Αρχές του μήνα, σε αμφιθέατρο του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, εν αναμονή της έναρξης εξέτασης μαθήματος, ο υπεύθυνος καθηγητής προτρέπει τους φοιτητές να μετακινηθούν από τις θέσεις τους ώστε να μην κάθονται, για προφανείς λόγους, ο ένας κολλητά στον άλλο, τη στιγμή που υπάρχουν πολλά άδεια έδρανα. Προειδοποίησε ότι δε θα μοιράσει τα γραπτά.
Αμέσως παρεμβαίνει φοιτητής άλλου εξαμήνου, μη εξεταζόμενος και που δεν παρακολουθούσε το μάθημά του, ο οποίος επί ώρα στην αίθουσα, όρθιος, παρακολουθεί τριγύρω λες και έχει αναλάβει καθήκον επιτήρησης. Ζητά από τον ηλικιωμένο καθηγητή το λόγο. Με προκλητικό ύφος και σε υψηλούς τόνους, τον ρωτάει «Αλήθεια, δε θα δώσετε τα γραπτά; Το ονοματάκι σας, παρακαλώ;»
Ο καθηγητής, ο οποίος απουσίαζε πολλά χρόνια από διδακτικό πόστο, απαντά ήρεμα και ξαφνιασμένος ότι είναι ο κ. Τάδε. «Είμαι… γνωστός!» προσθέτει, αγνοώντας προφανώς γιατί έπρεπε να απολογηθεί. Οι εκπρόσωποι παντός είδους πολιτικών σχηματισμών στο πανεπιστήμιο, όπως ο εν λόγω φοιτητής, προερχόμενοι είτε από κομματικές παρατάξεις είτε από ανεξάρτητες αλλά με σαφή πολιτικό προσανατολισμό και συνδικαλιστική διάθεση οργανώσεις, θεωρούν σε πολλές περιπτώσεις ότι έχουν εξουσία σε τέτοιο βαθμό που διαθέτουν μία αλόγιστη έπαρση, κι έλλειψη σεβασμού προς καθηγητές και φοιτητές.
Θα ήθελα επισημάνω ότι οι συγκεκριμένοι όχι μόνο αποφασίζουν «στο όνομα της δημοκρατίας» να επιτρέψουν ή να διακόψουν την λειτουργία μιας σχολής ή τμήματος και να επέμβουν γενικά σε θέματα διοίκησης, υποβαθμίζουν την καθημερινότητα και το περιβάλλον του πανεπιστημίου. Δεν είναι μόνο η καταφανή διάλυση της αισθητικής του χώρου με την τοιχοκόλληση και θυροκόλληση εκατοντάδων πολιτικών αφισών, επαναλαμβανόμενων, ανούσιων, που καλύπτουν από πίνακες(!) σε αίθουσες της Φιλοσοφικής, κάθε σπιθαμή τοίχου, μέχρι τη γυάλινη πρόσοψη του εστιατορίου της Πολυτεχνειούπολης.
Είναι κι η διακοπή του μαθήματος, αρκετές φορές, για την «ενημέρωση» σχετικά με «τα νέα μέτρα της κυβέρνησης», και τους «τρόπους αντίδρασης…». Είναι κι οι γνωστές συναναστροφές με ορισμένους καθηγητές ή τα κακά προηγούμενα – μία χρονιά ομάδα φοιτητών από κάποια πολιτική παράταξη όρμησε σε γραφείο καθηγητή κι απαίτησε να αλλάξει τη βαθμολογία, διότι, «πρέπει» να προβιβάσει το 50% των φοιτητών τουλάχιστον. Ειδικά όταν «πρέπει» να γίνουν γενικές συνελεύσεις, την ώρα βέβαια που έχει προγραμματιστεί μάθημα, παρατηρείται μία τραγελαφική κατάσταση, ένα πολεμικό κλίμα, με αλληλοκατηγορίες, στη μεν παράταξη διά τα κυβερνητικά έργα, στη δε για τη «στενή συνεργασία με τους καθηγητές», ακόμη και αναζήτηση ευθυνών για την κινητοποίηση των οδηγών απορριμματοφόρων έχει γίνει.
Η συζήτηση για θέματα παιδείας περιορίζεται σχεδόν πάντα σε αόριστα θέματα κεντρικού σχεδιασμού, στην άκρατη καταστροφολογία κι αρνητισμό, με άγνοια για το περιεχόμενο νόμων ή προτάσεων, ή εσκεμμένη διαστρέβλωσή τους, στην επίθεση προς το Υπουργείο και την ανίερη ηγεσία του, όποια κι αν είναι, και τέλος στην κατακεραύνωση μελών ΔΕΠ, αδιακρίτως.
Θέλω να είμαι δίκαιος. Δεν πρόκειται γενικά για περιθωριακούς φοιτητές, ή διεφθαρμένους ή αδιάφορους που επιδιώκουν να χάνονται μαθήματα – μερικοί ειλικρινά υποστηρίζουν ότι ο συνδικαλισμός στο πανεπιστήμιο και η υφιστάμενη κατάσταση είναι θεμιτή ή ακόμη κι επωφελής με τη μορφή «έργου αντιπολίτευσης». Αναρωτιέμαι όμως, έχοντας σχετική εμπειρία, αν πρέπει να θεωρήσουμε περισσότερο δημοκρατικό το εκπαιδευτικό σύστημα στην Αγγλία ή Γαλλία, όπου απουσιάζουν οι οργανώσεις αυτές και δεν υπάρχουν γενικές συνελεύσεις, ή αν δεν εξυπηρετείται η επιθυμητή άσκηση κριτικής με την εκλογή ενός, δύο ή παραπάνω εκπροσώπων κάθε έτους.
Η συνδιοίκηση δεν ωφελεί. Το σύστημα της πολιτικοποίησης και συνδικαλισμού – όχι μόνο της κομματοκρατίας –αποτελεί τη μεγαλύτερη ίσως παθογένεια στο χώρο της ανώτατης παιδείας. Το χιλιοειπωμένο «το πανεπιστήμιο δεν είναι αποκομμένο από την κοινωνία» έχει μεν βάση, αλλά η κατάσταση αυτή δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της κοινωνίας για ένα ελληνικό πανεπιστήμιο οργανωμένο και λειτουργικό.
