Η επέμβαση της Γαλλίας για να σταματήσει η προέλαση των ισλαμιστών στο Μάλι έχει ομοιότητες με την γαλλική στρατιωτική δράση για την προστασία του λαού της Βεγγάζης από τον Καντάφι στη Λιβύη, πριν από δύο χρόνια.
Και στις δύο περιπτώσεις τα κίνητρα όλων των παικτών στην κρίση είναι πιο περίπλοκα από ό,τι ανακοινώνεται δημοσίως. Η αλ-Κάιντα στο Ισλαμικό Μαγκρέμπ (Aqim) δαιμονοποιείται σαν απειλή για την Γαλλία και την Ευρώπη επειδή θα μπορούσε να εγκαθιδρύσει ένα καθεστώς α λα Ταλιμπάν στο Μάλι. Αλλά η Aqim δεν έχει κάνει ούτε μία επίθεση στη Γαλλία ή στην Ευρώπη από την ίδρυσή της, το 1998. Οι δραστηριότητές της στην τεράστια έρημο του Σαχέλ περιορίζονταν σχεδόν αποκλειστικά στο λαθρεμπόριο τσιγάρων και κοκαΐνης, και στις απαγωγές ξένων.
Η Aqim μπορεί να έχει φορέσει τον μανδύα της αλ-Κάιντα, αλλά το κίνημα, που ιδρύθηκε στην Αλγερία σαν φράξια μιας ακόμη πιο σκληρής επαναστατικής οργάνωσης ισλαμιστών, ήταν πάντα ύποπτη για διασυνδέσεις με τις υπηρεσίες Πληροφοριών της Αλγερίας. Εχει ακόμη κάποια σκληροπυρηνικά προπύργια στην Καμπυλία στη βόρεια Αλγερία, αλλά ο πυρήνας της μετανάστευσε στον νότο πριν από μια δεκαετία. Διαθέτει χρήματα και μάλλον έχει στρατολογήσει κάποιους ξένους μαχητές του τζιχάντ.
Το Εθνικό Κίνημα για την Απελευθέρωση του Αζαουάντ (MNLA) και η Ανσάρ Ντίνε, που συνδέεται με την αλ-Κάιντα, είναι οι δύο οργανώσεις των Τουαρέγκ που κατέλαβαν το βόρειο Μάλι – μια περιοχή με έκταση σαν της Γαλλίας – τον Απρίλιο του 2012. Το MNLA, η πιο κοσμική και εθνικιστική από τις οργανώσεις, θέλει ανεξαρτησία και μια πατρίδα για τους Τουαρέγκ, νομαδικό λαό της Σαχάρας.
Η Ανσάρ Ντίνε, υπό την ηγεσία ενός διάσημου αντάρτη των Τουαρέγκ, του Αγκ Γκάλι, συνεργάστηκε με το μικρότερο Κίνημα για Ενότητα και Τζιχάντ στην Δυτική Αφρική (Mujao) για να κάνουν πέρα το MNLA.
Τα ισλαμιστικά κόμματα έγιναν διαβόητα επειδή απαγόρευσαν την μουσική, για την οποία είναι διάσημο το Μάλι, και κατέστρεψαν αρχαία τεμένη Σουφιστών στο Τιμπουκτού. Αυτά τα κινήματα έχουν φανερούς, και κρυφούς, χρηματοδότες.
Το Μαρόκο δείχνει ενθουσιασμό για την εξωτερική επέμβαση στο Μάλι, πιθανώς ως μέρος της αντιζηλίας του με την Αλγερία για επιρροή στην περιοχή.
Η Αλγερία έχει αντιταχθεί στην επέμβαση από την Γαλλία στο παρελθόν, και ανησυχεί περισσότερο για τους αυτονομιστές, όπως το MNLA, παρά για το φονταμενταλιστικό ισλάμ.
Οι δύο ισλαμιστικές οργανώσεις έχουν μόλις 2.000-3.000 μαχητές, και το MNLA περίπου τόσους.
Η μεγάλη πλειοψηφία των 15 εκατ. κατοίκων του Μάλι ζουν στον νότο, μακριά από τις ερήμους του βορρά.
Είναι σχεδόν αδύνατον να καταλάβουν οι μικρές οργανώσεις των ισλαμιστών ολόκληρο το Μάλι, που έχει έκταση όσο η Νότια Αφρική, παρά τους γαλλικούς ισχυρισμούς περί του αντιθέτου. Αλλά το μεγάλο μέγεθος της χώρας σημαίνει επίσης ότι η κεντρική κυβέρνηση, ακόμη και με γαλλική αεροπορική υποστήριξη, θα δυσκολευθεί να εξουδετερώσει τους ισλαμιστές.
