Το μεγάλο παζάρι Ομπάμα – Ρεπουμπλικανών

Τα ίδια ζόρια με τους Ευρωπαίους, αλλά φυσικά σε εντελώς άλλη κλίμακα: ψαλίδι στις δαπάνες του Δημοσίου, στα κοινωνικά επιδόματα, στην Υγεία, στην Παιδεία, έκρηξη της ανεργίας. Με έναν συμβιβασμό της τελευταίας στιγμής, ανήμερα την Πρωτοχρονιά, η Αμερική πάτησε φρένο λίγα μέτρα προτού πέσει στον «δημοσιονομικό γκρεμό» για τα φορολογικά. Το Κογκρέσο συμφώνησε τελικά, μετά κόπων και βασάνων, να μην αυξηθούν οι φόροι για τους φτωχούς και τη μεσαία τάξη. Ομως το μεγάλο παζάρι Ομπάμα – Ρεπουμπλικανών για έλλειμμα και χρέος, για περικοπές στο ΕΣΥ, στα δημόσια σχολεία και τα νοσοκομεία, μόλις τώρα αρχίζει. Αυτό το πακέτο-φωτιά των 55 δισ. δολαρίων έμεινε έξω από τη συμφωνία.

«Ο «γκρεμός» ήταν εξ αρχής μια τρομακτικά κακή παρομοίωση επειδή δεν υπάρχει ένα και μοναδικό σημείο μετά από το οποίο ανοίγεται η άβυσσος. Στην πραγματικότητα είναι μια κούρσα πολλών εμποδίων, όπου σε κάθε φάση θα χρειάζεται ένας δύσκολος συμβιβασμός ανάμεσα στα κόμματα» λέει στο «Βήμα» ο Αντριου Φίλντχαουζ, αναλυτής στο ανεξάρτητο Κέντρο Φορολογικής Πολιτικής (TPC) στην Ουάσιγκτον.

Ηδη ισχύει το εξής παράδοξο: την ώρα που το φορολογικό πακέτο, το οποίο μόλις ενέκρινε το Κογκρέσο, θα προστατέψει το 99% των Αμερικανών, όσους βγάζουν λιγότερα από 400.000 δολάρια (303.000 ευρώ) τον χρόνο, από μια αυτόματη αύξηση του φόρου εισοδήματος, οι περισσότεροι θα καταλήξουν να πληρώσουν μεγαλύτερους ομοσπονδιακούς φόρους το 2013. Και αυτό γιατί η συμφωνία δεν αποτρέπει τη λήξη της προσωρινής μείωσης του φόρου κοινωνικής ασφάλισης. Το 2012 η μείωση κατά 2% του συγκεκριμένου συντελεστή ήταν αξίας 1.000 δολ. για έναν εργαζόμενο με ετήσιο εισόδημα 50.000.

Σύμφωνα με το TPC, το 77% των αμερικανικών νοικοκυριών θα πληρώσει υψηλότερους ομοσπονδιακούς φόρους μέσα στο 2013 με βάση τη συμφωνία Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών. «Τα νοικοκυριά με εισόδημα μεταξύ 40.000 και 50.000 δολαρίων θα υποστούν μέση αύξηση φόρου 579 δολαρίων, ενώ αυτά μεταξύ 50.000 και 75.000 θα επιβαρυνθούν με επιπλέον φόρο 822 δολαρίων» μας λέει ο Φίλντχαουζ.

Μόλις δύο μήνες μετά την επανεκλογή του, ο Μπαράκ Ομπάμα λέει ότι έχει τη λαϊκή εντολή για να προστατεύσει τις κοινωνικές παροχές. Προς το παρόν, το μόνο που πέτυχε είναι να διατηρηθεί ο υφιστάμενος συντελεστής για τους φτωχούς και τη μεσαία τάξη και να αυξηθεί από 35% σε 39,6%, για τους κροίσους, που έχουν ευνοηθεί περισσότερο από τις φοροαπαλλαγές του Τζορτζ Μπους.

Αλλά οι Ρεπουμπλικανοί, που έχουν την πλειοψηφία στη Βουλή, τον περιμένουν στη γωνία για το έλλειμμα και το χρέος, που ξεπέρασε το 2012 τα 16 τρισ. δολάρια, 50.000 δολ. για κάθε πολίτη. Το πλαφόν είναι διά νόμου τα 16,4 τρισ. δολάρια. Η μείωσή του προϋποθέτει περικοπές-μαμούθ, ανάμεσά τους ψαλίδι 55 δισ. δολ., κυρίως από την Παιδεία και την Υγεία, το 2013.

