Μεγάλωσα στον Υµηττό. Θυµάµαι έντονα την αίσθηση του να νιώθω διαφορετικός. Τα άλλα παιδιά ήταν λευκά, ενώ το δικό µου δέρµα ήταν σκούρο. Με έκανε να αισθάνοµαι κάπως περίεργα.

Ως παιδί δεν ήµουν ιδιαίτερα ήσυχος. Μια φορά η µητέρα µου µε βρήκε σε µια οικοδοµή. Ηµουν έτοιµος να πηδήξω από τον δεύτερο όροφο. Με άρπαξε και µε πήγε στο συνεργείο αυτοκινήτων της γειτονιάς, του κυρ-Θανάση. Hταν άνθρωπος νοικοκύρης και µε έβαλε σε ένα «πρόγραµµα».

Κάποια στιγµή ένας φίλος µου µε πήγε στον αθλητικό γυµναστικό σύλλογο. Είδα την παλαίστρα και τους παλαιστές και εντυπωσιάστηκα. Για να γραφτείς έπρεπε να ήσουν 15 χρονών. Εγώ ήµουν έναν χρόνο µικρότερος, αλλά είπα ψέµατα. ∆εν είχα όµως λεφτά για παπούτσια. Μέχρι που ένας τούρκος προπονητής που ήταν εκεί τους έκανε παρατήρηση και έτσι δόθηκε εντολή να µου πάρουν παπούτσια και να πίνω ένα µπουκάλι γάλα την ηµέρα.

Ηµουν πάντα υπέρ του να προπονείσαι περισσότερο. Οταν πήγα στο Λιµενικό, έκανα και εκεί προπόνηση. Μου έλεγαν: «Τρέχα έναν γύρο», έτρεχα 15. «Κάνε πέντε push ups», έκανα 50. Ελεγαν: «Τρελός είναι αυτός ο παλαιστής».

Οταν ετοιµαζόµουν για τους Ολυµπιακούς του Τόκιο, έπρεπε να φτάσω τα 63 κιλά. Θυµάµαι ότι πηγαίναµε µε τον προπονητή µου σε ένα βουνό το καλοκαίρι µέσα στη ζέστη. Ανέβαινα επάνω φορώντας µια φόρµα γυµναστικής και µετά κατέβαινα, φορούσα άλλη µια φόρµα και καθόµουν µέσα στο ταξί που µας περίµενε. Ηταν µια εναλλακτική σάουνα. Ετσι ήταν τότε, ούτε νερό µάς έδιναν να πιούµε ούτε φάρµακα ούτε τίποτα.

Η αντοχή είναι καθοριστική για τη νίκη. Μπορεί ο αντίπαλός σου να έχει το προβάδισµα, αλλά αν έχεις αντοχή, όταν εκείνος αρχίζει να κουράζεται µπορείς να τον κερδίσεις. Αυτή ήταν η στρατηγική µου.

O παράγοντας «τύχη» στον αγώνα δεν υπάρχει. Λάθη υπάρχουν – του αντιπάλου ή δικά σου. Η ατέλεια του άλλου µπορεί να γίνει το δικό σου πλεονέκτηµα.

Το ’72, στους Ολυµπιακούς του Μονάχου, όταν πήγαµε να κάνουµε την πρωινή ζύγιση, είδα ξαφνικά στρατό και αστυνοµία. Ηταν η µέρα της λεγόµενης «Σφαγής του Μονάχου». Εναν παλαιότερο αντίπαλό µου τον πέταξαν από τον έκτο όροφο ενός κτιρίου σκοτωµένο. Κάποιοι άλλοι το έσκασαν. Εγινε της τρελής. Είχα αποσυντονιστεί. Είπα στον γιατρό που ήταν µαζί µας να µου δώσει το µαγνητόφωνό του να ακούσω λίγο µουσική. Ακουσα Στέλιο Καζαντζίδη και απέβαλα τα πάντα. Είπα µέσα µου: «Ηρθες για να παλέψεις». Αν άφηνα τον εαυτό µου να συνειδητοποιήσει όλο αυτό που γινόταν, δεν θα µπορούσα να αγωνιστώ. Ρίχτηκα στο µατς και κέρδισα.

Ο πρωταθλητισµός απαιτεί στερήσεις και η αποχή από το σεξ είναι µία από αυτές. ∆εν είναι τυχαίο ότι λένε: «Κάντε έρωτα, όχι πόλεµο». ∆εν µπορείς να κάνεις έρωτα και µετά να πας να κάνεις πόλεµο. Αυτά µόνο στις ταινίες γίνονται.

Το ατοµικό άθληµα είναι µονότονο και επίπονο. Εσύ είσαι υπεύθυνος για ό,τι κάνεις και εσύ χρεώνεσαι τα πάντα.

Οι επιδόσεις έχουν άµεση σχέση µε τους στόχους που βάζει κανείς. Και οι στόχοι απαιτούν συχνά µοναχικότητα. Θυµάµαι, όταν ήµουν παιδί, πήγαινα εκδροµές µε τους συµµαθητές µου και βλέποντας το βουνό τους άφηνα και πήγαινα µόνος µου να το ανέβω και να προπονηθώ.

Πάντα µου άρεσαν τα δύσκολα. Οσο πιο δύσκολο ήταν κάτι τόσο καλύτερα.

Είχα προετοιµαστεί για τους Ολυµπιακούς στο Μόντρεαλ του ’76, αλλά όταν είπα πως ήθελα να κρατήσω τη σηµαία στην παρέλαση δεν µου την έδωσαν. Ηθελαν να την πάρει ο Βασίλης Παπαγεωργόπουλος. Τους είπα: «Γιατί; Επειδή είναι ωραίος; Τότε βάλτε τον Κούρκουλο να παλέψει». Γιατί πάλευα εγώ τόσα χρόνια; Για τη σηµαία της πατρίδας µου. Το ότι µου την αρνήθηκαν ήταν για µένα δείγµα ότι δεν µε υπολόγιζαν. Αυτό µε πίκρανε, µε διέλυσε. Επειτα από αυτό σταµάτησα και έγινα προπονητής.

Από αναβολικά στην εποχή µου δεν είχαµε ιδέα. Θυµάµαι όταν ανακάλυψα την ενέργεια που µπορεί να σου δώσει ο καφές, τέτοια πράγµατα ήταν η ντόπα µας τότε. Μετά το ’88 και την Κορέα, που µπήκαν και οι χορηγίες στον αθλητισµό, άνοιξε ο δρόµος για τα φάρµακα. Οσο όµως κωφεύει η πολιτεία τόσο τα κρούσµατα θα αυξάνονται. Για ό,τι έγινε δεν τιµωρήθηκε κανείς. Από την άλλη, δεν είναι σωστό να γενικεύει ο κόσµος. ∆εν σηµαίνει ότι επειδή κάποιος είναι ολυµπιονίκης έχει πάρει αναβολικά. ∆εν γίνεται να ξεφτιλίζεται µια ολόκληρη χώρα από µεµονωµένες περιπτώσεις. Πρέπει να διεκδικούµε καθαρά µετάλλια και καθαρές νίκες.

Ο αθλητισµός σού µαθαίνει την ήττα. Και αυτό διαµορφώνει χαρακτήρα. Η πάλη σε µαθαίνει να χάνεις και µετά να ξανασηκώνεσαι. Να αγωνίζεσαι ξανά, να µην απελπίζεσαι. Και αυτό στις µέρες µας που γνωρίζουµε οικονοµική ήττα, είναι πολύ σηµαντικό.