Ακούω τελευταία στο ραδιόφωνο μία διαφήμιση κινητής τηλεφωνίας όπου προβάλλει ένα ζευγάρι να συνομιλεί, θέλοντας να διαφημίσει το «απίστευτα» νέο και γρήγορο δίκτυο της. Οι δύο άνθρωποι συνομιλούν, γνωρίζονται, βρίσκουν κοινά σημεία, ο άντρας κάνει πρόταση γάμου, η γυναίκα δέχεται, βρίσκουν την ημέρα, την ώρα και την εκκλησία και παντρεύονται, όλα καλά. Και όλα αυτά σε 10 δευτερόλεπτα.
«Η καθημερινότητά μας αλλάζει», λέει η διαφήμιση και σε αφήνει να βγάλεις μόνος σου το συμπέρασμα. Τι αλλάζει; Αν δεχθούμε τις προσταγές της, τότε η καθημερινότητά μας έχει βάλει έκτη ταχύτητα και εμείς έχουμε κολλήσει στο κάθισμα προσπαθώντας να πιάσουμε το τιμόνι. Τι πρέπει να κάνουμε για να πάρουμε ξανά τον έλεγχο; Φυσικά να βάλουμε γρήγορο internet!
Λίγο πιο πίσω από το διαφημιστικό μήνυμα, στάθηκα στο διάλογο του ζευγαριού. Μέσα από την υπερβολική αποτύπωσή του, έκανα μία σύνδεση με το σήμερα προσπαθώντας να διακρίνω κατά πόσο η ζωή μας κινείται γρήγορα. Κινείται από μόνη της ή την κινούμε εμείς; Την ορίζει το σύστημα ή μπορούμε και εμείς να αλλάξουμε ταχύτητα; Ζούμε άραγε τόσο γρήγορα και δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει;
Κοίταξα γύρω μου. Τι αντιλήφθηκα; Ένα περιβάλλον να κινείται με ταχύτητες 4G και συνδεδεμένους όλους εμάς. Ένας μεταβολισμός του υπαρξιακού σε μία μορφή ζωής που βασίζεται στην αμεσότητα, στην ταχύτητα, στην ολιγολογία, στην απότομη αλλαγή, στην ειδωλολατρία του ποσοτικού και στην απουσία συναίσθησης και σκέψης.
Πoυ αποτυπώνεται αυτός ο 4G μεταβολισμός:
* Στη μορφή επικοινωνίας μέσω κομμένων λέξεων, οριοθετημένων γραφικών χαρακτήρων και συναισθημάτων μέσα από ηλεκτρονικά πρόσωπα και σύμβολα.
* Στο βομβαρδισμό και στην πληθώρα «επικοινωνιακών» πληροφοριών στα ΜΜΕ, που στο τέλος καταλήγουμε να ξεχνάμε τι ακριβώς ψάχναμε, αλλά να επιλέγουμε αυτό που δεν θέλαμε.
* Στην απαίτηση να συνδεόμαστε ταχύτατα στο διαδίκτυο, για να κατεβάζουμε γρηγορότερα ταινίες και τραγούδια, λες και προλαβαίνουμε να τα ακούσουμε ή να τις δούμε.
* Στο βιαστικό φαγητό, με γεύσεις προκατ, συμβατές με την παχυσαρκία. Μόλις παχύνουμε θα ξανατρέξουμε, κυριολεκτικά αυτή τη φορά, για να χάσουμε τα κιλά που έχουμε πάρει.
* Στην ανταγωνιστική μορφή εργασίας, μέσω multitasking και ακατάπαυστων ρυθμών για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στο «σκληρό και σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον» που προστάζει η εποχή.
* Στον ελάχιστο και ανήσυχο ύπνο, σκεφτόμενοι το αύριο, πώς θα ανταποκριθούμε πιο γρήγορα στις απαιτήσεις που έχουμε βάλει οι ίδιοι στον εαυτό μας.
Και γιατί να είναι κακό θα μου πείτε να τα τελειώνουμε όλα γρήγορα και να έχουμε χρόνο να αφιερώσουμε στον εαυτό μας; Δεν είναι καθόλου κακό. Ας σκεφτούμε όμως, πόσο χρόνο και κυρίως τι χρόνο αφιερώνουμε στον εαυτό μας μετά από τα παραπάνω. Συνήθως ο χρόνος που μένει μετά από μία 4G καθημερινότητα, αρκεί μόνο για να μας οδηγήσει σε μία μηχανιστική και πολλές φορές καταναγκαστική υλοποίηση των υπόλοιπων υποχρεώσεών μας. Ενίοτε και στην ετοιμασία του 4G προγράμματος για την επόμενη ημέρα.
Και η απόλαυση που βρίσκεται μέσα σε αυτή τη βιασύνη; Επανεφευρίσκεται μόνο μέσα από τη διεκπεραίωση. Στον προσωπικό εφησυχασμό ότι έχουμε καταφέρει να εκπληρώσουμε μία σειρά από υποχρεώσεις μέσα από την ψευδαίσθηση των κοινωνικών προτεραιοτήτων. Η απόλαυση της διαδικασίας, λογίζεται πλέον μπροστά στην ανάγκη να αποδεικνύουμε στον εαυτό μας ότι τα καταφέραμε. Έτσι μόνο αντέχουμε να κοιταχτούμε στον καθρέφτη αφού έχουμε περάσει πρώτα μέσα από το επικριτικό βλέμμα των άλλων.
Γινόμαστε καταναλωτές του χρόνου, τον σπαταλάμε ανούσια, τον καταπίνουμε λαίμαργα, χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Είμαστε υποχόνδριοι με την ταχύτητα, προσπαθώντας να προλάβουμε, στερεοτυπικά, τις εξελίξεις. Ακολουθούμε μία ξέφρενη πορεία και με μανία υιοθετούμε άκριτα σκέψεις, ιδέες, αγαθά, θεσμούς… όλα στοιχεία των άλλων, τίποτα δικό μας.
Δεν προλαβαίνουμε να σκεφτούμε, να κρίνουμε, να επεξεργαστούμε. Έχουμε ήδη παρασυρθεί στα Mbps, χωρίς να το έχουμε αντιληφθεί. Η ζωή σε 4G είναι καταιγιστική, ιντριγκάρει για λίγο αλλά δεν αφήνει και περιθώρια στο τέλος. Σε αναγκάζει να την ακολουθήσεις, διαφορετικά μένεις πίσω. Αφήνει στην άκρη τη διεργασία των αισθήσεων, την εστίαση στη λεπτομέρεια, βάζει στην κατάψυξη τη δημιουργική φαντασία και το συναίσθημα, δημιουργώντας εξάρτηση.
Τρέχουμε ακατάπαυστα, χωρίς να καταλήγουμε, πουθενά γιατί η ζωή σε ταχύτητα 4G δεν έχει τερματισμό. Μόνο μία ξέφρενη πορεία, με το πάτημα του φρένου να αποτελεί προσωπική ευθύνη.
