Μέχρι πρότινος τα ποντίκια θεωρούντο μάλλον… σιωπηλά. Πρόσφατα ωστόσο οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μπορούν να τραγουδούν. Τώρα μια νέα μελέτη διαπιστώνει ότι μπορούν επίσης να βήχουν! Το γεγονός ότι επιδεικνύουν το ανθρώπινο αυτό χαρακτηριστικό τα καθιστά ιδεώδη μοντέλα ζώων για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων.

Με υπερευαίσθητα όργανα

Αν και τα ποντίκια χρησιμοποιούνται ως πειραματόζωα σε μελέτες για την ανάπτυξη διαφόρων θεραπειών ως τώρα δεν ήταν γνωστό αν «προσβάλλονται» από βήχα – σύμπτωμα πολλών ασθενειών που είναι κοινές στους ανθρώπους και στα τρωκτικά. Μια ομάδα επιστημόνων από το Ιατρικό Κολέγιο της Γκουανγκτσού στην Κίνα θέλησε να διερευνήσει το ζήτημα. Για να το επιτύχει, κατέφυγε στη βοήθεια υπερευαίσθητων οργάνων.

Αυτό γιατί οι πιο συνηθισμένοι ήχοι που μπορεί να ακούσει κάποιος από τα τρωκτικά – ρουθούνισμα, χτύπημα των δοντιών, ξύσιμο της μύτης – δεν προέρχονται από τον λάρυγγα. Εξ ού και το ότι μέχρι πρότινος τα ποντίκια θεωρούντο… άφωνα, ώσπου επιστήμονες ανακάλυψαν πριν από λίγο καιρό ότι επικοινωνούν μεταξύ τους τραγουδώντας, αλλά σε κλίμακα υπερήχων.

Προκειμένου να διαπιστώσουν αν βήχουν οι ερευνητές από την Κίνα έβαλαν τα ποντίκια ένα-ένα ξεχωριστά σε πληθυσμογράφους σώματος (όργανα τα οποία μετρούν τις μεταβολές που σημειώνονται στον όγκο του σώματος όταν μπαίνει ή βγαίνει αέρας από αυτό) και τους χορήγησαν καψαϊκίνη (η ουσία που κάνει καυτερές τις πιπεριές). Παράλληλα κατέγραψαν με υπερευαίσθητα μικροσκοπικά μικρόφωνα τους ήχους που παρήγαγαν τα ζώα και παρατήρησαν λεπτομερώς τις κινήσεις του σώματός τους.

Αναπνευστικές κυματομορφές των ποντικιών: με τον αριθμό 1 σημειώνεται ο βήχας, με τον αριθμό 2 το φτάρνισμα (Πηγή PLoS ONE)

Ο βήχας δεν κρύβεται ούτε στα ποντίκια

Μετά τη χορήγηση της καψαϊκίνης οι επιστήμονες εντόπισαν ανάμεσα στους ήχους που καταγράφονταν από τις αντιδράσεις των ποντικιών ορισμένους πιο «εκρηκτικούς» θορύβους οι οποίοι συνόδευαν το απότομο κούνημα του κεφαλιού, τις συσπάσεις της κοιλιάς και το άνοιγμα του στόματος που χαρακτηριστικά συνδέονται με τον βήχα.

Όταν μάλιστα οι ειδικοί χορηγούσαν στα ζώα κωδεϊνη ή άλλα αντιβηχικά φάρμακα οι συγκεκριμένοι θόρυβοι και οι κινήσεις που τους συνόδευαν μειώνονταν δραματικά – γεγονός που ενισχύει το συμπέρασμα ότι πρόκειται για βήχα. Με μεγαλύτερες δόσεις καψαϊκίνης τα ζώα δεν έβηχαν, κάτι το οποίο οι ερευνητές θεωρούν ότι οφείλεται στην απευαισθητοποίηση των νεύρων τους από την ουσία.

Τα ευρήματα, τα οποία δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Public Library of Science One» (PLoS ONE), πιστεύεται ότι μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων και θεραπειών για τον βήχα. Εως τώρα ως μοντέλα στα σχετικά πειράματα χρησιμοποιούνται μόνο τα ινδικά χοιρίδια, τα οποία όμως είναι ευαίσθητα και σχετικά δαπανηρά. Η αντικατάστασή τους με τα πιο ανθεκτικά και χαμηλότερου κόστους ποντίκια θεωρείται ότι θα διευκολύνει την έρευνα.

Επί πλέον η ανακάλυψη των κινέζων επιστημόνων ανοίγει, σύμφωνα με ορισμένους ειδκούς, ένα νέο «παράθυρο» στις συμπεριφορικές μελέτες. «Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να δούμε αν μπορούμε να κάνουμε τα ποντίκια να βήξουν εκούσια και, αν αυτό είναι δυνατόν, να διαπιστώσουμε ποιοι νευρωνικοί μηχανισμοί του εγκεφάλου τους εμπλέκονται σε αυτό» δήλωσε στον επιστημονικό ειδησεογραφικό ιστότοπο «LiveScience» ο Ερικ Τζάρβις, νευροβιολόγος του Πανεπιστημίου Ντιουκ των Ηνωμένων Πολιτειών. «Αν μπορούν να βήχουν εκούσια ίσως τα νευρωνικά δίκτυα για αυτού του είδους τον βήχα αποτελούν τον προάγγελο των δικτύων της φωνητικής επικοινωνίας τους».