Κάθε φορά που συνειδητοποιώ πόσο πολύ εξοικειωμένη με το ψέμα και την απάτη είναι η ελληνική κοινωνία, άλλο τόσο πιο βέβαιος αισθάνομαι, ότι οφείλουμε να τολμήσουμε να διακόψουμε αυτήν την απέραντη αθλιότητα, εξασφαλίζοντας το μέλλον των επόμενων γενιών και την πρόοδο του τόπου μας. Eίναι περίεργο ότι ενώ η διήγηση του Σωκράτη, βασισμένη στην προγενέστερη του Πρόδικου, για τη συνάντηση του Ηρακλή με την Αρετή και την Κακία, είναι η διήγηση των παιδικών χρόνων όλων όσοι σήμερα πατάμε το χώμα αυτής της χώρας, ο δρόμος της Αρετής έχει σχεδόν χαθεί από τα μάτια μας. Και έτσι, δεν διστάζουμε ακόμη και να εξαπατήσουμε τη νέα γενιά, τους ανθρώπους που αποτελούν το αδιαμφισβήτητο μέλλον του τόπου μας.
Πείσαμε τον λαό μας, ότι η πρόοδος θα εξασφαλιζόταν με τη δημιουργία πανεπιστημίου σε κάθε πόλη, ΤΕΙ σε κάθε κωμόπολη, μουσείου σε κάθε χωριό. Κάθε «αξιοπρεπής» τοπικός παράγοντας όφειλε να απαιτεί ένα τέτοιο ίδρυμα στο τόπο του. Έτσι, ο χάρτης της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης απέκτησε έναν απίστευτο κατακερματισμό και διακόπηκε κάθε σχέση με την παραγωγική διαδικασία.
Πείσαμε νέους ανθρώπους ότι σπουδάζουν, ενώ στην πραγματικότητα εξαπατήσαμε αυτούς και τις οικογένειές τους.
Πείσαμε την κοινωνία ότι ανάπτυξη είναι τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, τα σουβλάκια και οι καφέδες. Το εύκολο και γρήγορο κέρδος έγιναν αυτοσκοπός, τις εκκολαπτόμενες προσδοκίες των λίγων αποδέχθηκαν οι τοπικές κοινωνίες λες και ήταν δικές τους.
Πραγματικά, αναρωτιέμαι ποιο κέρδος έχει ο συνταξιούχος, ο αγρότης, ο ιατρός, ο αστυνομικός, ο παπάς, εν ολίγοις το σύνολο κάθε τοπικής κοινωνίας, με την ύπαρξη ή μη ενός Τμήματος στον τόπο του; Κι αναρωτιέμαι ακόμη περισσότερο, τι εκπροσωπούσαν εν τέλει τα τόσα ΤΕΙ στη δομή της χώρας;
Η ανώτατη εκπαίδευση οφείλει να δημιουργεί τους όρους της επιστημονικής έρευνας, να καλλιεργεί τις δεξιότητες των νέων και να αναδεικνύει τους ηγέτες της κοινωνίας στην οποία λειτουργεί. Για να πραγματοποιηθεί, όμως, αυτό, απαιτείται η ενσυνείδητη συμμετοχή όλων των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας στην κοινή προσπάθεια για ένα καλύτερο πανεπιστήμιο και την πρόοδο της πατρίδας. Αλήθεια, πως αυτό γίνεται πραγματικότητα όταν ο κατακερματισμός εμποδίζει τη δημιουργία και την ανάδειξη ακαδημαϊκών κοινοτήτων;
Οι περισσότεροι φοιτητές σχεδόν εγκαταλείπουν τις σπουδές τους στο πρώτο έτος, είτε επειδή δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να ανταποκριθούν, είτε επειδή επιλέγουν μια κακώς νοούμενη «φοιτητική ζωή». Η εντατικοποίηση των σπουδών έχει δαιμονοποιηθεί και αντικατασταθεί από μια απίστευτη ραθυμία. Οι περισσότεροι διεκδικούν ένα γρήγορο «πέρασμα» από το πανεπιστήμιο και στη συνέχεια εναποθέτουν το χρόνο τους σε άλλες δραστηριότητες.
Από την άλλη πλευρά οι διδάσκοντες εγκατέλειψαν πολλά. Οι ίδιοι είχαν επιλέξει να μην συγκρουστούν με αυτό το σύστημα, καθώς η Πολιτεία δεν τους προστάτευε. Η ανυπαρξία δομών και ακαδημαϊκών όρων ανέτρεπε κάθε προσπάθεια και φαλκίδευε το μέλλον. Αλλά η εφαρμογή της μεταρρύθμισης του συστήματος διοίκησης των Ιδρυμάτων προχώρησε με τη συμμετοχή των Καθηγητών στην εκλογή των μελών των Συμβουλίων, και απέδειξε ότι η μεγάλη πλειονοψηφία επιθυμεί την αλλαγή στο πανεπιστήμιο και είναι πρόθυμη να την υποστηρίξει.
Οι Κασσάνδρες διαψεύσθηκαν. Η δημιουργία ισχυρών ιδρυμάτων είναι ο μόνος δρόμος που προσφέρει δυνατότητες ανάπτυξης και θα επιτρέψει στους καθηγητές να προωθήσουν την έρευνα και να διασφαλίσουν την ποιότητα των σπουδών.
{{{ moto }}}
Το σχέδιο «Αθηνά», ακόμη και ως πρόταση, αποτελεί μια τομή και παράλληλα ανάχωμα και αφετηρία. Έρχεται για να ολοκληρώσει τις τελευταίες νομοθετικές πρωτοβουλίες και συνιστά ουσιαστική παρέμβαση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας στην προσπάθεια για ανάπτυξη, για την επανεκκίνηση της οικονομίας και για την έξοδο από την κρίση. Μόνο με τομές, που ασφαλώς θα έχουν και δυσαρεστημένους, αλλά που συνεισφέρουν ουσιαστικά, ώστε να σταματήσει η υποβάθμιση και ευτελισμός της ανώτατης εκπαίδευσης, είναι δυνατόν να πάμε μπροστά, να δημιουργήσουμε μια ανώτατη εκπαίδευση με μέλλον και με προοπτικές για τους Έλληνες πολίτες.
Πρέπει όσοι σήμερα σπουδάζουν, και όλοι οι νέοι που θα εισέλθουν στα ανώτατα ιδρύματα της χώρας, να έχουν τη δυνατότητα να γευτούν τους καρπούς της δουλειάς τους και να ζήσουν σε μια χώρα που θα προοδεύει, θα επιτρέπει την αριστεία και θα προσφέρει τη δυνατότητα εργασιακής απορρόφησης. Μόνο έτσι θα εξέλθουμε από την κρίση και θα αποκτήσουμε μια χώρα που δεν θα εξαρτάται από τα δανεικά των ξένων, που οι πολίτες της θα είναι υπερήφανοι για τις δομές και τις υπηρεσίες της προς αυτούς τους ίδιους.
Είμαι βέβαιος ότι η χώρα έχει υγιείς δυνάμεις, ικανές να την βγάλουν από το τέλμα, και είμαι βέβαιος ότι το πανεπιστήμιο, η ακαδημαϊκή κοινότητα με το πλήθος των προσώπων που την συγκροτούν, θα είναι οι πρωτοπόροι σε αυτήν την πορεία προόδου της πατρίδας μας.
* Ο κ. Ιωάννης Αντ. Παναγιωτόπουλος είνα Γενικός Γραμματέας Μέσων Ενημέρωσης Λέκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών
