Μια βλαστοκυτταρική «ασπίδα» θα μπορούσε να προστατεύσει τον οργανισμό των ασθενών με καρκίνο από τις βλαπτικές συνέπειες της χημειοθεραπείας, σύμφωνα με πρώιμα αποτελέσματα αμερικανικής κλινικής δοκιμής.

Γενετικώς τροποποιημένα βλαστικά κύτταρα

Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα προσπαθούν να εξοντώσουν τα καρκινικά κύτταρα που διαιρούνται ανεξέλεγκτα, την ίδια στιγμή όμως μπορούν να πλήξουν και υγιείς ιστούς όπως ο μυελός των οστών. Μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science Translational Medicine» δείχνει όμως ότι η χρήση γενετικώς τροποποιημένων βλαστικών κυττάρων μπορεί να προστατεύσει τον μυελό των οστών από τη βλαπτική επίδραση της χημειοθεραπείας.

Ο μυελός των οστών παράγει συνεχώς τα νέα κύτταρα του αίματος και παίζει καταλυτικό ρόλο για την υγεία του οργανισμού. Ωστόσο είναι ιδιαιτέρως ευάλωτος στη χημειοθεραπεία. Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα οδηγούν σε πολύ μικρότερη παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων από τον μυελό, γεγονός που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο λοιμώξεων αλλά και σε μικρότερη παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων η οποία συνδέεται με δύσπνοια και κόπωση.

Επιστήμονες από το Ερευνητικό Κέντρο για τον Καρκίνο Fred Hutchinson στο Σιάτλ σημειώνουν ότι οι βλαπτικές επιδράσεις της χημειοθεραπείας αποτελούν ένα μεγάλο εμπόδιο το οποίο πολλές φορές οδηγεί σε διακοπή της, σε μείωση των χορηγούμενων δόσεων ή σε καθυστέρηση της εφαρμογής της με κόστος για την υγεία των ασθενών.

Δοκιμή σε ασθενείς με γλοιοβλάστωμα

Προκειμένου να υπερπηδήσουν αυτούς τους «σκοπέλους» οι αμερικανοί ειδικοί προσπάθησαν να προστατεύσουν τον μυελό των οστών τριών ασθενών με γλοιοβλάστωμα, μια μορφή καρκίνου του εγκεφάλου.

Στο πλαίσιο της μικρού εύρους κλινικής δοκιμής έλαβαν μυελό των οστών από τους ασθενείς και απομόνωσαν βλαστικά κύτταρα. Στη συνέχεια μόλυναν τα κύτταρα με έναν αβλαβή ιό ο οποίος αποτελούσε «όχημα μεταφοράς» ενός γονιδίου που προστάτευε τα κύτταρα από τη βλαπτική επίδραση ενός χημειοθεραπευτικού φαρμάκου (τεμοζολομίδη). Μετά την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας τα κύτταρα επανεγχύθηκαν στους ασθενείς.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης καθηγητή Χανς-Πέτερ Κίεμ «ανακαλύψαμε ότι μετά τη μεταμόσχευση των γενετικώς τροποποιημένων βλαστικών κυττάρων οι ασθενείς ήταν σε θέση να ανέχονται καλύτερα τη χημειοθεραπεία χωρίς παρενέργειες σε σύγκριση με άλλους ασθενείς που είχαν λάβει στο πλαίσιο προηγούμενων μελετών τον ίδιο τύπο χημειοθεραπείας χωρίς να τους έχει γίνει μεταμόσχευση των βλαστικών κυττάρων».

Μεγαλύτερη επιβίωση χωρίς παρενέργειες

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι και οι τρεις ασθενείς είχαν μεγαλύτερη επιβίωση σε σχέση με το μέσο προσδόκιμο επιβίωσης που αφορά τον συγκεκριμένο καρκίνο και δεν ξεπερνά τους 12 μήνες. Μάλιστα ένας εκ των ασθενών ήταν ακόμα εν ζωή 34 μήνες μετά τη θεραπεία.

Σχολιάζοντας τα νέα ευρήματα η καθηγήτρια Σούζαν Σορτ από το Cancer Research UK έκανε λόγο για πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη που δείχνει έναν εντελώς νέο δρόμο σε ό,τι αφορά την προστασία των υγιών κυττάρων από τη χημειοθεραπεία. Όπως συμπλήρωσε η καθηγήτρια «παρότι η μέθοδος πρέπει να δοκιμαστεί σε περισσότερους ασθενείς, δείχνει ότι η τεμοζολομίδη μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περισσότερους ασθενείς με καρκίνο του εγκεφάλου. Παράλληλα η προσέγγιση μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη και για άλλες περιπτώσεις στις οποίες ο μυελός των οστών επηρεάζεται από τις αντικαρκινικές θεραπείες».