Οικονομολόγοι της νεοκεϋνσιανής σχολής πιστεύουν ότι το ρίσκο είναι αλλού. Λένε ότι ο πραγματικός κίνδυνος βρίσκεται στην ωρολογιακή βόμβα της λιτότητας, και πάνω απ’ όλα της ανεργίας που άγγιξε το 8,7%. Και όμως, οι Ρεπουμπλικανοί δεν μιλούν για την ανεργία. Κινδυνολογούν ακατάπαυστα για τα δημοσιονομικά, προειδοποιώντας ότι αν δεν μειωθούν τα ελλείμματα, και μάλιστα ραγδαία, οι ΗΠΑ θα ζήσουν μια κρίση ανάλογη με της ΕΕ.

«Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Υποτίθεται ότι, σύντομα, οι επενδυτές θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους στην ικανότητα της Αμερικής να νοικοκυρέψει τα δημοσιονομικά της, τα επιτόκια δανεισμού θα τιναχθούν στα ύψη και η οικονομία των ΗΠΑ θα βυθιστεί πάλι στην ύφεση. Πολλοί το βρίσκουν πιθανό, επειδή σε γενικές γραμμές αυτό συνέβη στην Ελλάδα. Αλλά εμείς έχουμε το δικό μας νόμισμα –και σχεδόν όλο το χρέος μας είναι σε δολάρια. Η κυβέρνησή μας δεν μπορεί να ξεμείνει από λεφτά, γιατί μπορεί να τυπώσει χρήμα… Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος χρεοκοπίας της Αμερικής» γράφει στους «New York Times» ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν.

Προς το παρόν, ο Ομπάμα έκλεισε το μάτι στη μεσαία τάξη. Τα δύσκολα τον περιμένουν τους επόμενους δύο μήνες. Μια σειρά από «επικίνδυνες» ημερομηνίες παραμονεύουν ως την άνοιξη του 2013. Στα τέλη του Φεβρουαρίου το δημόσιο χρέος θα φθάσει επισήμως στα 16,4 τρισ. και η κυβέρνηση δεν θα μπορεί να πληρώσει τους λογαριασμούς της αν δεν ψηφίσει το Κογκρέσο την αύξηση του πλαφόν ώστε να μπορεί να δανειστεί. Η σύγκρουση εκεί θα είναι μετωπική. Οι Ρεπουμπλικανοί περιμένουν πώς και πώς αυτή την ευκαιρία για να αναγκάσουν τον Ομπάμα και τους Δημοκρατικούς να συμφωνήσουν σε μεγάλες περικοπές των κρατικών δαπανών με αντάλλαγμα τη συμφωνία τους για την αύξηση στο πλαφόν του χρέους.

Στις αρχές Μαρτίου λήγει μια άλλη κρίσιμη προθεσμία. Τότε εκπνέει το δίμηνο της αναβολής των περικοπών στις δημόσιες δαπάνες που συμφωνήθηκε την 1η Ιανουαρίου. Οι περικοπές φθάνουν τα 110 δισ. δολάρια. Οι μισές αφορούν αμυντικές δαπάνες και οι υπόλοιπες τις κοινωνικές παροχές. Και στις 27 Μαρτίου εκπνέει ένα βραχυχρόνιο μέτρο που αφορά τη χρηματοδότηση των κυβερνητικών υπηρεσιών. Αν δεν συμφωνηθεί η παράτασή του, η κυβέρνηση θα κατεβάσει ρολά. Ο Ομπάμα, πάντως, επιμένει ότι οι μελλοντικές περικοπές δαπανών θα συνοδεύονται από παράλληλη αύξηση της φορολογίας των πλουσίων.

