Η συγνώμη που άρθρωσε ο νέος ηγέτης του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος απέναντι στα φτωχά και τα μεσαία κοινωνικά στρώματα, τα οποία στην κυριολεξία διαλύθηκαν από τη φρικτή οικονομική πολιτική της τελευταίας διετίας , είναι θετική, αλλά δεν αρκεί ούτε κατά κεραία.
Γιατί; Γιατί το καθήκον της μεταμέλειας τις περισσότερες φορές καθησυχάζει και κυρίως συσκοτίζει την πραγματικότητα.
Και στην προκείμενη περίπτωση η συγνώμη του Βενιζέλου δεν εξηγεί , γιατί έπρεπε επί δύο χρόνια να εξαθλιωθούν και να φτωχύνουν μόνο οι μισθωτοί – ακόμη και οι μικροσυνταξιούχοι των 500 ευρώ- και όχι οι πάμπολλοι φοροφυγάδες που ευδοκιμούν σε αυτή τη χώρα (όπως οι μεγαλογιατροί και οι δικηγόροι).
Επίσης οι ευχές του νέου αρχηγού , ότι ο χώρος της κεντροαριστεράς «θα ξαναβρει την ψυχή του» είναι ελπιδοφόρες, αλλά και πάλι δεν είναι αρκετές!
Γιατί; Γιατί , όπως έλεγε και ο αμερικανός φιλόσοφος Τζων Ντιουι η πολιτική είναι πράξεις και αποτελέσματα ( και όχι ρητορεία, έστω και αν είναι αναμφίβολα άριστη και υψιπετής).
Επομένως θα πρέπει να κατανοήσουμε όλοι στοιχειωδώς , ότι αυτό που εξεγείρει την κοινωνία και την κάνει να κατεβαίνει στους δρόμους είναι το άδικο κόστος της κατανομής των θυσιών.
Ή όπως λέει ο νομπελίστας αμερικανός οικονομολόγος Κρούγκμαν το ελληνικό στυλ της λιτότητας ( Greek- style austerity), υπονοώντας προφανώς ότι την οικονομική καταβαράθρωση την πλήρωσαν μόνο οι οικονομικά ασθενείς , οι οποίοι δεν μπορούν πλέον να αγοράσουν ούτε τα βασικά είδη της διατροφής ( Krugman, What Greece Means, Nytimes 11/3/2012).
Με άλλα λόγια εντελώς διαφορετικά βιώνει την κρίση ένας ατομικιστής μεγαλογιατρός ( που εξακολουθεί να φοροδιαφεύγει ασύστολα και κυνικά, λόγω των ανύπαρκτων και διεφθαρμένων φοροεισπρακτικών μηχανισμών του ελληνικού κράτους) και διαφορετικά βιώνει την κρίση ένας εργαζόμενος μιας εταιρείας -που βάζει λουκέτο- ή ένας εκπαιδευτικός που βλέπει τη ζωή του να εκτροχιάζεται , αφού ο μισθός του μειώθηκε κατά 40%!
Κατά συνέπεια είναι «ηλίου φαεινότερο» , ότι με τις ωραίες λέξεις δεν αλλάζει αυτή η απωθητική πραγματικότητα( έστω και αν ευθυνόμαστε και εμείς σημαντικά- ως έλληνες πολίτες- για το απαράδεκτο καταναλωτικό μοντέλο , που αναπτύξαμε την τελευταία δεκαετία, και μάλιστα με δανεικά , ακόμη και για τις διακοπές μας).
Και ίσως εδώ έχει εφαρμογή η φόρμουλα που είχε προτείνει παλιότερα ο γερμανός Σλόντερνταικ για την έννοια της ιδεολογίας . Δηλαδή «γνωρίζουν πολύ καλά τι κάνουν, και όμως το κάνουν» ( Ζίζεκ, Το υψηλό αντικείμενο της ιδεολογίας).
Και υπό την έννοια αυτή ο Ευάγγελος Βενιζέλος – ως ευφυές υποκείμενο- γνωρίζει πολύ καλά , ότι με τις συγνώμες δεν αλλάζει τίποτε. Αν συνειδητά συνεχίσει αυτή τη ρητορεία , προφανώς θα λειτουργεί ως ένας συντηρητικός πολιτικός ( και θα ξεπεραστεί πολύ εύκολα από τη συνείδηση των πολιτών οι οποίοι υποφέρουν , λόγω της φτώχειας και της ανέχειας).
Ποια είναι η λύση σε όλα αυτά; Η άμεση προώθηση διορθωτικών μέτρων που στοιχειωδώς ευνοούν τους φτωχούς και τέτοιο μέτρο είναι η οριστική κατάργηση του επαχθούς χαρατσιού της ΔΕΗ , το οποίο εξαθλίωσε πολλά κοινωνικά στρώματα (γιατί είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα υπάρχει αναπτυγμένη μικρή ιδιοκτησία).
Η αναγκαιότητα μιας τέτοιας πολιτικής ενισχύεται και από το γεγονός, ότι το μέτρο αυτό επιβλήθηκε αφού είχαν ήδη σφαγιαστεί οι μισθοί και οι συντάξεις (και αφού είχαν εξαιρεθεί σκανδαλωδώς ορισμένοι μεγάλοι ιδιοκτήτες, όπως είναι η εκκλησία και οι ναοί της).
Στη θέση αυτού – για να μη διαταραχθεί η δημοσιονομική ισορροπία- θα ήταν προτιμότερο να επιβληθεί μια υψηλή φορολογία στις καταθέσεις πάνω από 200.000 ευρώ ( όπως έγινε πρόσφατα στην Ισπανία).
Εάν δεν προταθούν κατά συνέπεια – και από τον νέο ηγέτη του ΠΑΣΟΚ- τέτοιες ρυθμίσεις , που θα ενισχύουν το εισόδημα και προοπτικά και την κατανάλωση , τότε φοβάμαι ότι δεν θα ξεφύγουμε εύκολα από την εφιάλτη της αποτρόπαιης ύφεσης ( η οποία με το ύψος που έχει φθάσει θυμίζει μάλλον ότι βρισκόμαστε σε πόλεμο).
Ποιο είναι το συμπέρασμα; Οι συγνώμες δεν αρκούν , όταν το 40% της ελληνικής κοινωνίας υποφέρει από τη φτώχεια!
Και αυτό πρέπει να το κατανοήσει και ο καινούργιος ηγέτης του ΠΑΣΟΚ!
Αν δεν θέλει να ξεπεραστεί πολύ εύκολα από τη συνείδηση του κόσμου!
Καλφέλης Γρηγόρης
Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
