Το βρετανικό συγκρότημα the Cannibals κυκλοφόρησε το 1985 το ροκ άλμπουμ «Trash for Cash». Ο συγκεκριμένος δίσκος δεν γνώρισε μεγάλη επιτυχία, ωστόσο θα μπορούσε σήμερα να έχει μια δεύτερη ευκαιρία, ειδικά αν τα τραγούδια του Μάικ Σπένσερ και της παρέας του συνόδευαν τις συνεδριάσεις του Eurogroup. Σύμφωνα με κάποιους, οι αποφάσεις των Βρυξελλών είναι σκουπίδια (trash) και το μόνο αποτέλεσμα που έχουν είναι να σπαταλιούνται δισεκατομμύρια ευρώ (cash) ευρωπαίων φορολογουμένων. Η διαχείριση της ελληνικής υπόθεσης είναι χαρακτηριστική. Δυστυχώς, τα ίδια λάθη, από τους ίδιους policy makers, διαπράττονται και στην υπόθεση της Κύπρου.
Οι «κανίβαλοι» των Βρυξελλών έχουν βάλει αρχικά στο μάτι τις καταθέσεις ύψους 27 δισ. ευρώ που διατηρούν κάτοικοι ξένων κρατών στην Κύπρο (ακολουθεί το φυσικό αέριο). Με πρόσχημα τη διάσωση της κυπριακής οικονομίας και την εμπέδωση της διαφάνειας στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, οι εν λόγω ευρωπαίοι αξιωματούχοι αφήνουν έντεχνα να διαρρεύσουν – προς τα πρόθυμα αγγλοσαξονικά μέσα ενημέρωσης – σενάρια τρόμου, με σκοπό να οδηγήσουν μεγάλο αριθμό ξένων καταθετών να εγκαταλείψουν τις κυπριακές τράπεζες. Δεν καταλαβαίνουν πως με αυτόν τον τρόπο, σε μια κρίσιμη περίοδο για τη ζώνη του ευρώ, κλονίζουν με τις ανόητες μεθοδεύσεις τους την εύθραυστη εμπιστοσύνη που επανακτήθηκε με μεγάλο κόστος και πολύ κόπο.
Το έγγραφο που αποκάλυψαν στις αρχές της εβδομάδας οι «Financial Times», και το οποίο εμπεριείχε την πρόταση κάποιων «λαμπρών» οικονομολόγων για «οικονομική» επίλυση της κρίσης στην Κύπρο με την επιβολή ζημιών σε μη ασφαλισμένες καταθέσεις στις κυπριακές τράπεζες, αλλά και σε όσους έχουν επενδύσει στα κυπριακά ομόλογα, δεν αντέχει κριτική. Οχι μόνο επειδή η σχετική πρόταση παραβιάζει το κυπριακό σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αλλά κυρίως επειδή δεν υιοθετεί τις προτάσεις που εκδόθηκαν τον Ιούλιο του 2012 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών και εγκρίθηκαν από την G20.
Οι σχετικές προτάσεις προβλέπουν διάσωση τραπεζών μέσω της πώλησης δραστηριοτήτων, της δημιουργίας μεταβατικού πιστωτικού ιδρύματος και τον διαχωρισμό περιουσιακών στοιχείων. Ακόμη, προβλέπεται η διάσωση με ίδια μέσα, κατά την οποία η τράπεζα προβαίνει σε ανακεφαλαιοποίηση με διαγραφή ή αποδυνάμωση των μετόχων, ενώ οι απαιτήσεις των πιστωτών μειώνονται ή μετατρέπονται σε μετοχές. Ωστόσο, ακόμη και αυτό το σενάριο απέχει από την επιβολή ζημιών στις μη ασφαλισμένες καταθέσεις.
Αλλά το Βερολίνο, το Αμστερνταμ και οι Βρυξέλλες δεν ενδιαφέρονται για το αν η πρόταση αυτή μπορεί να εφαρμοστεί. Ενδιαφέρονται για το αν στο άκουσμα της είδησης για επιβολή ζημιών σε καταθέτες οι ξένοι αποταμιευτές των κυπριακών τραπεζών, που απολαμβάνουν επιτόκια της τάξης του 5% – ίσως και υψηλότερα –, θα τρέξουν να βγάλουν τα χρήματά τους από τους προθεσμιακούς λογαριασμούς, είτε για να τα επαναπατρίσουν είτε για να τα μεταφέρουν σε γερμανικές, ολλανδικές και βρετανικές τράπεζες. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η αναφορά για επιβολή ζημιών σε μη ασφαλισμένους καταθέτες, καθώς με αυτή φωτογραφίζονται οι καταθέτες εκτός της ΕΕ, κυρίως Ρώσοι, Ουκρανοί, ακόμη και Τουρκοκύπριοι…
Αλλά οι εισηγήσεις για κούρεμα καταθέσεων είναι συστημικά επιβλαβείς. Πρέπει να σημειωθεί πως το τελευταίο έτος, και ειδικά μετά τα τεστ αντοχής της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής, οι εμφανείς ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των κυπριακών τραπεζών φρέναραν τις χορηγήσεις δανείων, οδηγώντας τις πιστώσεις στο χαμηλότερο επίπεδο από τότε που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία. Ενδεικτικά, τον Δεκέμβριο του 2012 οι χορηγήσεις στην Κύπρο ανήλθαν σε 72,5 δισ. ευρώ, ενώ οι καταθέσεις διαμορφώθηκαν στα 70,2 δισ. ευρώ.
Αν, λοιπόν, οι εισηγήσεις των φωστήρων της ΕΕ για κούρεμα τραπεζικών καταθέσεων με κάποιον τρόπο εφαρμόζονταν, το αποτέλεσμα θα ήταν η μαζική εκροή καταθέσεων από το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου
– ασφαλισμένων και μη – και η διόγκωση του ελλείμματος ρευστότητας των τραπεζών που σήμερα δεν ξεπερνά τα 2,5 δισ. ευρώ. Το προηγούμενο δε που θα δημιουργούσε μια τέτοια απίθανη περίπτωση θα κλόνιζε τόσο πολύ την εμπιστοσύνη προς τις τράπεζες, ώστε το PSI και οι επιπτώσεις του στις αγορές ομολόγων θα φαίνονταν αστείες. Ετσι, μια απόφαση για την εξοικονόμηση 5,5 δισ. ευρώ κατά τη διάσωση της Κύπρου (χρήματα που θα δοθούν από τον ESM και όχι από τον γερμανό φορολογούμενο) τελικά θα μπορούσε να επιδράσει στο τραπεζικό σύστημα της ευρωζώνης, το οποίο διαθέτει καταθέσεις 10,8 τρισ. ευρώ.
