Αμεσα η Ανγκελα Μέρκελ και οι συνεργάτες της αποφεύγουν κάθε ανάμειξη στις ελληνικές εκλογές. Εμμεσα όμως οι προειδοποιήσεις τους προς την Αθήνα πέφτουν βροχή. Ο κοινός παρονομαστής τους: το μνημόνιο πρέπει να εφαρμοστεί κατά γράμμα και κεραία, τα περιθώρια αναδιαπραγμάτευσής του είναι ελάχιστα. Η έστω και μερική αθέτησή του θα προκαλέσει στάση πληρωμών και στη συνέχεια αναγκαστική έξοδο της Ελλάδας από την Ευρώπη. Ελάχιστο δεν σημαίνει μηδαμινό. Η εκλογή του Φρανσουά Ολάντ στη Γαλλία και η αντίσταση του Μάριο Μόντι και του Μαριάνο Ραχόι στις γερμανικές υποδείξεις έχουν αλλάξει προφανώς πολύ τα δεδομένα αυτής της «εσωτερικής ευρωπαϊκής πολιτικής». Σε τι βαθμό θα αποτυπωθεί αυτό στο θέμα του μνημονίου είναι ακόμη άδηλο. Οι συνεργάτες της γερμανίδας καγκελαρίου, χωρίς να είναι άτεγκτοι, δεν φαίνονται πάντως διατεθειμένοι να αποδεχθούν σοβαρές αλλαγές. Είναι χαρακτηριστική η συζήτηση που ακολουθεί με τον Νόρμπερτ Μπάρτλε, εκπρόσωπο της κοινοβουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών σε θέματα προϋπολογισμού.

– Ολα τα μεγάλα ελληνικά κόμματα ζητούν τελευταία αναθεώρηση του μνημονίου – ο ΣΥΡΙΖΑ μια ριζοσπαστική, το ΠαΣοΚ και η ΝΔ μια μάλλον μετριοπαθή. Υπάρχει χώρος για σχετικές διαπραγματεύσεις μετά τις εκλογές;

«Οχι μεγάλος. Η συνθήκη για το μνημόνιο έχει επικυρωθεί ήδη από τα κοινοβούλια πολλών χωρών, σε ορισμένα μάλιστα από αυτά έπειτα από σφοδρές διαμάχες. Δεν βλέπω τώρα πουθενά μεγάλη όρεξη για τέτοια επαναδιαπραγμάτευση».

– Θα ήταν η έστω και μικρή όρεξη μεγαλύτερη αν στις 17 Ιουνίου, αντί της Αριστεράς, νικούσαν τα λεγόμενα μνημονιακά κόμματα;
«Ασφαλώς. Οι σημερινές προτάσεις του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα είναι απαράδεκτες. Η συζήτηση με τη ΝΔ και το ΠαΣοΚ είναι ευκολότερη, επειδή και τα δύο κόμματα δεν αμφισβητούν τις βάσεις του δεύτερου πακέτου».

– Το Βερολίνο θα αποκρούσει εξαρχής κάθε διαπραγμάτευση με τον κ. Τσίπρα, ή μόνον αφότου διαπιστώσει ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επιμένει μαξιμαλιστικά;
«Μάλλον το δεύτερο».

– Εκτός Βερολίνου πάντως η διάθεση για διαπραγματεύσεις δεν λείπει. Οι Βρυξέλλες έδωσαν περισσότερο χρόνο στη Μαδρίτη για την εξυγίανση του προϋπολογισμού της. Και ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ τάχθηκε υπέρ μιας χαλαρότερης εφαρμογής του μνημονίου στην Ελλάδα.
«Πρόκειται για δύο διαφορετικά πράγματα. Οι διευκολύνσεις στην Ισπανία αφορούν τη μείωση του ετήσιου ελλείμματος. Αυτό είναι αποκλειστικό θέμα της Επιτροπής των Βρυξελλών, η οποία έχει περιθώρια ευελιξίας. Για το μνημόνιο όμως συναποφασίζει και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Και αυτό είναι κατά της χαλάρωσης των όρων».

– Γιατί δεν ασκεί η Επιτροπή πίεση στο ΔΝΤ, να φανεί πιο διαλλακτικό;
«Επειδή δεν πρόκειται να το πείσει με τίποτα. Το ΔΝΤ πρέπει πάντως να παραμείνει στον όμιλο των δανειστών. Διαφορετικά, αν φύγει, θα δηλώσουν και πολλές ευρωπαϊκές χώρες ότι αποχωρούν από αυτόν. Το σύστημα βοήθειας προς την Ελλάδα θα κατέρρεε έτσι πλήρως».

– Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η κρίση στην Ελλάδα παροξύνεται ακριβώς εξαιτίας του μνημονίου. Τι απαντάτε σε αυτό;
«Οτι το μνημόνιο θα αποδώσει μακροπρόθεσμα και αυτό πάλι μόνο αν εφαρμοστούν απαρέγκλιτα οι όροι του. Τελευταία δυστυχώς αυτοί δεν εφαρμόζονται. Στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων, για παράδειγμα, δεν έχει γίνει ακόμα τίποτα, παρ’ όλο που η Αθήνα έχει υποσχεθεί έσοδα ύψους 50 δισ. από την αξιοποίησή τους. Μεσοπρόθεσμα ωστόσο οι Ελληνες πρέπει να διαβούν την κοιλάδα των δακρύων. Αλλη εναλλακτική διάβαση δεν υπάρχει. Μόνο έτσι θα τεθούν οι βάσεις για την οικονομική ανάκαμψη. Και αυτό πρέπει να ειπωθεί ξεκάθαρα στους ψηφοφόρους από τα κόμματα».

– Υπολογίζετε σε έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ σε περίπτωση εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ;
«Αυτό θα εξαρτηθεί από την έκθεση της τρόικας, που θα γίνει αμέσως μετά τις εκλογές. Αν αυτή αποφανθεί ότι η αριστερή κυβέρνηση δεν συνεχίζει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που έχει συμφωνηθεί, δεν θα δοθεί η επόμενη δόση του δανείου. Η Ελλάδα θα αναγκαστεί έτσι να βγει σε σύντομο χρονικό διάστημα από την ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ενωση, επειδή τα δύο αυτά πράγματα πάνε μαζί».

– Το σημείο της μη επιστροφής θα επιτευχθεί λοιπόν τη στιγμή που θα τεθεί μονομερώς εκτός ισχύος το μνημόνιο, ή σημαντικά μέρη του…
«Ακριβώς. Πιστεύω όμως ότι τα δύο μεγάλα κόμματα είναι σε θέση να αποτρέψουν την έξοδο. Εγώ τουλάχιστον την απεύχομαι».

– Πώς προετοιμάζεται το Βερολίνο για τέτοιο ενδεχόμενο;
«Συμμετέχοντας με τη μερίδα του λέοντος στα ευρωπαϊκά ταμεία διάσωσης, όπως το ESFS, που γίνονται όλο και ισχυρότερα».

– Και σε εθνικό επίπεδο; Τελευταία γίνεται πολύς λόγος για πλάνα Β και Γ στις ξεχωριστές χώρες.
«Σε εμάς δεν υπάρχει επίσημα κάτι τέτοιο».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