Τα exit polls στην Ιταλία, τα οποία «έδειχναν» κυβέρνηση Bersani με ενδεχόμενη υποστήριξη του Professore Monti, προκάλεσαν ανακούφιση στις αγορές και μείωση του spread μεταξύ του 10ετούς Ιταλικού ομολόγου και του αντίστοιχου Γερμανικού στις 260 τιμές βάσης. Καθώς όμως τα πρώτα εκλογικά αποτελέσματα «έδειξαν» νίκη του TV- showman Berlusconi στη Γερουσία, το spread ξεπέρασε και πάλι τις 280 τιμές βάσης. Οι επόμενες ημέρες θα δείξουν εαν η Ιταλία θα κατορθώσει να σχηματίσει ισχυρή κυβέρνηση ή εαν θα ακολουθήσει την πορεία της Ελλάδας σε δεύτερη, εντός μικρού χρονικού διαστήματος, εκλογική αναμέτρηση. Σε κάθε περίπτωση, το εκλογικό αποτέλεσμα αποτελεί αναμφιβόλως τεράστια ήττα για τον Professore Monti, ο οποίος, αν και εκλεκτός των χρηματοοικονομικών αγορών, πολύ δύσκολα θα μπορέσει να αναλάβει ηγετικό ρόλο σε όποια Ιταλική κυβέρνηση.
Οι συζητήσεις περί σχηματισμού βιώσιμης κυβέρνησης ξεκινάνε, το Ιταλικό κόστος χρήματος πιθανότατα θα αυξηθεί (και πάλι) ταχέως. Αυτό θα πρέπει βέβαια να προβληματίσει και εμάς καθώς, από την ένταξη μας στο Ευρώ και μετά, η θετική συσχέτιση μεταξύ του Ιταλικού και του Ελληνικού κόστους χρήματος είναι εξαιρετικά υψηλή (ήτοι 0,90) ενώ η θετική συσχέτιση μεταξύ του Ιταλικού και του Ισπανικού κόστους χρήματος είναι ακόμα υψηλότερη (ήτοι 0,95). Με άλλα λόγια, στο βαθμό που η πολιτική αβεβαιότητα στην Ιταλία συνεχισθεί, ο Ευρωπαϊκός Νότος θα επιστρέψει σε επίπεδο κόστους χρήματος το οποίο είχαμε να δούμε από τον Ιούλιο του 2012 όταν ο Mario Draghi ανακοίνωσε την αγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά με στόχο την αποκλιμάκωση του spread στον Ευρωπαϊκό Νότο.
Καθώς λοιπόν οι πολιτικές ζυμώσεις στην Ιταλία «τρέχουν», εκτιμάμε ότι (α) πολλοί επενδυτές ενδέχεται να στραφούν στο γνωστό καταφύγιο του χρυσού, και (β) η Ε.Κ.Τ. ενδεχομένως να προβεί σε μεγάλες αγορές ομολόγων του Νότου ως αντίβαρο στην νευρικότητα των αγορών. Πιθανολογούμε δηλαδή ότι η Ε.Κ.Τ., ελλείψει βιώσιμης πολιτικής ηγεσίας, θα αναιρέσει τα αρχικά της λεγόμενα σύμφωνα με τα οποία, η όποια αγορά ομολόγων εξαρτάται από την αποδοχή και εφαρμογή συγκεκριμένου προγράμματος λιτότητας.
Βέβαια, η ΕΚ.Τ. μπορεί (και πρέπει) να δικαιολογήσει την όποια αγορά ομολόγων στη μείωση του πληθωριστικού ρίσκου. Και τούτο διότι ο τρέχον πληθωρισμός της Ευρωζώνης βρίσκεται στο στόχο του 2% ενώ δεν πρόκειται να υπερβεί (σύμφωνα με τις εκτιμήσεις από το website της Ε.Κ.Τ.) μέχρι το 2015 το 1,8%.
*Ο Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool
