Ηταν μόλις στις 23 Μαρτίου όταν γράφαμε στο άρθρο «Η ζωή μας σε μία… ταμπλέτα» (βλ. www.tovima.gr/science/article/?aid=503995) για το ότι «η μόνη τεχνολογία ανάγνωσης που ανθίσταται στο ντους των ηλιακών ακτίνων είναι η E-ink, που δεν τη διαθέτουν παρά μόνον οι εξειδικευμένοι e-reader» και ότι το ευανάγνωστο της E-ink ήταν που επέτρεψε την παραγωγή του «5 ιντσών Kobo Mini στα 80 ευρώ» και του γερμανικού «Tolino Shine, κόστους 99 ευρώ». Ομως, η ίδια αυτή τεχνολογία επιτρέπει τώρα κάτι ακόμη μικρότερο, κάτι που δεν χρειάζεται καν να το ανασύρουμε από την τσέπη μας και να το κρατήσουμε στην παλάμη μας. Πρόκειται για τα διαδραστικά ρολόγια ασύρματης σύνδεσης στο Διαδίκτυο –ή «smart watch» εν συντομία, που αν συνδυαστούν με τα «έξυπνα γυαλιά» που θα κυκλοφορήσουν σύντομα, υπόσχονται μια πρωτόγνωρη αποδέσμευση των χεριών μας από τα κάθε είδους πληκτρολόγια.
Το «έξυπνο ρολόι» του… λαού


Τα ρολόγια είναι ο πιο πιστός τεχνολογικός φίλος του ανθρώπου από τα χρόνια της Αναγέννησης, οπόταν οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν ξανά τη μικροτεχνία των γραναζιών που είχαν ενσωματώσει οι Ελληνες στον Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Είχαν μόλις κατορθώσει να γίνουν αρκετά μικρά ώστε να φοριούνται στο χέρι όταν εμφανίστηκε το ραδιόφωνο και είχαν μόλις ενσωματώσει τον γυροσκοπικό μηχανισμό αυτόματου κουρδίσματος όταν εμφανίστηκε η μπαταρία. Επιβίωσαν την εποχή του προσωπικού υπολογιστή, αλλά έπνευσαν τα λοίσθια όταν τα κινητά τηλέφωνα κυριάρχησαν στην καθημερινότητά μας. Η φυλλορροή τους θα συνεχιζόταν μέχρις εκμηδενισμού, αν δεν εμφανιζόταν ένας νεαρός Πολωνοαμερικανός, ονόματι Eric Migicovsky, με μια ιδέα για «ρολόι μηνυμάτων».
Αρχικά ο Migicovsky παρουσίασε την ιδέα του στον θεσμό κυοφορίας νεόφυτων επιχειρήσεων, Y Combinator, όπου κατόρθωσε να χρηματοδοτηθεί με 375.000 δολάρια. Αυτά τα χρήματα όμως δεν ήταν αρκετά για να στήσει γραμμές παραγωγής, οπότε ο νεαρός αναζήτησε «πληθοποριστικό χρήμα» μέσω του ιστοτόπου Kickstarter: Στις 11 Απριλίου 2012 υποσχέθηκε ένα τέτοιο ρολόι σε όποιον κατέθετε 115 δολάρια υπέρ της εταιρείας του, Pebble Technology (getpebble.com), με στόχο την άντληση 100.000 δολαρίων. Μέσα σε δύο ώρες(!) ο στόχος είχε επιτευχθεί και ως τις 18 Μαΐου 2012 το εγχείρημα της Pebble ολοκληρώθηκε ως το επιτυχέστερο στην ιστορία του Kickstarter, με συνολικό κεφάλαιο «λαϊκής χρηματοδότησης» 10.266.844 δολάρια, από 68.828 ανθρώπους. Τον Ιανουάριο 2013 το «έξυπνο» αυτό ρολόι μπήκε στη γραμμή παραγωγής, αλλά ο εφευρέτης του προέβη και σε ένα ακόμη «έξυπνο» άνοιγμα: ανακοίνωσε τη δωρεάν διάθεση ενός σετ προγραμματιστικών εργαλείων (SDK), ώστε οι χρήστες του να αποκτήσουν ένα διαρκώς διευρυνόμενο οικοσύστημα εφαρμογών, όπως ακριβώς συνέβη με τα κινητά τηλέφωνα τύπου Android ή τα iPhone της Apple.
Το μυστικό της ενέργειας


