Το τελευταίο διάστημα εντείνεται «η απαξίωση της πολιτικής και των πολιτικών» ως απόρροια της ανικανότητας των πολιτικών κομμάτων να απαντήσουν στα κοινωνικά προβλήματα και της μειωμένης πίστης των πολιτικών φορέων σε πολιτικές αρχές και αξίες. Τα πολλά σκάνδαλα, η διαφθορά και η διαπλοκή ανάμεσα σε πολιτικές και οικονομικές ελίτ και η αδυναμία των κομμάτων να εκφράσουν το συλλογικό συμφέρον σε συνδυασμό με την αγκίστρωση της διαχείρησης της πολιτικής πάνω σε οικονομικούς δείκτες, οδήγησαν στο φαινόμενο της αποστασιοποίησης ή ακόμα και της οργισμένης απόρριψης των πολιτικών ομάδων από μερίδα των πολιτών. Αυτή η απαξίωση είναι δικαιολογημένη. Γιατί είναι κυρίως ο τρόπος λειτουργίας του μεταπολιτευτικού κομματικοκρατικού συστήματος που εξηγεί το σημερινό αδιέξοδο.
Οι μόνοι που δεν δείχνουν να έχουν καταλάβει αυτή την προφανή διαπίστωση είναι οι βουλευτές μας, που εξακολουθούν να είναι εγκλωβισμένοι σε μια πελατειακή και λαϊκιστική κουλτούρα, καθώς και σε έναν συγκρουσιακό ξύλινο λόγο. Εναν λόγο που, αντί να εξηγεί τι έχει συμβεί και τι πρέπει να γίνει, εξακολουθεί να αποπροσανατολίζει τους πολίτες με κοκορομαχίες σχετικά με το ποιο κόμμα φταίει για τη σημερινή κρίση. Αυτό δεν είναι μόνο βαρετό αλλά και εξοργιστικό.
Τα κόμματα εξουσίας υποτιμούν τη νοημοσύνη των ψηφοφόρων όταν εξακολουθούν αυτό το βλακώδες κομματικό φουτμπόλ. Οι πολίτες αντιλαμβάνονται πολύ καλά πως και τα δύο κόμματα έχουν ευθύνη για την κρίση. Η μεν διακυβέρνηση Καραμανλή με την «επανίδρυση του κράτους» διέλυσε τη δημόσια διοίκηση και διπλασίασε σχεδόν το χρέος. Οσο για τη διακυβέρνηση Παπανδρέου, αντέδρασε με μεγάλη καθυστέρηση και διαχειρίστηκε τελείως ερασιτεχνικά τα προβλήματα που δημιούργησε η προηγούμενη κυβέρνηση.
Ο Αριστοτέλης όρισε την πολιτική ως τη φροντίδα των κοινών συμφερόντων της πόλης, διαπιστώνοντας ότι η πολιτική είναι μία διεργασία άρρηκτα συνδεδεμένη με τους ιστορικά προσδιορισμένους όρους κοινωνικής και πολιτικής συμβίωσης. Επίσης, ο Πλάτων επισημαίνει ότι με την άσκηση της πολιτικής δεν πρέπει να ασχολείται μια συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων αλλά η πολιτική τέχνη μοιράστηκε στους ανθρώπους, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν όσο γίνεται περισσότεροι στο δημόσιο βίο.
Στο σύγχρονο δημοκρατικό κόσμο, η βούληση του λαού εκφράζεται μέσα από την εκλογική διαδικασία. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, ότι ο τρόπος που λειτουργεί η δημοκρατία σήμερα, είναι πολύ περισσότερο έμμεσος απ’ όσο ποτέ. Και αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με το γεγονός ότι ο πολίτης εκφράζεται κάθε τέσσερα χρόνια, επιλέγοντας γενικόλογες πλατφόρμες πολιτικής και βεβαίως πρόσωπα, όσο με το γεγονός ότι στο μεσοδιάστημα αυτών των χρόνων, όσα γίνονται είναι συχνά διαφορετικά από εκείνα που επέλεξε και σε κάθε περίπτωση δεν έχει ούτε λόγο, ούτε ρόλο.
Η αλήθεια είναι ότι στον δαίδαλο της σύγχρονης πραγματικότητας ο υπεύθυνα και σφαιρικά πληροφορημένος πολίτης είναι δύσκολη υπόθεση, ακριβώς επειδή οι παράμετροι που διαμορφώνουν την πολιτική πραγματικότητα έχουν πολλαπλασιαστεί. Σε ένα άρθρο με τον τίτλο «Είναι απλώς πάρα πολλά αυτά που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας», ο Saul Βellow περιγράφει τη λερναία ύδρα των οικονομικών δικτύων, των γεωπολιτικών ανακατατάξεων, της ψηφιακής δυναστείας και του τεχνολογικού Λεβιάθαν- ανέφικτο να κρατηθείς στην πρώτη γραμμή ενημέρωσης, όλο και πιο δύσκολο να διαμορφώσεις πραγματικά πληροφορημένες απόψεις.
Αναρωτιώνται πολλοί αν ήρθε το τέλος της μεταπολίτευσης. Ίσως και να έφτασε. Το ερώτημα, όμως, που ανακύπτει είναι: Υπάρχει φως στο τούνελ; Σήμερα ποιά ηγεσία θα εκφράσει την σημερινή κατάσταση όταν επισημαίνεται από πολλούς ότι ακόμη και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο έχουμε έλλειψη σημαντικών ηγετών; Από τη μία βλέπουμε ότι υπάρχει απόλυτη απαξίωση του πολιτικού συστήματος, από την άλλη, δεν διαφαίνεται πουθενά μια σοβαρή αντίδραση στην απαξίωση. Οι αντιδράσεις είναι είτε καθαρά αρνητικές (βία των κουκουλοφόρων) είτε εξαιρετικά καχεκτικές, δημιουργούν δηλαδή έναν πρόσκαιρο ενθουσιασμό αλλά μετά παύουν να προσελκύουν την προσοχή των πολιτών (αγανακτισμένοι).
