Η σύγχυση, ηθελημένη ή μη, αποτελούσε πάντα χαρακτηριστικό στοιχείο στα πολιτικά μας πράγματα. Στις μέρες μας όμως ο ρόλος της έχει υπερβεί κάθε όριο. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η συστηματική προσπάθεια που κάνει η μια πλευρά του πολιτικού μας χώρου, αποκαλώντας όσους διαφωνούν μαζί της με τη λέξη «μνημονιακοί» για να περιγράψει το πολιτικώς μη ορθόν…
Βέβαια, η πολιτική ορθότητα έχει μακρά ιστορία. Μάλιστα, στην Ευρώπη, μετά το Β-παγκόσμιο πόλεμο ο μέσος προοδευτικός ήταν διατεθειμένος να καταπιεί κάθε στερεότυπο, αρκεί να του είχαν κολλήσει την ετικέτα της αριστεράς. Στην πατρίδα μας, μετά τον εμφύλιο πόλεμο, ο χαρακτηρισμός «συνοδοιπόρος» της αριστεράς ήταν αρκετός να περιγράψει τη στάση της κρατικής οντότητας στους φέροντες την ετικέτα…Η σύγχυση ως μέσον για την εξυπηρέτηση σκοπών, αν και οι σκοποί δεν αγιάζουν τα μέσα… Άλλωστε, στις περιπτώσεις που σχολιάστηκαν, οι σκοποί δεν έχουν καμιά σχέση με την ηθική ορθότητα.
Σήμερα διαπιστώνουμε ότι, όπως τότε, έτσι και τώρα, αναδεικνύεται ένας νέος ρόλος πολιτικού, αυτός του ηθικολόγου.
Ο ηθικολόγος είναι αλαζονικός, θέλει οι άνθρωποι που τον περιβάλλουν να ακολουθούν τα δικά του κριτήρια, βρίσκεται πάντα από τη μεριά του πολιτικά ορθού (!), απαιτεί την αναγνώριση και επιβεβαίωση της αξίας του και προσπαθεί να πείθει καθημερινά το κοινό του ότι οφείλει να τον ακούει. Αυτό που τον χαρακτηρίζει δεν είναι το περιεχόμενο των πεποιθήσεών του, αλλά η στρατηγική δράσης του.
Πρέπει να σημειωθεί ότι, αν ο ηθικολόγος έχει αριστερή πολιτική τοποθέτηση, τότε αισθάνεται και διακηρύττει ότι ανήκει σ’ ένα ανώτερο ηθικό επίπεδο. Στην περίπτωση αυτή ο λόγος του εμποτίζεται από ρητορικά σχήματα και συνθηματολογία. Οι όροι «αγώνας», «αντίσταση», «επαγρύπνηση» και «λαϊκή βούληση» κυριαρχούν στην επικοινωνία του με τις μάζες. Στην περίπτωση που ο ηθικολόγος έχει δεξιά πολιτική τοποθέτηση, τότε οι κορώνες για τον πατριωτισμό, τις παραδόσεις και τη θρησκεία έχουν την τιμητική τους.
Στη στρατηγική του ηθικολόγου σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η δαιμονοποίηση του αντιπάλου. Τις περισσότερες μάλιστα φορές οι ακρότητες του ηθικολόγου δημιουργούν κλίμα πολέμου. Στον πολιτικό αντίπαλο δεν αναγνωρίζεται το δικαίωμα της άλλης προσέγγισης και αυτός μετασχηματίζεται σε εχθρό.
Σ’ ένα τέτοιο πολιτικό τοπίο πώς μπορεί να θεμελιώσει προοπτική μια χώρα! Οι ηθικολόγοι αναζητούν μέσο και άμβωνα να τονώσουν την αποτελεσματικότητα της δράσης τους, να ευθυγραμμίσουν την κοινή γνώμη με τις απόψεις τους και να αυξήσουν την εντροπία του κοινωνικού χώρου, ενώ οι άλλοι, φορτωμένοι με το βάρος των εθνικών ευθυνών του παρελθόντος (είτε είναι δικές τους, είτε μεταβιβαζόμενες) και με το παρατσούκλι «μνημονιακοί», αναζητούν δρόμο, εν μέσω εμποδίων…
Η πατρίδα μας δεν έχει ανάγκη από ηθικολόγους αλλά από ηθικούς που θα αναζητήσουν τον ελάχιστο κοινό τόπο με τους άλλους για να σωθεί η χώρα, παρασύροντας όλο το λαό στην κοινή προσπάθεια…
π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
E-mail: cmasalas@cc.uoi.gr