Οπως προείπαμε, οι χαμηλής κατανάλωσης οθονίτσες τεχνολογίας E-ink έκαναν υλοποιήσιμες ιδέες όπως το Pebble του Migicovsky. Ομως συνέτρεξε μία ακόμη πρόσφατη τεχνολογία, που πρωτοξεκίνησε το 2001 από τη Nokia αλλά πρωτοαξιοποιήθηκε τον Oκτώβριο του 1011, από το iPhone 4S της Apple.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές της φινλανδικής Nokia ξεκίνησαν το 2001 να μετατρέπουν το πρωτόκολλο ασύρματης δικτύωσης Bluetooth έτσι ώστε να γίνει λιγότερο ενεργοβόρο. Το 2004 ανακοίνωσαν την πρότασή τους, υπό τον τίτλο «Bluetooth Low End Extension» και τη βελτιστοποίησαν ως το 2006, μέσω του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος MIMOSA. Η εμπορική επωνυμία που του έδωσαν ήταν Wibree, αλλά αφότου υιοθετήθηκε επίσημα από την κοινοπραξία ελέγχου του Bluetooth –τον Οκτώβριο του 2006 –βαφτίστηκε «Bluetooth v4.0», ενώ η λαϊκή επωνυμία του είναι «Bluetooth χαμηλής ενέργειας».
Αξιοσημείωτο είναι το ότι από το 2004 οι Nokia, Philips και Sony είχαν θεσπίσει έναν αντίπαλο του Bluetooth, ονόματι Near Field Communication (NFC). Ομως η δικτύωση μέσω NFC έχει εμβέλεια μικρότερη των 20 εκατοστών, ενώ το Bluetooth v4.0 φτάνει τα 50 μέτρα. Ετσι, παρά το ότι το NFC έχει διπλάσια παροχέτευση δεδομένων (με ρυθμό μεταγωγής 424 kbit/s), το Bluetooth v4.0 δείχνει ικανό να το καταστήσει άχρηστο.
Εκμεταλλευόμενος λοιπόν την ύπαρξη του Bluetooth χαμηλής ενέργειας, ο Migicovsky παρουσίασε ένα αδιάβροχο ρολόι με τον μικροεπεξεργαστή Cortex-M3 ARM, ασπρόμαυρη οθόνη διαγωνίου 1,26 ιντσών (3,2 εκατοστών), με LCD των 144×168 εικονοστοιχείων που κατασκευάζει η Sharp, οπίσθιο φωτισμό, κινητήρα δονήσεων, τροφοδοσία μέσω USB, μαγνητόμετρο, επιταχυνσιόμετρο τριών αξόνων και αισθητήρες φωτισμού. Προς το παρόν, επικοινωνεί με τα νυν κινητά τηλεφώνα μέσω του Bluetooth 2.1 –και η μπαταρία του επαρκεί για πέντε ημέρες –αλλά μόλις τα επικοινωνούντα κινητά ενσωματώσουν το Bluetooth v4.0 η διάρκεια της μπαταρίας ανεβαίνει στον… μήνα!
Ο πυρετός του καρπού



Ενα από τα πιθανά σχέδια του αναμενόμενου Apple iWatch

Αφότου εμφανίστηκε το «φαινόμενο Pebble», αρκετοί άλλοι έσπευσαν να το μιμηθούν, με τιμές από 120 ως 300 ευρώ. Δείτε π.χ. το I’m Watch στο www.imsmart.com, το MetaWatch στο www.metawatch.org και το Martian Smart Watch στο http://martianwatches.com/. Από πλευράς χαρακτηριστικών, τις εντυπώσεις κερδίζει το I’m Watch, που έχει έγχρωμη οθόνη 240×240 εικονοστοιχείων, μικρόφωνο και ηχείο, αλλά η μπαταρία του αντέχει μόλις 3 ώρες. Μέγας αντίπαλός του είναι μια επίσης «πληθοποριστική επένδυση», το γαλλικό VEA Buddy, που προσπαθεί να μαζέψει 320.000 δολάρια για να αρχίσει την παραγωγή του από τον Αύγουστο (βλ. www.indiegogo.com/projects/buddy-bluetooth-watch). Τι το επιπλέον δίνει; Εγχρωμη οθόνη πάχους 8mm, με διάρκεια μπαταρίας 10 ημέρες.

Το ρεύμα που ξεσήκωσε η επιτυχία του Pebble στο Kickstarter δεν έμεινε διόλου απαρατήρητο από τους μεγάλους κατασκευαστές. Η Sony είχε πρωτοπορήσει ήδη από τον Μάρτιο 2012 με το δικό της SmartWatch (βλ. www.sonymobile.com/gr/products/accessories/smartwatch/), που διαθέτει στην ελκυστική τιμή των 120 ευρώ αλλά με το Bluetooth v3.0. Ωστόσο, από τα μέσα Απριλίου 2013, η αγορά βουίζει για την κάθοδο των «μεγάλων» στην αρένα των ρολογιών.

Παρέλαση «έξυπνων ρολογιών»: Pebble, Sony, I’m Watch, MetaWatch και Martian Watch

Πρώτη έσυρε τον χορό των ψιθύρων η Microsoft, όταν ζήτησε από Ασιάτες κατασκευαστές να της στείλουν δείγματα οθονών διαγωνίου 1,5 ίντσας. Η Microsoft έχει στην πραγματικότητα τη μεγαλύτερη εμπειρία στον τομέα, καθώς από το 2004 ως το 2008 είχε υποστηρίξει τους ρολογάδες Swatch, Fossil και Suunto με την πλατφόρμα SPOT (Smart Personal Object Technology), που μετέδιδε πληροφορίες καιρού, κυκλοφορίας και GPS μέσω ραδιοκυμάτων FM. Επίσης, με τα μοντέλα ταμπλέτας Surface RT και Pro, η Microsoft έσπευσε να ενσωματώσει το Bluetooth v4.0 στο λειτουργικό της σύστημα Windows 8.

