Η αβεβαιότητα απλώνεται σ’ όλη τη χώρα. Οι άνθρωποι, ανήσυχοι, μελαγχολικοί, αδρανείς, απώλεσαν το χιούμορ και τη διάθεση σχολιασμού ακόμη και της επικαιρότητας. Το σημαντικό είναι ότι αποφεύγουν να βλέπουν και τα δελτία ειδήσεων, που κατά γενική ομολογία επιτείνουν το βαρύ κλίμα που επικρατεί εδώ και τρία χρόνια στη χώρα.
Αν το σημερινό περιβάλλον δεν αλλάξει και τη θέση του πάρει η αισιοδοξία και η εργώδης προσπάθεια όλων μας, η κατάρρευση της χώρας θα είναι γεγονός.
Για να υπάρξει αισιοδοξία πρέπει να έχει δρομολογηθεί η πορεία, με συγκεκριμένα στάδια, προς ένα ρεαλιστικό στόχο που η προσέγγισή του θα δίνει την ευκαιρία να κάνουμε όνειρα.
Τι συμβαίνει σήμερα;
Οι κυβερνώντες αγωνίζονται να πείσουν ότι με κάποια, τελευταία κατά τον πρωθυπουργό(;), σκληρά μέτρα ανοίγεται ο δρόμος για τον πολυπόθητο στόχο. Ίσως…Η ιστορία όμως των ελληνικών κυβερνήσεων, ιδιαίτερα η ευθύνη τους για τη σημερινή κατάσταση της χώρας, δεν μπορεί παρά να δημιουργεί περιβάλλον δυσπιστίας.
Οι αντιπολιτευόμενοι αγωνίζονται να πείσουν για την ανικανότητα των κυβερνώντων και την προώθηση των προτάσεών τους που είναι και νεφελώδεις και κυρίως ασυμβίβαστες με τις υποχρεώσεις της χώρας.
Οι πολίτες, εμποτισμένοι από τις αρχές του υπεύθυνου για τη σημερινή κατάσταση φθαρμένου πολιτικού συστήματος, δεν έχουν συνειδητοποιήσει τις ευθύνες τους για τη λειτουργία του κράτους και το μόνο που καταλαβαίνουν είναι τα προβλήματά τους.
Τι πρέπει να συμβεί;
Οι κυβερνώντες να επιστρατεύσουν το εθνικό ταλέντο για τη δημιουργία δεξαμενής γνώσης και με τις στάσεις τους να ενισχύουν την ποιότητα της δημοκρατίας και της εθνικής ομοψυχίας. Οι εκλεκτοί του λαού δεν πρέπει να ξεχνούν τον παιδευτικό τους ρόλο και για το λόγο αυτό πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στο τι πράττουν, τι δηλώνουν, τι επιβραβεύουν…
Οι αντιπολιτευόμενοι να ελέγχουν τους κυβερνώντες, να ενημερώνουν τους πολίτες για τις παρενέργειες των αποφάσεων τους, και κυρίως για τον τρόπο που αυτοί προτείνουν για τη διακυβέρνηση της χώρας και προπαντός να σέβονται τις αρχές του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Αντιπολίτευση δεν σημαίνει αυθαιρεσία, αλλά δικλείδα ασφάλειας για την αξιόπιστη λειτουργία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.
Οι πολίτες να συνειδητοποιήσουν τον κρίσιμο ρόλο τους. Η ανευθυνότητα των πολιτών ενισχύει την ανευθυνότητα των πολιτικών και αντίστροφα. Το αποτέλεσμα είναι ολέθριο… και το βιώνουμε. Πρέπει να γίνει κτήμα όλων μας ότι αν δεν σεβαστούμε το ρόλο μας ως πολίτες η πατρίδα δεν θα έχει μέλλον. Από τη στάση μας εξαρτάται η εφαρμογή των νόμων, η αξιοπιστία και η ανταγωνιστικότητα της χώρας, το κύρος του εκπαιδευτικού μας συστήματος και η πληρωμή των φόρων… Κάθε μέρα παρανομούμε και κρίνουμε τους πάντες, εκτός από τον εαυτό μας. Να κρίνουμε τους άλλους, όταν μάλιστα πρόκειται για το γενικό καλό, αλλά για να έχει κύρος η κρίση μας πρέπει πρώτα εμείς να ανταποκριθούμε στα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις μας.
Στην πατρίδα μας υπάρχει έλλειμμα αγωγής της πολιτικής κρίσης. Ένας από τους παράγοντες που μπορεί ν’ αλλάξει τη σημερινή κατάσταση είναι η παιδεία (ως σύνολο γνώσεων και ως ανάπτυξη της αισθητικής ευαισθησίας και κρίσης). Η παιδεία παίζει σημαντικό ρόλο στην αγωγή της πολιτικής κρίσης του ατόμου, γιατί διδάσκει στους πολίτες να συζητούν. Μόνο η συζήτηση επιτρέπει να τεθούν τα πολιτικά προβλήματα με σαφή τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους τους.
Στη σημερινή πραγματικότητα, ένα σχολείο δημοκρατίας είναι ωφέλιμο να λειτουργήσει με αξιοποίηση του τηλεοπτικού καναλιού της βουλής. Η ανάλυση, με παραδείγματα, των συνεπειών των ενεργειών του πολίτη στη λειτουργία των θεσμών θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις υποχρεώσεις μας και θα ενεργοποιήσει την υπευθυνότητα του καθένα μας για το γενικό καλό.
Το σχολείο δημοκρατίας θα συμβάλει στην εμπέδωση του τρόπου λειτουργίας της δημοκρατίας με το παράδειγμα…
* O Καθηγητής Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
E-mail: cmasalas@cc.uoi.gr
