρίζοντας μερικές δεκάδες εκατομμύρια δολάρια μέσω φοροαπαλλαγών χωρίς καν να διασφαλιστεί η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, η περυσινή συμφωνία με την κυβέρνηση της Νεβάδα για τη μείωση φόρου κατά 85% (από 105 σε 17 εκατ. δολάρια) ως «δώρο» για τη δημιουργία νέου κέντρου πληροφορικής στην περιοχή.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