Οι επόμενοι που «εκδηλώθηκαν ωρολογιακά» ήταν οι κορεάτικες LG και Samsung. Μάλιστα η δεύτερη διαλάλησε πως «εργάζεται από πολύ καιρό» σε κάτι τέτοιο και όλοι τώρα περιμένουν το «Altius Galaxy Smartwatch». Επίσης προ των πυλών είναι πιθανότατα η Google: Κρίνοντας από την ευρεσιτεχνία που κατέθεσε τον Οκτώβριο 2012 (βλ. www.google.com/patents/US8279716), θέλει να μας πουλήσει ένα ρολόι με καπάκι (δηλαδή διπλής οθόνης), ώστε να παίρνουμε τα βασικά μηνύματα όταν είναι κλειστό, αλλά να βλέπουμε χάρτες και διαφημιστικά μηνύματα (το «φαΐ της») όταν ανοίγουμε το καπάκι.
Τέλος, όλοι περιμένουν την απάντηση της Apple. Η δική της πατέντα (βλ. www.freepatentsonline.com/y2013/0044215.html), περιγράφει μια εύκαμπτη οθόνη που επικοινωνεί μέσω Bluetooth ή WiFi. Αλλες σχετικές πατέντες της περιλαμβάνουν τη βιομηχανική διεργασία «καμπυλωμένου γυαλιού», πινακιδίων φωτοκυττάρων πολλαπλής αφής και τεχνολογία φόρτισης μπαταριών από κίνηση.
Εικάζεται πως το ωρολογιακό οπλοστάσιο των μεγάλων θα έχει ξεδιπλωθεί ως τα τέλη της χρονιάς. Αν μη τι άλλο, σύμφωνα με τη διεθνή εταιρεία ερευνών αγοράς Gartner, η παγκόσμια αγορά «έξυπνων φορετών συσκευών» θα έχει φτάσει ως το 2016 τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια.
Τα δεσμά της ελευθερίας!
Οπως θα διαπιστώσετε όσοι επισκεφθείτε τους ιστοτόπους των «ψηφιακών ρολογάδων» που παραθέσαμε και δείτε τα σχετικά βίντεο, ο ρόλος αυτών των φορετών συσκευών είναι εκείνος του τερματικού του κινητού τηλεφώνου μας. Μας επιτρέπουν να έχουμε ένα υποσύνολο των λειτουργιών τους άμεσα, στο χέρι μας. Αυτό βολεύει αρκετά, αλλά όχι τόσο όσο αν τα είχαμε στο μάτι μας!
Το γιατί και πώς μιας τέτοιας μετεξέλιξης το επέδειξε η Google, με το τεχνολογικό αριστούργημα ονόματι Google Glass που παρουσίασε πρόσφατα. Πρόκειται για έναν σκελετό γυαλιών που ενσωματώνει μπαταρία, επεξεργαστή, πομποδέκτη GPS, ψηφιακή βιντεοκάμερα, μικρόφωνο και «ακουστικά κρανίου», συν έναν μικροπροβολέα με πρίσμα ανακατεύθυνσης.
Αρχίζοντας από το τέλος, το πρίσμα είναι ημιδιαφανές και μπορεί να τοποθετηθεί είτε ακριβώς εμπρός από τον αμφιβληστροειδή του ενός ματιού ή σε κάποια γωνία του οπτικού του πεδίου. Η καινοτομία του έγκειται στο ότι στοχεύει κατευθείαν στο βοθρίο (fovea) του ματιού, παρέχοντας ανάλυση εικόνας εφάμιλλη με εκείνη τηλεόρασης υψηλής ευκρίνειας 25 ιντσών όταν την παρακολουθείς από απόσταση 2,5 μέτρων. Η κάμερα των 5 MPixels που διαθέτει συλλαμβάνει βίντεο ανάλυσης 750p ή φωτογραφίες ανάλυσης 640×360 pixels, που μπορούν να αποθηκευθούν στην ενσωματωμένη μνήμη των 16 GB ή να αποσταλούν μέσω Bluetooth/Wifi και Διαδικτύου.
Η μαγεία χρήσης του Google Glass έχει να κάνει με το ότι ανταποκρίνεσαι σε ό,τι βλέπεις μιλώντας στη συσκευή, που σε υπακούει. Οσο για τους ήχους που εσύ ακούς από αυτήν, έρχονται μέσα από έναν μεταγωγέα κυμάτων μέσω οστών: πρόκειται για αξιοποίηση του ίδιου του κρανίου μας ως ηχείου! Ο δε βραχίονας των γυαλιών λειτουργεί ως μπάρα επαφής: Σέρνεις το δάχτυλό σου επάνω του για να επιλέξεις γραμμή κειμένου στην «οθόνη» του πρίσματος. Την επιλογή εντολών υποβοηθούν και αισθητήρες κίνησης, οι οποίοι «μεταγλωττίζουν» τις κινήσεις του κεφαλιού σου. Η μπαταρία επαρκεί για περίπου μια ημέρα λογικής χρήσης –η εγγραφή βίντεο και η χρήση GPS εννοείται ότι την επιβαρύνει –και η επαναφόρτιση γίνεται μέσω micro-USB.

Τα φοβερά «έξυπνα γυαλιά» της Google και τα λειτουργικά τους εξαρτήματα

Το πόσο συναρπαστικό είναι να κυκλοφορείς με ένα ζευγάρι τέτοια «έξυπνα γυαλιά» γίνεται αισθητό μόνο αν δείτε το σχετικό βίντεο (www.google.com/glass/start/how-it-feels/). Είναι το «όνειρο που ‘γινε αληθινό» κάθε φωτογράφου, ρεπόρτερ, περιηγητή… ανθρώπου που ήθελε να είναι συνάμα πρωταγωνιστής και κάμεραμαν της ζωής του. Και, καθώς το σύνολο των λοιπών λειτουργιών ενός κινητού τηλεφώνου μπορεί να επιτελεσθεί μέσα από αυτό το ζευγάρι γυαλιών, αναρωτιέται κανείς αν όλα τα άλλα πλην των γυαλιών –κινητό, τάμπλετ ή και smart watch –καταλήξουν σύντομα στα… σκουπίδια.

