Ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου κ. Κ. Μουσουρούλης έχει διατελέσει μεταξύ άλλων και γενικός γραμματέας Ανάπτυξης και Επενδύσεων στο υπουργείο Οικονομίας στο χρονικό διάστημα 2004-2007. Κάποια στιγμή λοιπόν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του ζήτησε από όλα τα υπουργεία, τους δημόσιους φορείς και τους οργανισμούς, τους συνδέσμους, τις επαγγελματικές ενώσεις κ.λπ., να υποβάλλουν τις προτάσεις τους ενόψει της κατάρτισης του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ 2007-2013) αλλά κυρίως για τη χάραξη ενός μακροπόθεσμου προγράμματος (δεκαετούς) οικονομικής ανάπτυξης.
Ο κ. Μουσουρούλης έδωσε τότε στο όλο μακροπρόθεσμο σχέδιο τον κωδικό <Το όραμα>. Μετά την παρέλευση εύλογου χρονικού διαστήματος συγκεντρώθηκαν στο υπουργείο όλες οι προτάσεις και οι αρμόδιοι δήλωναν ενθουσιασμένοι για την ανταπόκριση που είχε στο κάλεσμα τους ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας. Ο ενθουσιασμός όμως κράτησε έως ότου διαβάστηκαν από τους αρμόδιους οι εκατοντάδες σελίδες των προτάσεων, αφού οι περισσότερες από αυτές αφορούσαν την προμήθεια υλικών (οχήματα, σκάφη, ελικόπτερα, στολές κ.λπ.) και την πρόσληψη προσωπικού.
Καμιά σοβαρή πρόταση δεν αφορούσε την καινοτομία, την εφαρμοσμένη έρευνα, την υπέρβαση. Απουσίαζε η <σπίθα>, η φαντασία, τίποτα το ριζοσπαστικό. Εάν θυμόμαστε καλά, η λέξη ρομποτική αναφερότανε <στα οράματα> δεκάδων οργανισμών και φορέων, μόνον μια φορά και η βιοτεχνολογία δύο φορές. Όπως ήταν φυσικό <Το όραμα> είχε μετατραπεί σε <εφιάλτη>, εγκαταλείφθηκε και το υπουργείο περιορίστηκε στην κατάρτιση και την υποβολή στην Ε.Ε. των ελληνικών προτάσεων για την κατάρτιση του περιβόητου ΕΣΠΑ.
Το ΕΣΠΑ εγκρίθηκε από την Ε.Ε. άρχισε να χρηματοδοτείται από το 2007, υπέστη τρεις αναθεωρήσεις (γιατί δεν έτρεχε) και τώρα έχουμε χάσει και αυτό ακόμα <το μικρό όραμα>, αφού η απορρόφηση κεφαλαίων είναι απογοητευτική, παρά την αποδεδειγμένη πολιτική βούληση της ηγεσίας των υπουργείων Οικονομικών και του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των υπουργείων, η απορρόφηση κεφαλαίων του ΕΣΠΑ στις αρχές Ιανουαρίου 2013 (έξι χρόνια μετά την έναρξη εφαρμογής του) βρίσκεται στο 46% για τα τομεακά προγράμματα (των υπουργείων) και στο 51% για τα περιφερειακά προγράμματα (των περιφερειών).
Η εικόνα είναι ακόμη χειρότερη εάν τα ποσοστά απορρόφησης καταμετρηθούν με βάσει τις πιστοποιημένες δαπάνες από την Ε.Ε. Στην περίπτωση αυτή η απορρόφηση βρίσκεται στο 44% για τα τομεακά προγράμματα και στο 47% για τα περιφερειακά.
Ειδικότερα: Το πρόγραμμα Περιβάλλον -Αειφόρος Ανάπτυξη σημειώνει ποσοστό απορρόφησης 39,40%, το Ενίσχυσης Προσπελασιμότητας 47,90%, το Ψηφιακής Σύγκλισης 36,80%, το Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού 43,20%, Εκπαίδευσης και Δια Βίου Μάθησης 37,70%, Διοικητικής Μεταρρύθμισης 30,70%, αλλά το πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα σημειώνει απορρόφηση περίπου 68,25% ποσοστό σχετικά ανεκτό και υπό προϋποθέσεις. Υπάρχει βέβαια και το πρόγραμμα Τεχνικής Υποστήριξης Εφαρμογής του ΕΣΠΑ με ποσοστό 73,65% αλλά πολλά ακούγονται για αυτό.
Εξάλλου, για τα περιφερειακά προγράμματα, τα ποσοστά έχουν ως εξής: Αττικής 42,70%, Δυτικής Ελλάδας -Πελοποννήσου -Ιονίων Νήσων 43,50%, Μακεδονίας -Θράκης 52,20%, Κρήτης και Νήσων Αιγαίου 54,20% και Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας -Ηπείρου 71,40%.
Με βάσει τα ανωτέρω στοιχεία, το εύλογο ερώτημα δεν είναι γιατί το ΕΣΠΑ έχει χαμηλές επιδόσεις, αλλά πως τα κατάφεραν οι αρμόδιοι να έχει τόσο χαμηλές επιδόσεις>. Και <ο νοών νοείτω>.
Χαμηλές επίσης επιδόσεις καταγράφονται και στα Προγράμματα Ευρωπαϊκής Συνεργασίας, όπως εκείνο της Ελλάδας -Κύπρου (30,80%), Ελλάδας-Βουλγαρίας (26%) και Ελλάδας -Ιταλίας (23,90%). Ανεπίτρεπτα ποσοστά απορρόφησης και για τα προγράμματα Ελλάδας-π.Γ.Δ.Μ. (14,30%) και Ελλάδας -Αλβανίας (14,80%).
Εάν σε όλα τα ανωτέρω προστεθεί ότι το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) προβλέπει δαπάνες κατά 40% χαμηλότερες από το 2008 τότε είναι φανερό ότι η ανάπτυξη συναντά πολλά εμπόδια.