Το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε επίσημα ότι θα προχωρήσει στην ανάπτυξη αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot στην τουρκοσυριακή μεθόριο, ενισχύοντας την ικανότητα αεράμυνας της Τουρκίας έναντι διασυνοριακών επιθέσεων, και φέρνοντας τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους πιο κοντά στον εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται μεταξύ ανταρτών και καθεστώς Άσαντ. Το «πράσινο φως» δόθηκε στη συνεδρίαση των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, με τη Συμμαχία να εκφράζει παράλληλα μεγάλη ανησυχία και να προειδοποιεί ενάντια σε πιθανή χρήση χημικών όπλων από το συριακό καθεστώς.
Κατά της «αυξανόμενης στρατιωτικοποίησης της σύγκρουσης» προειδοποιεί την ίδια στιγμή η Ρωσία διά στόματος του επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ. Ο ίδιος χαρακτήρισε «φήμες» τον κίνδυνο χρήσης χημικών όπλων από το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ.
Τα 28 κράτη-μέλη της Συμμαχίας αναφέρουν ότι περιορίζουν τη χρήση των συστημάτων Patriot αποκλειστικά για αμυντικούς σκοπούς -την αποτροπή πυρών από τη συριακή επικράτεια που έχουν προκαλέσει μέχρι στιγμής το θάνατο πέντε Τούρκων.
Ωστόσο, η ανακοίνωση φαίνεται πως αποτελεί παράλληλα ένα μήνυμα προς το καθεστώς Άσαντ σε μία στιγμή κατά την οποία η Ουάσιγκτον και άλλες κυβερνήσεις φοβούνται ότι μπορεί να προετοιμάζει για πιθανή χρήση τα αποθέματα χημικών όπλων που διαθέτει.
«Στεκόμαστε ισχυρά αλληλέγγυοι δίπλα στην Τουρκία. Σε όποιον θα ήθελε να επιτεθεί στην Τουρκία, λέμε «ούτε να το σκέφτεστε»» δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Άντερς Φογκ Ράσμουσεν στους δημοσιογράφους μετά το πέρας της συνεδρίασης στις Βρυξέλλες.
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η ανάπτυξη των συστημάτων Patriot σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να υποστηρίξει μία ζώνη απαγόρευσης πτήσεων επάνω από σημεία της επικράτειας της Συρίας, ούτε και να συνδράμει σε στρατιωτική επιχείρηση εναντίον του αραβικού κράτους.
Ωστόσο, η απόφαση ανάπτυξης των Patriot οδηγεί τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους πιο κοντά στον πόλεμο, καθώς για πρώτη φορά υπάρχει η πιθανότητα να χρησιμοποιηθεί αμερικανικής κατασκευής και ΝΑΤΟϊκής λειτουργίας στρατιωτικό υλικό εναντίον του καθεστώς Άσαντ.
ΝΑΤΟϊκοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι οι Patriot θα είναι προγραμματισμένοι να αναχαιτίζουν μόνο συριακά όπλα που περνούν εντός του τουρκικού εναέριου χώρου. Δεν επιτρέπεται να διεισδύουν προληπτικά στην συριακή επικράτεια. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα έχουν άμεση επίδραση σε οποιουδήποτε είδους κυβερνητική επίθεση -με χημικά ή συμβατικά όπλα- που περιορίζεται αυστηρά εντός των συριακών συνόρων.
Παρ’ όλα αυτά ο Άντερς Φογκ Ράσμουσεν επιμένει ότι η ανάπτυξη των Patriot θα συμβάλει στην αποκλιμάκωση της έντασης κατά μήκος μίας γραμμής των συνόρων, την οποία διασχίζουν δεκάδες χιλιάδες Σύροι πρόσφυγες και έχει αποδεχτεί βασικό σημείο διέλευσης για όπλα που περνούν λαθραία στα χέρια των ανταρτών που μάχονται τον Μπασάρ αλ-Άσαντ.
Αντιαεροπορικά συστήματα Patriot διαθέτουν η Γερμανία, η Ολλανδία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ η ανάπτυξη των αντιαεροπορικών συστημάτων μπορεί να έχει ολοκληρωθεί εντός μερικών εβδομάδων.
Οι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ εξέφρασαν «μεγάλη ανησυχία» για το ενδεχόμενο το συριακό καθεστώς να προσφύγει στη χρήση χημικών όπλων, δήλωσε ο Ράσμουσεν κατά τη συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση της συνεδρίασης.
«Οποιαδήποτε τέτοια ενέργεια θα ήταν εντελώς απαράδεκτη και ξεκάθαρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου» δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ.
Το συριακό χημικό οπλοστάσιο θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα στη Μέση Ανατολή, όμως παραμένει δύσκολο να εκτιμηθούν ακριβώς οι πραγματικές ποσότητές του καθώς δεν υπάρχουν σχετικά δεδομένα.
Η προειδοποίηση Ράσμουσεν ήλθε λίγες ώρες μετά την απειλή που διατύπωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα προς τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ-Άσαντ. «Η χρήση χημικών όπλων ήταν και θα είναι εντελώς απαράδεκτη. Εάν διαπράξετε το τραγικό λάθος να χρησιμοποιήσετε τα όπλα αυτά θα υπάρξουν συνέπειες» διεμήνυσε ο Ομπάμα.
Αντιδρά η Ρωσία για τους Patriot
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ προειδοποίησε κατά της «αυξανόμενης στρατιωτικοποίησης» της σύγκρουσης στη Συρία, επικρίνοντας την ανάπτυξη πυραύλων Patriot στην Τουρκία.
«Ανησυχούμε για την αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση της σύγκρουσης» δήλωσε ο Λαβρόφ στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση με τους ομολόγους του από τις 28 χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.
«Η συσσώρευση των όπλων δημιουργεί επιπλέον κινδύνους ότι θα χρησιμοποιηθούν» υπογράμμισε.
Ερωτηθείς σχετικά με τους κινδύνους χρήσης χημικών όπλων από το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ, ο Λαβρόφ απάντησε ότι «δεν είναι η πρώτη φορά που φήμες και διαρροές αναφέρονται σε αυτό».
«Δεν πρέπει να υπερβάλλουμε. Κάθε φορά η Μόσχα επαληθεύει την πληροφορία με τη σύμμαχο της Συρία και μας απαντούν ότι τίποτα δεν έχει προετοιμαστεί» σημείωσε.
Εν τω μεταξύ, η Δαμασκός απαντώντας στις προειδοποιήσεις της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον, για τη χρήση χημικών κατά αμάχων, είχε αναφέρει τη Δευτέρα ότι «δεν θα χρησιμοποιούσε τέτοια είδη όπλων, εάν ήταν διαθέσιμα [σε αυτήν], υπό οποιεσδήποτε συνθήκες εναντίον του λαού της».
Όπως αφήνουν να διαρρεύσει ανεπίσημα αμερικανοί αξιωματούχοι, ανάμεσα στις επιλογές που εξετάζουν οι ΗΠΑ είναι κινήσεις όπως στοχευμένα αεροπορικά πλήγματα ή περιορισμένες επιδρομές για να διασφαλιστεί το συριακό χημικό οπλοστάσιο.
Η ίδια η αμερικανίδα υπουργός Εξωτερικών απέφυγε να γίνει συγκεκριμένη για τις κινήσεις των ΗΠΑ εάν χρησιμοποιηθεί το χημικό οπλοστάσιο. «Αρκεί μόνο να πούμε πως σαφώς και σχεδιάζουμε να αναλάβουμε δράση εάν κάτι τέτοιο συμβεί» περιορίστηκε να πει τη Δευτέρα.
