Για πρώτη φορά αμερικανοί επιστήμονες απέδειξαν ότι εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα μπαμπουίνων μπορούν να προγραμματιστούν με τέτοιον τρόπο ώστε να αποκαταστήσουν πλήρως μια κατεστραμμένη αρτηρία των ζώων. Τα πρώιμα αυτά αποτελέσματα δίνουν ελπίδα για ανάπτυξη βλαστοκυτταρικών θεραπειών οι οποίες θα αποκαθιστούν ιστούς και όργανα που έχουν υποστεί βλάβη εξαιτίας της ηλικίας ή κάποιας νόσου.

Ιδια με τα αιμοφόρα αγγεία

«Αρχικώς καλλιεργήσαμε τα βλαστικά κύτταρα υπό ειδικές συνθήκες προκειμένου να τα κάνουμε να διαφοροποιηθούν σε πρόδρομα κύτταρα των αιμοφόρων αγγείων και είδαμε ότι τα κύτταρα σχημάτισαν σωληνοειδείς δομές με διακλαδώσεις, όπως συμβαίνει με τα αιμοφόρα αγγεία» ανέφερε ο Τζον ΒάντεΜπεργκ, επικεφαλής της μελέτης και επιστημονικός υπεύθυνος στο Ερευνητικό Βιοϊατρικό Ινστιτούτο του Τέξας στο Σαν Αντόνιο.

Μέσω των πειραμάτων τους οι ερευνητές ανακάλυψαν, όπως αναφέρουν στο επιστημονικό περιοδικό «Journal of Cellular and Molecular Medicine», ότι τα κύτταρα τα οποία προέρχονταν από τα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα μπορούσαν να επουλώσουν αρτηρίες μπαμπουίνων που είχαν υποστεί βλάβη. Οι επιστήμονες που βρίσκονται πίσω από τη μελέτη εκτιμούν ότι η συγκεκριμένη προσέγγιση «μπορεί να προσφέρει θεραπευτικούς παράγοντες για την αποκατάσταση κατεστραμμένων αγγείων και στους ανθρώπους».

Η μελέτη διεξήχθη σε μπαμπουίνους

Το πείραμα

Στο πλαίσιο της μελέτης οι ειδικοί αφαίρεσαν αρχικώς από ένα τμήμα αρτηρίας όλα τα κύτταρα τα οποία «έντυναν» την εσωτερική επιφάνειά του. Στη συνέχεια ενέχυσαν κύτταρα τα οποία είχαν προέλθει από εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα στο εσωτερικό της αρτηρίας. Τοποθέτησαν το τμήμα της αρτηρίας μέσα σε ένα βιοαντιδραστήρα προκειμένου να πολλαπλασιαστούν τα κύτταρα. Παράλληλα έριξαν υγρό με πίεση μέσα στην αρτηρία, όπως θα συνέβαινε αν μέσα της έρεε αίμα.

Το εξωτερικό μέρος της αρτηρίας «λούστηκε» με ένα άλλο υγρό προκειμένου να διατηρηθούν τα κύτταρά του. Τρεις ημέρες αργότερα η πολύπλοκη δομή του εσωτερικού της αρτηρίας άρχισε να αναγεννιέται και μέσα σε δύο εβδομάδες είχε επανέλθει στη φυσιολογική κατάσταση. Εντός 14 ημερών ο μη λειτουργικός σωλήνας που ήταν απογυμνωμένος από τα κύτταρά του είχε μετατραπεί σε μια πλήρως λειτουργική αρτηρία.

Υπόσχεση για βλαστοκυτταρική θεραπεία μετά από έμφραγμα

«Σκεφτείτε τι θα μπορούσε να σημαίνει μια τέτοια θεραπεία για έναν ασθενή που έχει μόλις υποστεί καρδιακό επεισόδιο εξαιτίας βλαβών των στεφανιαίων αρτηριών. Αυτή είναι η δυναμική της αναγεννητικής ιατρικής που βασίζεται στα βλαστικά κύτταρα – μια θεραπεία βλαστικών κυττάρων η οποία θα αναγεννά έναν κατεστραμμένο ιστό ή όργανο» ανέφερε ο δρ ΒάντεΜπεργκ.

Προκειμένου να αποδείξουν ότι η αρτηρία δεν ήταν δυνατόν να αυτό-επουλωθεί εάν δεν υπήρχαν βλαστικά κύτταρα, οι ερευνητές έλαβαν ένα δεύτερο τμήμα αρτηρίας το οποίο απογύμνωσαν από την εσωτερική «φόδρα» του. Ωστόσο δεν «έντυσαν» αυτό το κομμάτι αρτηρίας με βλαστικά κύτταρα. Με τον τρόπο αυτό η αρτηρία δεν επουλώθηκε εσωτερικά.

Πλήρως λειτουργικές αρτηρίες

Περαιτέρω αναλύσεις έδειξαν ότι οι αρτηρίες που δημιουργήθηκαν με βάση τα βλαστικά κύτταρα είχαν πλήρως φυσιολογική λειτουργία, ακριβώς όπως αυτή σε ένα υγιές άτομο. «Αυτό είναι στοιχείο που μαρτυρεί ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα βλαστικά κύτταρα για την αποκατάσταση ακόμη και των πιο σοβαρών βλαβών στις αρτηρίες» σημείωσε ο δρ ΒάντεΜπεργκ.

Απώτερος στόχος των επιστημόνων είναι να μπορούν να λάβουν ένα δερματικό κύτταρο ή ένα λευκό αιμοσφαίριο ή γενικώς ένα κύτταρο από οποιονδήποτε ιστό του οργανισμού και να το κάνουν να συμπεριφέρεται ως πολυδύναμο εμβρϋικό κύτταρο το οποίο με τη σειρά του μπορεί να διαφοροποιηθεί σε κύτταρα διαφορετικών ιστών, ανάλογα με τις ανάγκες.

«Το όραμά μας είναι ένας ασθενής του οποίου το πάγκρεας έχει για παράδειγμα καταστραφεί εξαιτίας διαβήτη, να μπορεί να αποκτήσει ένα νέο πάγκρεας με βάση τα ίδια τα κύτταρά του. Οι γιατροί θα λαμβάνουν δερματικά ή άλλα κύτταρα του ασθενούς, θα τα μετατρέπουν σε βλαστικά κύτταρα τα οποία στη συνέχεια θα διαφοροποιούνται σε ένα νέο πάγκρεας, ακριβώς ίδιο με εκείνο του ασθενούς, το οποίο όμως θα είναι υγιές» κατέληξε ο δρ ΒάντεΜπεργκ.