Διάβασα φήμες ότι η Microsoft κάνει κρυφό αγώνα δρόμου για να προλάβει ως τα Χριστούγεννα να παρουσιάσει τη δική της αντιπρόταση στo Google Glass. Αλλά διάβασα και ότι η Amazon μάλλον εξαγόρασε τη βρετανική ανταγωνίστρια του φωνητικού Siri της Apple, την Evi της True Knowledge. Επίσης η Amazon έχει αγοράσει από τον Ιανουάριο την εταιρεία «αναγνώρισης φωνής» Ivona. Κι έπειτα διάβασα ότι η κινεζική ανταγωνίστρια της Google, η Baidu, ετοιμάζει δικό της ανταγωνιστή του Google Glass, το Baidu Eye. Και τότε άρχισαν τα τουβλάκια να μπαίνουν στη θέση τους: Τα «έξυπνα γυαλιά» είναι ο ελαφρύτερος και καλύτερος e-reader βιβλίων. Το πραγματικό τέλος του χαρτιού θα έλθει μόνον όταν θα διαβάζουμε χωρίς να κρατούμε τίποτε στα χέρια μας! Η Amazon το κατάλαβε και τώρα τρέχει.
Με όλα αυτά εν εξελίξει και εν παρατάξει, αξίζει τελικά να μαζέψει κανείς τα 1.500 δολάρια που λέει η Gοogle –ή η Microsoft, η Amazon, η Apple… –ότι θα μας ζητάει για να αποκτήσουμε τα έξυπνα γυαλιά της;
Ελαφρά τη καρδία, θα απαντούσα «ναι». Η απελευθέρωση από οτιδήποτε δεσμεύει τα χέρια και η αξιοποίηση φωνής και ματιάς για ενσωμάτωση της πληροφορίας και επικοινωνίας στα καθημερινά δρώμενα είναι πρωτοφανές δέλεαρ ελευθερίας –η πρώτη ίσως πραγματική χειραφέτηση του Homo Sapiens. Ομως η λέξη «ελευθερία» είναι αυτή που δεν αφήνει την καρδιά να μείνει ελαφρά: Ο λόγος που όλες αυτές οι εταιρείες σπεύδουν να μας προσφέρουν τα μαγικά γυαλιά δεν είναι απλά το αντίτιμο της συσκευής. Το μεγάλο τους κέρδος θα προέλθει από το ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο πλησίασμα στις σκέψεις μας και στις επιλογές μας από το «σταμάτημα της ματιάς μας»: Οταν θα τηλεμεταδίδουν στις διαφημιστικές εταιρείες το οτιδήποτε μαγνητίζει τη ματιά μας στο ράφι του σουπερμάρκετ, οτιδήποτε παρακολουθούμε μεταξύ των ταινιών και των βιβλίων… όλες θα τους πληρώνουν χρυσάφι!
Για να μας δεσμεύσουν τεχνολογικά σε αυτά τα «δεσμά», ο τρόπος είναι απλός. Κανένα πρόγραμμα δεν τρέχει στον επεξεργαστή των γυαλιών. Ολα εκπορεύονται και καταλήγουν στο «νέφος». Μέσω Bluetooth/Wifi, 3G και Διαδικτύου, όλα βρίσκονται στα σμήνη εξυπηρετητών (clusters of servers) της Google/Microsoft/Amazon/Apple, όπου έχουν πρόσβαση οι ίδιες και… οι μυστικές υπηρεσίες. Δηλαδή, όσο πλησιάζουμε τεχνολογικά στη μέγιστη χειραφέτησή μας, τόσο γινόμαστε πιο διάφανοι στον όποιο Μεγάλο Αδελφό.
Αρα θα έδινα τα 1.500 ευρώ για ένα τέτοιο ζευγάρι γυαλιά μόνον αν είχα στην τσέπη μου έναν ασύρματο δίσκο (όπως ο Seagate GoFleex Satellite 500GB, των 142 ευρώ) με το κατάλληλο λογισμικό που θα τον μετέτρεπε σε server των γυαλιών μου. Διότι το ζήτημα δεν είναι απλά να βλέπεις και να ακούς και να καταχωρίζεις ως αναμνήσεις αυτά που βλέπεις ή ακούς, αλλά οι αναμνήσεις σου να ανήκουν σ’ εσένα και σ’ όσους αγαπάς, μόνο!

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