Από την μυθολογία ακόμη,έχουμε τις δύο επιλογές του Ηρακλή, με την Αρετή και την Κακία, την Σκύλλα και την Χάρυβδη, στην Οδύσσεια. Σε ολόκληρη την διαδρομή του ανθρώπινου πολιτισμού, πάντοτε υπάρχει η ευθύνη της επιλογής , στους μύθους , τις παραδόσεις, τις θρησκείες, την τέχνη.
Η επιλογή μοιάζει σαν φυσική απόρροια της »ελεύθερης βούλησης», αλλά και σαν επιβεβαίωση, της ύπαρξης της. »Την εκλογήν ελεύθερον, δίδει το θείον»,αναφωνεί ο ηρωικός ιδεαλιστής, Ανδρέας Κάλβος. Είναι όμως βαριά η ευθύνη της επιλογής και δεν θέλουν όλοι να πάρουν αυτή την ευθύνη.Δεν συνειδητοποιούν τόσο εύκολα ότι είναι αποκλειστικά και μόνο δική τους η απόφαση. Άλλοτε φταίει η χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, άλλοτε η ευθυνοφοβία και η ανευθυνότητα,άλλοτε η άγνοια και η εγωπάθεια και αρκετές ακόμη εξίσου βολικές, ή αναγκαίες, αιτίες , που εξυπηρετούν την μη ανάληψη του κόστους της επιλογής και μαζί με τους μόνιμους συντρόφους του μέσου ανθρώπου, το φόβο, την ανασφάλεια και τη μοναξιά, δημιουργούν ένα τοξικότατο μείγμα ανάγκης προστασίας,από έναν απειλητικό κόσμο ,στον οποίο δεν έχουν κανένα απολύτως λόγο, στην λειτουργία του και είναι εντελώς ανίκανοι να τον επηρεάσουν και να τον διαμορφώσουν . Η αίσθηση τους για τον ρόλο τους,αρχίζει να ορίζεται περισσότερο παθητικά και η διαδικασία της αγελοποίησης είναι επί θύρας.
Σε αυτό το σημείο αρχίζει ο ρόλος της στάνης.Το άτομο αναζητά την ασφάλεια μέσα στην αγέλη , όπου δεν έχει την ανάγκη να αποφασίσει για οτιδήποτε και το μόνο που έχει ως καθήκον,είναι το να ακολουθεί τυφλά το κοπάδι. Πήρε άθελα την απόφαση, από ελεύθερο τραγί, να μεταλλαχθεί σε μαντρωμένο πρόβατο. Φυσικά έχει και πλεονεκτήματα, η συμμετοχή στην αγέλη. Νιώθει πιο ασφαλής, με τους ομοίους του, μάλλον έχει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης,και δεν έχει να σπάει το κεφάλι του για αποφάσεις. Απλά κάπου κάπου, πρέπει να αποδεικνύει την πίστη του στην αγέλη. Είτε αυτή είναι θρησκευτική,είτε πολιτική,είτε ποδοσφαιρική, αγέλη, πρέπει κατά καιρούς να εμφανίζει τα δέοντα πειστήρια της αφοσίωσης του.
Το κακό με τις στάνες είναι ότι όταν έρχεται τελικά το Πάσχα, στέλνουν αρκετά πρόβατα για σφαγή, κατά πως συμφέρει στον τσοπάνη . Αλλά και κάποιες άλλες μέρες του χρόνου, ζητάνε αποδείξεις πίστης και αφοσίωσης. Όμως τώρα πλέον, υπάρχει η βεβαιότητα της ομαδικής ομοψυχίας και ορμής, ακόμη και όταν οι αποφάσεις αντιβαίνουν κάποιες αρχές,ακόμη και τότε, η ομαδική βούληση ξεπερνά εύκολα τους δισταγμούς της λογικής.
Με αυτό τον τρόπο τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ιστορίας του ανθρώπινου γένους έγιναν από Εθνικιστικές στάνες, Θρησκευτικές στάνες, Ιδεολογικοπολιτικές στάνες,Φιλόδοξους και ματαιόδοξους τσοπάνηδες. Ίσως όταν αρχίσουμε να κρατάμε την ευθύνη των αποφάσεων μας και δεν έχουμε την ανάγκη της αγέλης για να καλύψουμε την ανεπάρκεια μας, να αξίζουμε ένα καλύτερο κόσμο.
