Μας μπήκε πάλι φέρελπις ο Μάρτης, αφήνοντας πίσω τον βροχερό Φεβρουάριο. Που ωστόσο ξεκίνησε με μια σημαντική εκδήλωση στην Πάτρα, την οποία, όπως συνήθως, ο αθηναϊκός Τύπος, με τα μέσα του και τα έξω του, επιδεικτικώς αγνόησε.
Ιδού περί τίνος πρόκειται: στις 2 του περασμένου μήνα, το φιλόξενο «Πολύεδρο» και τρία τμήματα του Πανεπιστημίου Πατρών (Θεατρικών Σπουδών, Φιλολογίας και Φιλοσοφίας) είχαν την έμπνευση να καλέσουν στον συνεδριακό χώρο της ανακαινισμένης Αγοράς Αργύρη τους συντελεστές του προγράμματος «Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση» για να παρουσιάσουν το συντελεσμένο έργο τους στον εκπαιδευτικό και πανεπιστημιακό κόσμο της πόλης. Το πράγμα φτούρισε: πυκνό και πρόθυμο το κοινό (κάπου τριακόσια άτομα) προσηλώθηκε για δύο ώρες σε διαδοχικές εισηγήσεις, που δοκίμασαν να εξηγήσουν τα πεπραγμένα μιας σπάνιας (συνεργατικής, ερευνητικής και συγγραφικής) πρωτοβουλίας, συνδέοντας ρηξικέλευθες προθέσεις και υποσχέσεις με έμπρακτα αποτελέσματα. Η περιληπτική απογραφή της επιχειρείται εδώ σήμερα, εν όψει πιθανής συνέχειας. Προς το παρόν απολογίζονται συντομογραφημένα τα κεφάλαια της δουλειάς που έγινε:
Προηγούνται, εντυπωσιακοί φαντάζομαι, οι χρονολογικοί δείκτες: το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2001 και έληξε το 2011. Δέκα χρόνια συνολικώς που αναλώθηκαν στην προετοιμασία, στην έρευνα, στη συγγραφή και στη δημοσίευση επτά Εγχειριδίων. Επονται οι συστατικοί τίτλοι και συγγραφείς κατά σειρά δημοσίευσης, που ξεκίνησε το 2005:
«Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας» (Α.-Φ. Χριστίδης). «Η Ρώμη και ο κόσμος της» (Θ. Παπαγγελής). «Αρχαία ελληνική γραμματολογία» (Φ. Ι. Κακριδής). «Αρχαίοι έλληνες φιλόσοφοι» (Β. Κάλφας – Γ. Ζωγραφίδης). «Αρχαϊκή επική ποίηση: από την Ιλιάδα στην Οδύσσεια» (Δ. Ν. Μαρωνίτης – Λ. Πόλκας). «Η ελληνική αρχαιότητα: Πόλεμος, πολιτική, πολιτισμός» (Δ. Κυρτάτας – Σ. Ράγκος). «Αρχαία ελληνκή τέχνη και η ακτινοβολία της» (Μ. Βουτυράς – Αλεξάνδρα Βουτυρά). Συντονιστής του έργου ο επιγραφόμενος.
Φορείς του προγράμματος. Εποπτικός φορέας: Υπουργείο Παιδείας (τέως υπουργός: Πέτρος Ευθυμίου) –υποστήριξη πολιτική του τέως πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη μέσω και του συμβούλου του, του αείμνηστου Νίκου Θέμελη. Διεκπεραιωτικός φορέας: Κέντρο Εκπαιδευτικής Ερευνας (διαδοχικοί πρόεδροι: Αλέξης Δημαράς και Δημήτριος Γλάρος –και οι δύο πρόθυμοι και οι δύο δυστυχώς απόδημοι). Εκδοτικός φορέας: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Ιδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη. Διαδοχικοί χορηγοί: Εθνική Τράπεζα Ελλάδος, Εμπορική Τράπεζα, ΔΕΗ, Τράπεζα της Ελλάδος, Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Οι χορηγίες κάλυψαν τις δαπάνες του προγράμματος, τη στέγαση του οποίου για τρία χρόνια ανέλαβε το Κέντρο Εκπαιδευτικής Ερευνας.
Ορολογία του προγράμματος: «Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία» αφενός, «Νεογνωσία και Νεογλωσσία» αφετέρου. Τετράγωνο μεθόδου, όπου οι τέσσερις όροι βρίσκονται σε οριζόντια, κάθετη και διαγωνία σχέση. Αναιρούνται επομένως, με γλωσσολογικά και ιστορικά κριτήρια: α) η σκόπιμη ή άσκοπη προτεραιότητα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας έναντι της αρχαιογνωσίας· β) η υπεραξία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας έναντι των άλλων γλωσσών και της Νέας Ελληνικής· γ) η γενικότερη υποτίμηση της νεογνωσίας και της νεογλωσσίας έναντι της αρχαιογνωσίας και αρχαιογλωσσίας αντιστοίχως.
Προγραμματικές αρχές: Τα Εγχειρίδια ορίστηκαν: α) διαταξικά, κατ’ αρχήν στο Γυμνάσιο και εφεξής στο Λύκειο· β) ενιαία για διδάσκοντες και διδασκομένους· γ) αντίπαλα στο ισχύον διδακτικό και εξεταστικό σύστημα· δ) επιλεκτικά, ως γενικότερης σημασίας πλαίσιο διδασκαλίας και μάθησης, ανάλογα με τις συγκεκριμένες σχολικές συνθήκες· ε) ως γέφυρες σχολικής εκπαίδευσης και εξωσχολικής παιδείας, μαθησιακής γνώσης και τέρψης· στ) διαφοροποιημένα ως προς το ύφος, αναλόγως προς το διδακτικό αντικείμενο και τη γλωσσική ευαισθησία των συγγραφέων· ζ) συνεταιρικά ως προς τον συγγραφέα τους (τα τέσσερα από τα επτά εγχειρίδια μοιράστηκαν σε δύο συγγραφείς).
Κυκλοφορία: μέσος όρος: 5.000 με 6.000 αντίτυπα κατά εγχειρίδιο. Εξωτερική ανταπόκριση μέχρι στιγμής: από πλευράς ΜΜΕ ελάχιστη· Ακαδημίας μηδενική· συναφών υπουργείων (Παιδείας και Πολιτισμού) αμήχανη έως ανύπαρκτη∙ φιλολογικών περιοδικών μέτρια, με εξαίρεση κατά περίπτωση του περιοδικού «Φιλόλογος».
Αυτά προς το παρόν, ελπίζοντας σε εξέλιξη της απρόβλεπτης αυτής δοκιμής, αφιερωμένης στη μνήμη του αξέχαστου Τάσου Χριστίδη.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
