ΤΟ ΒΗΜΑ/ The New York Times
Την περασμένη εβδομάδα ο ιστότοπος «Politico» ανέφερε πως το επιτελείο του προέδρου Ομπάμα μάταια αναζητεί, από την ημέρα που ανακηρύχθηκε η απόφαση του να επιδιώξει επανεκλογή, ένα κεντρικό σύνθημα που θα «συμπυκνώνει» το πολιτικό μήνυμα του προέδρου.
Ανάμεσα στις ιδέες που έπεσαν στο τραπέζι ήταν συνθήματα όπως «Κερδίζοντας το Μέλλον», «Δεν Μπορούμε να Περιμένουμε», «Μια Αμερική Φτιαγμένη για να Αντέξει», «Μια Τίμια Ευκαιρία». Ο Μπρους Νιούμαν, σύμβουλος επικοινωνίας του Μπιλ Κλίντον, είπε χαρακτηριστικά για τον Ομπάμα: «Δεν μπορεί να καταλήξει σε μια γραμμή»: μέχρι στιγμής, το πιο ακριβές σλόγκαν για την καμπάνια Ομπάμα θα ήταν «Δεν είμαι ο Μιτ Ρόμνι».
Το ενδιαφέρον είναι πως και ο Ρόμνι, που κάποτε υπήρξε ένας προοδευτικός Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης, έχει ξοδέψει ολόκληρη την ως τώρα εκστρατεία του προσπαθώντας να απεκδυθεί το παρελθόν του. Είναι λοιπόν η πρώτη φορά στην ιστορία που και οι δύο υποψήφιοι μπορούν να κατέβουν στις κάλπες με κοινό σύνθημα: «Δεν είμαι ο Μιτ Ρομνι»!
Και αυτό είναι το πρόβλημα μας. Ο Ρόμνι έχει υιοθετήσει το ρεπουμπλικανικό σχέδιο πληθωρισμού του βουλευτή Πολ Ράιαν, το οποίο προτείνει την συρρίκνωση του μακροπρόθεσμου δομικού μας ελλείμματος κατά τρόπο που όχι μόνο θα κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους, αλλά στερούν την χώρα από τα κονδύλια που χρειάζεται για την πιο αναγκαία από όλες τις κρατικές υπηρεσίες: την προστασία της εθνικής συνοχής στο εσωτερικό των ΗΠΑ.
Σύμφωνοι, ο Ράιαν κάνει βαθιές περικοπές δαπανών για να εξισορροπήσει τον προϋπολογισμό σε βάθος χρόνου. Κι εγώ, αν κόψω και τους δύο αντίχειρες μου, θα χάσω σίγουρα βάρος – αλλά θα δυσκολευτώ μετά να βρω άλλη δουλειά.
Τι απαιτήσεις έχουμε από ένα προεδρικό υποψήφιο σήμερα; Χρειαζόμαστε ένα αξιόπιστο σχέδιο για να κάνουμε τρία συγκεκριμένα πράγματα: να κόψουμε, να φορολογήσουμε και να επενδύσουμε. Καθώς η οικονομία αναπτύσσεται, πρέπει να κόψουμε δαπάνες για να ισοσκελίσουμε το μακροπρόθεσμο έλλειμμα μας.
Πρέπει επίσης να αυξήσουμε τα δημόσια έσοδα μέσω φορολογικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να μην διαλύσουμε τα κοινωνικά δίκτυα ασφαλείας μας και για να διαθέτουμε αρκετούς πόρους όχι μόνον για την άμυνα μας, αλλά και για να τους επενδύσουμε σε εκείνους τους τομείς που μας έκαναν μεγάλο κράτος: την παιδεία, τις υποδομές, την κρατικά επιδοτούμενη έρευνα, τις υψηλής ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες.
Επίσης, το σχέδιο αυτό θα πρέπει να είναι σε θέση να εξασφαλίσει στήριξη και από τα δύο μεγάλα κόμματα, ώστε ο υποψήφιος που θα το προωθήσει να διαθέτει και την δυνατότητα να το εφαρμόσει μετά την εκλογή του.
Το σχέδιο προϋπολογισμού Ράιαν- Ρόμνι αποτυγχάνει σε αυτό τον τομέα. Όπως σημειώνει η Μάγια Μακ Γκίνες, πρόεδρος της μη κομματικής Επιτροπής για έναν Υπεύθυνο Ομοσπονδιακό Προϋπολογισμό, το σχέδιο «δεν προστατεύει τους μη προνομιούχους και δεν αυξάνει την φορολογία για τους πλούσιους», συνεπώς δεν έχει καμιά ελπίδα να υποστηριχθεί από τους Δημοκρατικούς.
