Εστω και με «μισή καρδιά» η Ευρωπαϊκή Ενωση έδωσε τελικά τη συγκατάθεσή της στο επίμονο αίτημα της Ισπανίας για «χαλάρωση» του στόχου μείωσης του ελλείμματος για το 2012. Ο επικεφαλής του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ εμφανίστηκε κάπως πιο συγκαταβατικός έναντι της κυβέρνησης του Μαριάνο Ραχόι την περασμένη Δευτέρα. «Αυτό που προέχει είναι ο στόχος του 2013 και αυτό που έχει μικρότερη σημασία είναι τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν για τη δημοσιονομική προσαρμογή το 2012» δήλωσε ο ίδιος.
Ωστόσο δεν υπάρχει περιθώριο για πανηγυρισμούς. Στην πραγματικότητα Μαδρίτη και Βρυξέλλες μοίρασαν την απόσταση που χώριζε τον αρχικό στόχο περιορισμού του ελλείμματος στο 4,4% του ΑΕΠ από τον αναθεωρημένο στόχο του 5,8% που θεωρούσε ρεαλιστικό η ισπανική κυβέρνηση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο η κεντροαριστερών αποκλίσεων εφημερίδα «El Pais» όσο και η προσκείμενη στο κυβερνών Λαϊκό Κόμμα «El Mundo» υποδέχθηκαν την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με σχόλια που κάθε άλλο παρά ικανοποίηση υποδηλώνουν.
Ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία τον περασμένο Δεκέμβριο έχοντας προεκλογικά υποσχεθεί ένα μείγμα λιτότητας με ήπια χαρακτηριστικά, χωρίς πρόσθετη φορολογική επιβάρυνση και με έμφαση στην ανάπτυξη, επικεντρώθηκε στη -διστακτική – συγκατάνευση των ευρωπαίων εταίρων. «Το σημαντικό είναι ότι έγινε αποδεκτή η αντικατάσταση του προηγούμενου στόχου με έναν νέο στόχο, πιο λογικό και προσιτό. Η λογική των επιχειρημάτων μας αναγνωρίστηκε» δήλωσε ο ίδιος ενώπιον του Κοινοβουλίου.
Η επιχειρηματολογία του υπουργού Οικονομικών Λουίς ντε Γκουίντος προς τους ευρωπαίους ομολόγους του βασιζόταν πράγματι σε μια σειρά από λογικές παραδοχές. Η νέα κυβέρνηση παρέλαβε από τους προκατόχους της ένα δημοσιονομικό έλλειμμα μεγαλύτερο από όσο είχε εκτιμηθεί αρχικά. Η προηγούμενη κυβέρνηση του σοσιαλιστή Χοσέ Θαπατέρο είχε δεσμευθεί να μειώσει τη μαύρη τρύπα του προϋπολογισμού στο 6% στο τέλος του 2011. Παρά τα αλλεπάλληλα μέτρα το έλλειμμα διαμορφώθηκε στο 8,5%. Επιπροσθέτως η κυβέρνηση Ραχόι καλείται να ακολουθήσει τον «ενάρετο δρόμο» της δημοσιονομικής εξυγίανσης με αντίθετο άνεμο. Από τον ασθενικό ρυθμό ανάπτυξης του 0,7% την περασμένη χρονιά, η οικονομία θα βυθιστεί σε ύφεση -1,7% το 2012, σύμφωνα και με τις προβλέψεις του ΔΝΤ. Ταυτόχρονα θα συνεχίσει να στροβιλίζεται στη δίνη της λιτότητας και της οικονομικής συρρίκνωσης που συμπαρασύρει ακόμη και τις πιο εύρωστες οικονομίες της Γαλλίας και της Ιταλίας.
Ο μεγάλος ασθενής της Ιβηρικής χερσονήσου έχει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα από τους ομοιοπαθούντες του ευρωπαϊκού Νότου: την ανεργία, το χρέος των αυτόνομων περιφερειών και τη σταθερότητα των τραπεζών.
Την ίδια στιγμή οι περιφερειακές κυβερνήσεις προσπαθούν να διατηρήσουν σε αξιοπρεπές επίπεδο τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους πολίτες. Στην περιοχή της Βαρκελώνης, τη δεύτερη πλουσιότερη βάσει ΑΕΠ στη χώρα, τα νοσοκομεία υπολειτουργούν, ενώ δεν λείπουν οι περιπτώσεις χειρουργών που εργάζονται εθελοντικά ελλείψει πόρων από τα δημόσια ταμεία.
Εγκλωβισμένη στον κύκλο της ανατροφοδοτούμενης ύφεσης η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει πρόσθετα μέτρα αν θέλει να κρατήσει τις υποσχέσεις της προς τις Βρυξέλλες. Ωστόσο το 2013 προμηνύεται ακόμη δυσκολότερο, καθώς το έλλειμμα θα πρέπει να φθάσει στο 3%. Ο «Monde» σημειώνει ότι όσο ανεδαφική ήταν η κατά το ήμισυ περιστολή του ελλείμματος το 2012 εξίσου ουτοπικό είναι να ελπίζει κάποιος στην επίτευξη του στόχου για την επόμενη χρονιά. «Εκτός κι αν η χώρα βυθιστεί σε βαθιά ύφεση όπως η Ελλάδα» αναφέρει χαρακτηριστικά η γαλλική εφημερίδα.
Ανοιχτές οι πληγές του 2008
Η Ισπανία προσπαθεί ακόμη να επουλώσει τις πληγές που άφησε η κρίση του 2008. Τα τέσσερα προηγούμενα χρόνια η οικονομία ταλαντεύτηκε μεταξύ οριακής ανάπτυξης (0,9% το 2008) και βαθιάς ύφεσης (-3,7% το 2009).
Ο χρηματοπιστωτικός κλάδος δεν έχει συνέλθει από το σκάσιμο της φούσκας της αγοράς ακινήτων. Οι μεγαλύτερες τράπεζες, όπως η CaixaBank, στρέφονται αναγκαστικά σε συγχωνεύσεις, ενώ άλλοι όμιλοι, όπως η Unicaja, αναζητούν εναγωνίως χρηματοδότηση από το δημόσιο ταμείο για να καλύψουν τις τρύπες που άνοιξαν τα τοξικά προϊόντα και ο αλόγιστος δανεισμός των νοικοκυριών. Πάντως η πιο τονωτική ένεση για το τραπεζικό σύστημα παραμένει ο φθηνός δανεισμός από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Το χρέος της χώρας μπορεί να μην ξεπερνά το 70%, όμως η κεντρική διοίκηση και περιφέρειες χρωστούν από κοινού περισσότερα από 40 δισ. ευρώ στους προμηθευτές τους. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ζουν από τις προμήθειες του Δημοσίου αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης. Μόνο την περασμένη χρονιά έκλεισαν 350.000 μικρές επιχειρήσεις οι οποίες είχαν επωμισθεί υπέρογκα χρέη από κρατικούς φορείς και δημοτικές επιχειρήσεις.

Πετρέλαιο στα Κανάρια
Πετρέλαιο στα Κανάρια νησιά αναζητεί η Ισπανία προκειμένου να περιοριστεί η εξάρτηση από τις εισαγωγές υδρογονανθράκων.
Το σχέδιο εκτιμάται ότι θα κοστίσει 9 δισ. ευρώ και θα αναλάβει ο όμιλος Repsol. Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για δυνατότητα παραγωγής 100.000 βαρελιών ημερησίως, που αντιστοιχεί στο 10% των ημερήσιων εισαγωγών με βάση τα στοιχεία του 2011. Οι σημερινές δυνατότητες παραγωγής πετρελαίου ανέρχονται μόλις στα 2.000 βαρέλια την ημέρα. Η ιδέα όμως προκαλεί ήδη έντονες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία. Η εγκατάσταση διυλιστηρίων δεν συνάδει προς την ειδυλλιακή εικόνα που έχουν στο μυαλό τους οι τουρίστες για τα νησιά με τις χρυσαφένιες αμμουδιές.

Μακρινό όνειρο η γενιά των 1.000 ευρώ
Οι 20άρηδες οργανώνονται στη «Νεολαία χωρίς Mέλλον» και αναζητούν την τύχη τους εκτός συνόρων
Το 2005 μια νεαρή Καταλανή είχε στείλει επιστολή στην εφημερίδα «El Pais» εκφράζοντας την αγωνία της για τις επισφαλείς συνθήκες απασχόλησης και τους μισθούς που μετά βίας κάλυπταν τις βασικές ανάγκες. Ο νεολογισμός της («milleurista») για τη «γενιά των 1.000 ευρώ» συνιστά πλέον μακρινό όνειρο για τους νέους της χώρας.
Οι σημερινοί 20άρηδες οργανώνονται σε συλλόγους όπως η «Νεολαία χωρίς Μέλλον» («Juventud Sin Futuro») και αναζητούν ένα καλύτερο αύριο εκτός συνόρων. Το ευρωβαρόμετρο της Eurostat δείχνει ότι το 68% των νέων είναι έτοιμο να εγκαταλείψει τη χώρα. Ενας αριθμός «άνευ προηγουμένου», όπως ομολογεί η υπουργός Εργασίας Φάτιμα Μπάνιεθ.
Το ποσοστό δεν εκπλήσσει, καθώς οι μισοί κάτοικοι κάτω των 30 ετών βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας. Το χειρότερο είναι ότι οι μισοί από αυτούς αναζητούν δουλειά για περισσότερο από έναν χρόνο. Οσοι εργάζονται με μισθούς κοντά στα 1.000 ευρώ νιώθουν διχασμένοι. Οι μη έχοντες τους θεωρούν «προνομιούχους». Οι ίδιοι βιώνουν την εκμετάλλευση. «Δουλεύω από τις 10 το πρωί ως τις 9 το βράδυ με μισθό ανειδίκευτου εργάτη» δηλώνει στην «El Pais» μια 29χρονη από τη Βαλένθια. Η κυβέρνηση επιχειρεί να αντιμετωπίσει το εκρηκτικό πρόβλημα με μέτρα για την «ευελιξία» των εργαζομένων που επιτρέπουν στον εργοδότη να προσλαμβάνει νέους με συμβάσεις μαθητείας (Stage) χωρίς καμία υποχρέωση για την καταβολή αποζημίωσης, καταργώντας στην πράξη τον «προστατευτισμό» των συλλογικών συμβάσεων. «Η μεταρρύθμιση θεσμοθετεί αυτό που ισχύει στην αγορά: την υποτίμηση της εργασίας των νέων. Είναι ένας τρόπος για να δηλωθεί η αδυναμία απορρόφησης των εργατικού δυναμικού» σχολιάζει στην ισπανική εφημερίδα ο καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης Σάντος Ρουέσγα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