Πόσο πληρώνει στην Εφορία το 0,7% των πάμπλουτων αμερικανών φορολογουμένων
Χάρη και στις αδιάντροπες φοροαπαλλαγές του Τζορτζ Μπους υιού, το πλουσιότερο 0,7% των αμερικανών φορολογουμένων, μία χούφτα 15.000 νοικοκυριών με μέσο ετήσιο εισόδημα 24 εκατ. δολάρια, εξακόντισε το 2011(τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν στοιχεία) το σύνολο των περιουσιών του στο αστρονομικό ποσό των 1,7 τρισ. δολαρίων. Το υπόλοιπο 99% κέρδισε επιπλέον… 80 δολάρια τον χρόνο. Μερικά βαριά ονόματα της πλουτοκρατίας το έχουν καταλάβει και ζητούν φορολογική δικαιοσύνη από τον Ομπάμα.
Αλλά οι περισσότεροι υπερπλούσιοι πολεμάνε με νύχια και με δόντια για να διατηρήσουν τα προνόμιά τους

Μπιλ Γκέιτς
«Θέλετε περισσότερα; Ευχαρίστως»
Στρατεύθηκε ανοιχτά υπέρ της αλλαγής του φορολογικού συστήματος, ξεκινώντας από τον εαυτό του. «Δεν πιστεύω ότι δίνω αρκετά στην εφορία», είπε ο πλουσιότερος Αμερικανός. Μόνο για τη βασική κατοικία του, αξίας 125 εκατ. δολαρίων, ο ιδρυτής της Microsoft πληρώνει φόρους 991.000 δολ. Με περιουσία αξίας 66 δισ. δολαρίων, ο Γκέιτς είναι και ο πιο γενναιόδωρος άνθρωπος στον πλανήτη. Εχει δώσει 28 δισ. δολάρια σε φιλανθρωπίες.

Γουόρεν Μπάφετ
«Φορολογούμαι λιγότερο από τη γραμματέα μου»
«Σας φαίνεται σωστό να πληρώνω εγώ στην Εφορία το 17% του εισοδήµατός µου και η γραµµατέας µου το 30% του δικού της;». Ηταν η έκρηξη οργής ενός μεγιστάνα με περιουσία 44 δισ. δολ., που δίνει κάθε χρόνο στην Εφορία περί τα 7 εκατ. δολάρια. Η φορολογική δήλωση του 81χρονου επικεφαλής του επενδυτικού κολοσσού Berkshire Hathaway αποτελείται από 64.000 σελίδες. Παρά τους εξονυχιστικούς ελέγχους, δεν έχει προκύψει το παραµικρό.

Λάρι Ελισον
«Ανοίγω δουλειές, κόψτε φόρους»
Διευθύνων Σύμβουλος της Oracle Corporation, από τις μεγαλύτερες εταιρείες επιχειρηματικού λογισμικού στον κόσμο, είναι ο 6ος πλουσιότερος Αμερικανός, με περιουσία 36 δισ. δολαρίων. Επιμένει ότι η επιχείρηση, την οποία ίδρυσε το 1977 και απασχολεί περισσότερους από 100.000 ανθρώπους, θα κατέρρεε αν δεν υπαγόταν σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς. «Απλώς, δεν θα μπορούσαμε να πληρώσουμε τους εργαζομένους μας» λέει.

Τζεφ Μπέζος
«Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω»
Με περιουσία 23,7 δισ. δολαρίων, ο ιδιοκτήτης του Amazon.com υπερηφανεύεται για εμπορικές καινοτομίες, όπως το «one-click shopping», που μετέτρεψαν την εταιρεία του από το μεγαλύτερο βιβλιοπωλείο, στο μεγαλύτερο πολυκατάστημα στο Internet. Μεθοδικός και καινοτόμος, άλλαξε την καθημερινότητα εκατομμυρίων καταναλωτών. Εκείνος όμως αρνείται πεισματικά να αλλάξει συνήθειες και να πληρώσει περισσότερα στην Εφορία.

Ντέιβιντ Σίγκελ
«Ψηφίζετε Ομπάμα; Απολύεστε!»
Πιο κυνικός από όλους, απείλησε, τον περασμένο Νοέμβριο, 7.000 υπαλλήλους ότι θα χάσουν τη δουλειά τους αν ψηφίσουν τον Ομπάμα. «Στην περίπτωση που επιβληθούν νέοι φόροι, δεν θα έχω άλλη επιλογή από μαζικές απολύσεις» τους μήνυσε σε e-mail. Ο μεγιστάνας ιδρυτής της Westgate Resorts, που προσφέρει διακοπές σε ξενοδοχεία πέντε αστέρων ανά τον κόσμο, ισχυρίζεται ότι χάρη σε αυτόν εξελέγη πρόεδρος ο Μπους το 2000.