Ο Ομπάμα έχει προτείνει το δικό του σχέδιο για τους προϋπολογισμούς της ερχόμενης δεκαετίας. Είναι πολύ καλύτερο από εκείνο του Ράιαν ως προς την αντιμετώπιση της βραχυπρόθεσμης ανάγκης μας να αναζωογονήσουμε τους πυλώνες της αμερικανικής επιτυχίας μέσα από την τριάδα «κόβουμε, φορολογούμε, επενδύουμε». Αλλά δεν αντιμετωπίζει με αξιόπιστο τρόπο τις μακροπρόθεσμες δημοσιονομικές ανισορροπίες της χώρας, που απαιτούν περικοπές στο ασφαλιστικό σύστημα.
Όπως λέει η Επιτροπή για έναν Υπεύθυνο Ομοσπονδιακό Προϋπολογισμό, «ο προϋπολογισμός του προέδρου είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση ως προς την μείωση του ελλείμματος, αλλά δεν είναι αρκετό. Ο προϋπολογισμός του προέδρου θα σταθεροποιούσε τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ, στο δεύτερο μισό της δεκαετίας, αλλά και πάλι το χρέος θα ήταν πολύ υψηλό, και δεν θα γίνονταν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις ώστε να μπορεί να μειωθεί μακροπρόθεσμα… Είναι άκρως απογοητευτικό πως ο πρόεδρος δεν πήγε παραπέρα, και δεν πρόσφερε ένα σχέδιο αρκετά ευρύ, ώστε να αντιμετωπίζει τόσο τις μεσοπρόθεσμες όσο και τις μακροπρόθεσμες δημοσιονομικές προκλήσεις».
Συνεπώς και ο πρόεδρος Ομπάμα δεν διαθέτει ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο για να κόψει, να ξοδέψει και να επενδύσει στην κλίμακα που απαιτείται ώστε να εξασφαλίσει την στήριξη και των δύο κομμάτων. Αυτό είναι και το βασικό μου πρόβλημα με την προεδρική προεκλογική στρατηγική.
Πιστεύω πως ο Ομπάμα έπρεπε να είχε αποδεχτεί τα πορίσματα της επιτροπής Σίμπσον- Μπόουλς για το έλλειμμα, που ο ίδιος συνέστησε, διότι τουλάχιστον πρόσφεραν ένα σχέδιο περικοπών δαπανών και αύξησης φόρων που διέθετε λογική και μπορούσε να υποστηριχθεί πέρα από τις αμιγώς κομματικές δυνάμεις.
Αν ο Ομπάμα είχε υιοθετήσει εκείνες τις προτάσεις, θα είχε μια ευκαιρία να τις συνδυάσει με ένα νέο πακέτο οικονομικής τόνωσης – επενδύοντας σε υποδομές – που θα βοηθούσε στην ανάπτυξη της οικονομίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Χωρίς περικοπές σαν αυτές που πρότειναν οι Σίμπσον και Μπόουλς, ο Ομπάμα δεν είναι σε θέση να περάσει νέα πακέτα τόνωσης από το Κογκρέσο.
Ο Ομπάμα βέβαια υποστηρίζει πως το δικό του σχέδιο περιλαμβάνει τις καλύτερες ιδέες των Σιμπσον και Μπόουλς. Αυτό δεν είναι αλήθεια, και χάνει εντελώς το πολιτικό νόημα της υπόθεσης. Οι Ρεπουμπλικάνοι δεν πρόκειται ποτέ να ψηφίσουν ένα «σχέδιο Ομπάμα».
Αν όμως ο Ομπάμα υιοθετούσε τις υπερκομματικές προτάσεις Σίμπσον- Μπόουλς και πρόσθετε σε αυτές το δικό του πακέτο τόνωσης, θα προκαλούσε ρήγμα στο ρεπουμπλικανικό κόμμα, θα προσέλκυε την στήριξη των κεντρώων και πάνω απ΄ όλα θα μπορούσε να κοιτάξει τον αμερικανικό λαό στα μάτια και να πει ορίστε, έχω σχέδιο για να διορθώσω τα πράγματα.
Φυσικά θα εξόργιζε το Κόμμα του Τσαγιού, αλλά και την αριστερή πτέρυγα του κόμματος του, αλλά θα κέρδιζε πόντους εμφανιζόμενος σαν ένας ισχυρός ηγέτης, ικανός να λάβει σκληρές αποφάσεις και να αναλάβει το πολιτικό κόστος – απομονώνοντας έτσι στο περιθώριο το σχέδιο Ρόμνι – Ράιαν.
Αντ’ αυτού, ο Ομπάμα κατεβαίνει στις εκλογές με ένα μέτριο σχέδιο δράσης και με το σλόγκαν «Δεν είμαι ο Μιτ Ρόμνι». Αν είναι τυχερός, μπορεί να κερδίσει οριακά. Αν όμως ο Ομπάμα τολμούσε να ηγηθεί, βάζοντας μεγάλους στόχους, θα κέρδιζε σίγουρα, και μαζί του θα κέρδιζε και η χώρα.
