Στην αγορά Λε Μποσκέ, στο Κλισί σου Μπουά, το υποβαθμισμένο προάστιο του Παρισιού όπου είχαν ξεσπάσει οι βίαιες ταραχές το 2005, τίποτε δεν θυμίζει την προεκλογική εκστρατεία. Ενα μήνα προτού στηθούν οι κάλπες, οι περισσότεροι κάτοικοι, άραβες μετανάστες πρώτης ή δεύτερης γενιάς, δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για το ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας.
«Δεν έχουμε δει κανέναν να κάνει προεκλογική εκστρατεία εδώ», λέει στο BBC ο Ραμπά, ένας πλανόδιος πωλητής CD.
Ο κόσμος ξέρει ότι θα γίνουν εκλογές, αλλά παρακολουθούν τις εξελίξεις από μακριά «σαν να γίνονταν σε μια άλλη χώρα», λέει η Λοράνς Ριμποκούρ, μια κοινωνική λειτουργός.
Το συναίσθημα της αποξένωσης έχει βαθιές ρίζες στο Κλισί – ένα από τα πιο διαβόητα «banlieues» (προάστια), όπως αποκαλούνται κατ’ ευφημισμόν τα γκέτο των μεταναστών γύρω από τις μεγάλες πόλεις της Γαλλίας.
Τον Οκτώβριο του 2005 ο θάνατος δύο εφήβων από το Κλισί πυροδότησε ένα ξέσπασμα βίας που κράτησε τρεις εβδομάδες, με λεηλασίες και εμπρησμούς που εξαπλώθηκαν σε άλλα προάστια σε όλη τη χώρα.
Εξι χρόνια αργότερα, οι κάτοικοι νιώθουν πιο εγκαταλελειμμένοι από ποτέ.
«Δεν ακούω κανέναν να μιλάει για τα προβλήματά μας. Ούτε καν τώρα, πριν από τις εκλογές. Μας έχουν αφήσει στη μοίρα μας», λέει στο BBC η Μπιραμά Φοφανά, μια 38χρονη γυναίκα από την δυτική Αφρική.
Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2007, όταν ήταν ακόμη νωπές οι βίαιες ταραχές, «οι πάντες μιλούσαν για τα προάστια. Τώρα δεν μιλάει κανείς. Μας έχουν ξεχάσει», λέει η Φοφανά.
Κάποιοι πιστεύουν ότι οι ταραχές έχουν κάνει χειρότερη την κατάσταση.
Σύμφωνα με τον Ντιάμπ Σι, έναν άλλον μετανάστη, το Κλισί έχει γίνει συνώνυμο της βίας σε τέτοιο βαθμό ώστε οι ντόπιοι δεν έχουν καμμία ελπίδα να βρουν δουλειά. «Μόλις ακούνε ότι μένεις στο Κλισί, οι εργοδότες σκέφτονται ότι είσαι εγκληματίας», λέει.
Οι διακρίσεις θεωρούνται, κατά κοινή ομολογία, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα για τα προάστια – όπου η ανεργία στους νέους ξεπερνάει το 40%.
Το 2008, ο Νικολά Σαρκοζί εξέφρασε την οργή του επειδή τα κριτήρια για την επιτυχία στη Γαλλία δεν ήταν αξιοκρατικά, αλλά εξαρτώνταν «σε μεγάλο βαθμό από την κοινωνική καταγωγή σου, την γειτονιά όπου μένεις, το όνομά σου, ή το χρώμα του δέρματός σου».
Αλλά στο τέλος της θητείας του στην προεδρία, οι κάτοικοι επιμένουν ότι δεν έχει αλλάξει σχεδόν τίποτε για να βελτιωθούν οι συνθήκες της ζωής τους, και οι ευκαιρίες για ένα καλύτερο μέλλον.