Ανοίγει και πάλι το Ασφαλιστικό

Νέα επώδυνα μέτρα στο ασφαλιστικό σύστημα αναμένονται εντός του 2012, καθώς τα Ταμεία οδηγούνται σε οικονομικό αδιέξοδο εξαιτίας των νέων μέτρων του μνημονίου για τη δραματική μείωση των μισθών και της πρωτοφανούς έκρηξης της ανεργίας, τα οποία θα επιφέρουν δραματικές απώλειες εσόδων στα ασφαλιστικά ταμεία και θα καταστήσουν απολύτως αναγκαία την αναθεώρηση των δεδομένων του συστήματος.

Ηδη το 2011 τα ταμεία κύριας ασφάλισης παρουσίασαν απώλειες 4,5 δισ. ευρώ, όταν η ανεργία κινούνταν σε χαμηλότερα επίπεδα και οι μειώσεις μισθών ήταν σαφώς μικρότερες από την υφιστάμενη καταιγίδα μέτρων του δεύτερου μνημονίου. Σύμφωνα με τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις για το 2012, οι απώλειες εσόδων θα φθάσουν τα 6,5 δισ. ευρώ, με δεδομένη και τη «στενότητα» του κρατικού προϋπολογισμού για την παροχή επιπλέον επιχορήγησης, κάτι το οποίο σε καμία περίπτωση δεν θα ενέκρινε η τρόικα.

«Η εξέλιξη των οικονομικών των ασφαλιστικών ταμείων είναι σε άμεση συνάρτηση με την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης της χώρας» δηλώνει ο υπουργός Εργασίας κ. Γ. Κουτρουμάνης, σημειώνοντας ότι «η «εξίσωση» των ασφαλιστικών ταμείων είναι εξαιρετικά δύσκολη και θα βρει λύση μόνο με την ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας».Τη λήψη επιπρόσθετων μέτρων στο ασφαλιστικό σύστημα προβλέπει ρητά το νέο μνημόνιο, πέραν των αλλαγών που αναμένονται στα ταμεία παροχής εφάπαξ τον Ιούνιο.

Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι λόγω της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών (μείωση του μη μισθολογικού κόστους) θα πρέπει «η κυβέρνηση να προσαρμόσει (μειώσει) τις συντάξεις αναλόγως με την είσπραξη των εισφορών ως τον Σεπτέμβριο του 2012, προστατεύοντας τους χαμηλοσυνταξιούχους».

Στο μνημόνιο προβλέπεται μείωση των ασφαλιστικών εισφορών του ΙΚΑ κατά 5% με την κατάργηση της εισφοράς 1,75% υπέρ της Εργατικής Κατοικίας και 0,5% υπέρ της Εργατικής Εστίας. Το υπόλοιπο 2,75% αφορά μείωση των εισφορών του ΙΚΑ.

Υπέρ των νέων μέτρων συνηγορεί και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία σε πρόσφατη έκθεσή της για τη χώρα μας ζητεί επιπρόσθετα μέτρα ύψους 11,6 δισ. για τη διετία 2013-2014, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτά και μέτρα για το ασφαλιστικό σύστημα, με νέες περικοπές σε συντάξεις και κοινωνικά επιδόματα.

Ο κ. Κουτρουμάνης αποφεύγει να επιβεβαιώσει τις νέες περικοπές λέγοντας πως «δεν έχει υπόψη του κανένα σενάριο για νέες μειώσεις συντάξεων», ωστόσο υπογραμμίζει ότι «το επίπεδο των συντάξεων μέσα στο 2012 θα εξαρτηθεί από την πορεία των εσόδων των Ταμείων αλλά και από άλλους παράγοντες εξυγίανσης του συστήματος».

Πιέσεις

Η ανάγκη για νέα μέτρα – κατά το υπουργείο Εργασίας – εξαρτάται από τα εξής:

1. Την ομαλή καταβολή των εισφορών προς τα Ταμεία. Σήμερα περίπου οι μισοί ελεύθεροι επαγγελματίες (ποσοστό 54,14%) καταβάλλουν εισφορές, ενώ το 62% των αγροτών πληρώνει τις εισφορές του στον ΟΓΑ.

2. Την είσπραξη των οφειλών προς τα Ταμεία, οι οποίες φθάνουν τα 11 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 7 δισ. είναι εισπράξιμα και αφορούν 800.000 οφειλέτες. Στόχος η είσπραξη 1,2 δισ. ευρώ ετησίως από «παλαιές» οφειλές.

3. Την είσπραξη των εισφορών από επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, καθώς υπολογίζεται ότι σήμερα 400.000 εργαζόμενοι δεν πληρώνονται κανονικά τα δεδουλευμένα, εξαιτίας αυτών των προβλημάτων. Ως εκ τούτου δεν καταβάλλονται και οι εισφορές.

4. Τη δυνατότητα του κρατικού προϋπολογισμού να καταβάλει τις επιχορηγήσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία, οι οποίες για την τριετία 2013 – 2014 – 2015 υπολογίζονται σε 42,7 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου και του ΟΑΕΔ.

5. Την αναπλήρωση των απωλειών των ασφαλιστικών ταμείων από το PSI, που φθάνουν τα 12 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί την παροχή ακινήτων προς τα Ταμεία, αλλά ακόμη δεν είναι γνωστή ούτε η αξία τους ούτε οι πρόσοδοι που θα επιφέρουν στους ασφαλιστικούς φορείς.

6. Την περιστολή των ανεξέλεγκτων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης με στόχο την εξοικονόμηση 3,2 δισ. ευρώ κυρίως από τη σπατάλη στον τομέα του φαρμάκου.

7. Εξοικονόμηση 450 εκατ. ευρώ ετησίως από την περικοπή 40.000 συντάξεων που συνέχιζαν να δίδονται σε πεθαμένους. Αναζήτηση 2,5 δισ. ευρώ από την αναδρομική επιστροφή όσων εισπράχθηκαν παρανόμως από συγγενείς νεκρών.

Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι νέες ανατροπές στο ασφαλιστικό σύστημα προβλέπει και το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ινστιτούτου η ένταση της ύφεσης το 2012 θα αυξήσει την πραγματική ανεργία στο 26% και τη στατιστική ανεργία στο 21%, περιορίζοντας σημαντικά τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων (υπολογίζονται απώλειες 6,5 δισ. ευρώ).

«Η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με την αύξηση των συνταξιοδοτήσεων (220.000 επιπλέον συνταξιούχους εκτιμά το υπουργείο Εργασίας), αλλά και τη θέση της τρόικας για μείωση των κοινωνικών δαπανών, θα οδηγήσει σε περαιτέρω ανατροπές στο ασφαλιστικό σύστημα» εκτιμά ο επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ ΓΣΕΕ κ. Σ. Ρομπόλης.