Διεθνής ομάδα ερευνητών έδειξε ότι μια θεραπεία «έξυπνων» βλαστικών κυττάρων μπορεί να βελτιώσει την υγεία της καρδιάς σε άτομα που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια. Πρόκειται για την πρώτη εφαρμογή θεραπείας που αφορά χρήση βλαστικών κυττάρων τα οποία έλαβαν συγκεκριμένες εντολές ώστε να «επιδιορθώσουν» στοχευμένα ένα όργανο, δίνοντας σημαντική ώθηση στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής. Τα αποτελέσματα αυτής της πρωτοποριακής κλινικής δοκιμής δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας (Journal of the American College of Cardiology).
Η κλινική δοκιμή
Η πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή περιελάμβανε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια από το Βέλγιο, την Ελβετία και τη Σερβία. Μια ομάδα ελέγχου έλαβε τη συμβατική θεραπεία για την καρδιακή ανεπάρκεια ενώ μια δεύτερη ομάδα έλαβε εκτός από τη συμβατική θεραπεία βλαστικά κύτταρα που μετατρέπονται σε κύτταρα αναγέννησης της καρδιάς. Για να δημιουργηθούν τα συγκεκριμένα κύτταρα οι ερευνητές αφαίρεσαν μυελό των οστών από το ισχίο των ασθενών και απομόνωσαν βλαστικά κύτταρα. Στη συνέχεια τα κύτταρα αυτά τοποθετήθηκαν μέσα σε ένα κοκτέιλ πρωτεϊνών με στόχο να μετατραπούν σε κύτταρα που εμφάνιζαν δείκτες καρδιακής ανάπτυξης. Τέλος τα κύτταρα που προέκυψαν εγχύθηκαν στην καρδιά των ασθενών.
«Τα κύτταρα υποβλήθηκαν σε μια πρωτοποριακή επεξεργασία ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα ‘επιδιόρθωσης’ των βλαβών της καρδιάς» εξήγησε ο Αντρέ Τέρτζιτς, κύριος συγγραφέας της νέας μελέτης και διευθυντής του Κέντρου Αναγεννητικής Ιατρικής της Κλινικής Μayo και προσέθεσε: «Η καινούργια αυτή μελέτη μας μας βοηθά να προχωρήσουμε πέρα από την έννοια της επιστημονικής φαντασίας σε ό,τι αφορά την έρευνα στα βλαστικά κύτταρα παρέχοντας κλινικές ενδείξεις για μια νέα προσέγγιση στην καρδιαγγειακή αναγεννητική ιατρική».
Βελτίωση όλων των ασθενών
Ολοι οι ασθενείς που συμμετείχαν στην ομάδα της βλαστοκυτταρικής θεραπείας εμφάνισαν βελτίωση. Η αντλητική ικανότητα της καρδιάς βελτιώθηκε στο σύνολο των εθελοντών μέσα σε έξι μήνες από τη θεραπεία ενώ παράλληλα οι ασθενείς παρουσίασαν καλύτερη φυσική κατάσταση και ήταν σε θέση να καλύπτουν μεγαλύτερες αποστάσεις περπατώντας. «Το όφελος ήταν σημαντικό» σημείωσε ο δρ Τέρτζιτς.
Σε συνοδευτικό άρθρο της μελέτης ο Τσαρλς Μάρι και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σιατλ αναφέρουν ότι «έξι μήνες μετά την κυτταρική θεραπεία, η ομάδα που την έλαβε εμφάνισε βελτίωση κατά 7% στο κλάσμα εξώθησης της καρδιάς (σ.σ ως κλάσμα εξώθησης ορίζεται το ποσοστό επί τις εκατό που αδειάζει η καρδιά από αίμα σε κάθε συστολή της), ενώ στην ομάδα ελέγχου δεν εμφανίστηκε κάποια ορατή αλλαγή. Αυτή η βελτίωση είναι πολύ σημαντική και συγκρίνεται με εκείνη που επιτυγχάνεται με τις πιο ισχυρές θεραπείες για την καρδιακή ανεπάρκεια».
Ακολουθώντας το φυσικό κυτταρικό «αποτύπωμα»
Πίσω από την επιτυχημένη κλινική δοκιμή κρύβεται μια δεκαετία σκληρής δουλειάς σχετικά με την «αποκωδικοποίηση» των αρχών που διέπουν την κυτταρική αναγέννηση της καρδιάς. «Η ανακάλυψη σπάνιων βλαστικών κυττάρων τα οποία έχουν την έμφυτη ικανότητα να προάγουν την αναγέννηση της καρδιάς αποτέλεσε ένα στοιχείο καθοριστικής σημασίας για την έρευνά μας. Ακολουθώντας αυτό το φυσικό ‘αποτύπωμα’ αναπτύξαμε την τεχνογνωσία ώστε να μετατρέπουμε βλαστικά κύτταρα των ίδιων των ασθενών σε κύτταρα τα οποία μπορούν να ‘επιδιορθώσουν’ τις βλάβες της καρδιάς» είπε ο δρ Τέρτζιτς.
Η αρχική ανακάλυψη των σπάνιων βλαστικών κυττάρων- «επιδιορθωτών» των καρδιακών βλαβών οδήγησε τους επιστήμονες στον εντοπισμό εκατοντάδων πρωτεϊνών που εμπλέκονται στην καρδιογένεση. Οι ερευνητές «κοσκίνισαν» τις πρωτεΐνες ώστε να εντοπίσουν ποιες από αυτές βοηθούν ένα απλό βλαστικό κύτταρο να μετατραπεί σε κύτταρο-«μάστορα» των βλαβών της καρδιάς. Ετσι δημιουργήθηκε το πρωτεϊνικό κοκτέιλ που οδηγεί τα βλαστικά κύτταρα στην αναγέννηση της καρδιάς.
