Τα ακουστικά κύτταρα του έσω ωτός διαθέτουν μικροσκοπικά τριχίδια που ονομάζονται στερεοκροσσοί και τα οποία παίζουν ζωτικής σημασίας ρόλο στην ακοή. Επί μακρόν οι επιστήμονες γνώριζαν ότι τα τριχίδια αυτά ακολουθούν μια κυματοειδή κίνηση όταν ενεργοποιούνται από τα ηχητικά κύματα. Τώρα ένα νέο ειδικά σχεδιασμένο μικροσκόπιο βοήθησε ειδικούς από το Ινστιτούτο Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη της Σουηδίας και το Κολέγιο Ιατρικής Μπέιλορ στο Τέξας των ΗΠΑ να ανακαλύψουν ότι τα τριχίδια στο έσω ους δεν κινούνται μόνο αλλά επί πλέον αλλάζουν και το μήκος τους ανάλογα με τα ηχητικά κύματα που τα ενεργοποιούν!

Η νέα ανακάλυψη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Communications» ελπίζεται ότι θα ρίξει φως στον μηχανισμό λειτουργίας του αφτιού ανοίγοντας τον δρόμο και για την καλύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση των προβλημάτων ακοής.

Η πλευρική κίνηση των τριχιδίων

Προτού συλλάβουμε τον λόγο, τη μουσική και άλλους ήχους τα ηχητικά κύματα πρέπει να μετατραπούν σε ηλεκτρικούς παλμούς στο ακουστικό νεύρο – σε αυτή τη διαδικασία διαμεσολαβούν τα αισθητήρια τριχοφόρα κύτταρα του έσω ωτός με τη μηχανική τους κίνηση. Προηγούμενες μελέτες είχαν αποκαλύψει ότι οι ήχοι προκαλούν μια πλευρική κίνηση των μικροσκοπικών τριχιδίων που φέρουν αυτά τα κύτταρα, η οποία ενεργοποιεί με μηχανικό τρόπο κανάλια ιόντων μεταδίδοντας το ερέθισμα πιο «βαθιά» στα κέντρα ακοής του εγκεφάλου.

Ωστόσο μέχρι σήμερα ήταν αδύνατον να μελετηθεί ενδελεχώς η κίνηση των τριχιδίων του ανθρώπινου αφτιού και αυτό διότι τα αισθητήρια κύτταρα που διαθέτουν τα τριχίδια περιβάλλονται από χοντρό οστό. Ωστόσο στα ινδικά χοιρίδια το έσω ους φέρει γύρω του λεπτό οστό. Ετσι οι ερευνητές χρησιμοποίησαν αυτά τα πειραματόζωα προκειμένου να παρατηρήσουν με ένα νέο μικροσκόπιο που δημιούργησαν οι ίδιοι τα τριχίδια των αισθητήριων κυττάρων του έσω ωτός.

Αυξομείωση του μήκους

«Η παρατήρησή μας αποκάλυψε κάτι αναπάντεχο – ότι τα τριχίδια δεν κάμπτονται μόνο αλλά αυξομειώνουν και το μήκος τους» ανέφερε ο δρ Αντερς Φρίντμπεργκερ από το Κέντρο για την Ακοή και την Ερευνα της Επικοινωνίας στο Τμήμα Κλινικής Επιστήμης, Παρέμβασης και Τεχνολογίας του Ινστιτούτου Καρολίνσκα. «Αυτές οι αλλαγές στο μήκος των τριχιδίων έχουν σημαντική επίδραση στη διαδικασία μετατροπής των ηχητικών κυμάτων σε ηλεκτρικά σήματα, μια διαδικασία που είναι απαραίτητη για την ακοή».

Οι επιστήμονες μάλιστα έδειξαν ότι η ικανότητα των τριχιδίων να αλλάζουν μήκος ήταν μεγαλύτερη όταν το ηλεκτρικό δυναμικό γύρω από τα αισθητήρια κύτταρα του αφτιού ήταν χαμηλό – είναι γνωστό ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει εξαιτίας δυνατών θορύβων ή εξαιτίας απώλειας της ακοής λόγω της ηλικίας. Η μείωση της ηλεκτρικής τάσης κάνει τα τριχίδια να γίνονται πολύ μαλακά με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η λειτουργία του αφτιού.

Κατανόηση και αντιμετώπιση των προβλημάτων ακοής

«Τα ευρήματά μας πιθανώς θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τι και γιατί συμβαίνει σε περιπτώσεις μείωσης ή απώλειας της ακοής» σημείωσε ο δρ Φρίντμπεργκερ και κατέληξε λέγοντας: «Ισως μάλιστα μια ημέρα οδηγήσουν στην ανάπτυξη νέων θεραπειών για τα προβλήματα ακοής. Εάν μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε ένα φάρμακο ώστε να αποκαταστήσουμε τη σκληρότητα των τριχιδίων στο έσω ους, ίσως καταφέρουμε να κάνουμε το αφτί να λειτουργεί καλύτερα. Ωστόσο μια τέτοια προοπτική είναι μακρινή, σε περίπτωση που είναι εφικτή. Αυτό που πρέπει να κάνουμε τώρα είναι να ανακαλύψουμε τον ακριβή μηχανισμό που ελέγχει τη σκληρότητα και την ακαμψία των τριχιδίων του έσω ωτός».