Στην επισήμανση ότι η Ελλάδα πρέπει να διανύσει πολύ δρόμο στο σκέλος της δημοσιονομικής προσαρμογής προχώρησε την Παρασκευή ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην τρόικα Ματίας Μόρς παρουσιάζοντας την έκθεση της Κομισιόν για το δεύτερο πρόγραμμα.

Η έκθεση τονίζει πως η μέχρι τώρα βελτίωση στο φοροεισπρακτικό μηχανισμό κρίνεται ανεπαρκής, η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής υπερβολικά ήπια και οι δημοσιονομικοί στόχοι δεν επιτεύχθηκαν, παρά την «σημαντική μείωση του ελλείμματος» που αναγνωρίζει η Κομισιόν.Συνοπτικά, η έκθεση υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή του πρώτου προγράμματος εμποδίστηκε από πλήθος παραγόντων, όπως η πολιτική αστάθεια, η κοινωνική αναταραχή, «ζητήματα διοικητικής ικανότητας» και, κυρίως, η βαθύτερη των προβλέψεων ύφεση.

Η έκθεση υπογραμμίζει το βάρος που δίνεται στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας με μείωση του εργατικού κόστους (κυρίως του μισθολογικού, αλλά και του μη μισθολογικού -παράλληλα όμως με επακόλουθη μείωση των «δευτερευόντων προνοιακών επιδομάτων») και την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκθεση αφήνει ρητά ανοικτό το ενδεχόμενο συνέχισης της κρατικής στήριξης και μετά το δεύτερο πρόγραμμα: Το ύψος του δημόσιου χρέους και το πλαίσιο των νέων ομολόγων που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του PSI «περιπλέκουν την επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές στο τέλος του δεύτερου προγράμματος». «Στην περίπτωση που δεν αποκατασταθεί η πρόσβαση στις αγορές στο τέλος του προγράμματος, μπορεί να γίνει απαραίτητη πρόσθετη χρηματοδότηση από το δημόσιο τομέα», αναφέρει η έκθεση.

Παρουσιάζοντας την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το δεύτερο πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας ο κ. Μορς δήλωσε πως οι βασικοί στόχοι παραμένουν ίδιοι με το πρώτο πρόγραμμα και επικεντρώνονται στην δημοσιονομική προσαρμογή, στην εμπέδωση της ανάπτυξης και στην ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας.

«Η στρατηγική προσαρμόσθηκε και επικεντρώνεται στην ανάπτυξη και στις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Η Ελλάδα πρέπει να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της», τόνισε χαρακτηριστικά.

Ο Γερμανός αξιωματούχος της ΕΕ τόνισε πως η «δυστυχώς» η Ελλάδα βρίσκεται για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά σε ύφεση και το 2012 θα παραμείνει σε ύφεση. Στο πλαίσιο αυτό τόνισε πως η μείωση του ελλείμματος δεν ήταν εντυπωσιακή εξαιτίας της ύφεσης, αν και αναγνώρισε πως η Ελλάδα έλαβε μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής ύψους 8,4% του ΑΕΠ.

Για το 2012 τόνισε πως στόχος είναι το πρωτογενές έλλειμμα του Προϋπολογισμού να διαμορφωθεί στο 1% του ΑΕΠ (2,15 δισ. ευρώ) και στο τέλος του προγράμματος (2014) να καταγραφεί πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ.

H έκθεση σημειώνει ότι η ύφεση θα παραμείνει έντονη μέσα στο 2012 -με τις τρέχουσες προβλέψεις να την υπολογίζουν στο 4,75% με ρίσκο αναθεώρησης προς τα χείρω- και η ανάκαμψη που προβλεπόταν για τον επόμενο χρόνο «θα καθυστερήσει περαιτέρω με στασιμότητα, στην καλύτερη περίπτωση, για το 2013». Θετικά πρόσημα σε ετήσια βάση αναμένονται από το 2014.

Προτεραιότητα η μείωση του μισθολογικού κόστους

Αναφερόμενος στην ανταγωνιστικότητα, ο Μ.Μορς στάθηκε στην ανάγκη για μείωση του μισθολογικού κόστους, κάτι που χαρακτήρισε ως προτεραιότητα. Αναγνώρισε πως θα υπάρχουν μεσοπρόθεσμα επιπτώσεις στην εγχώρια κατανάλωση, αλλά ανέφερε πως δεν υπάρχει εναλλακτική. «Οι πολίτες ξέρουν πως οι αλλαγές πρέπει να γίνουν τώρα και ότι δεν μπορούν να μεταθέσουμε τις αποφάσεις για το μέλλον», είπε.

Ερωτηθείς γιατί η τρόικα δίνει προτεραιότητα στην μείωση των μισθών ο Μόρς τόνισε πως υπάρχει ανάγκη για αύξηση της παραγωγικότητας και βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος. «Η απελευθέρωση των αγορών δεν έγινε. Οι αρχές δίστασαν έναντι συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων», τόνισε.

Στην ίδια την έκθεση της Κομισιόν, υπογραμμίζεται ότι οι παρεμβάσεις των δύο τελευταίων χρόνων στο καθεστώς της μετενέργειας των συλλογικών συμβάσεων και της διαμεσολάβησης «είναι μέρος της στρατηγικής για μείωση του εργατικού κόστους κατά 15% μέσα στην τριετία» -στόχος που πρέπει να επιτευχθεί, πέραν της μείωσης των ονομαστικών απολαβών, μέσω και της μείωσης του μη μισθολογικού κόστους με την κατάργηση «δευτερευόντων» κοινωνικών επιδομάτων και την επακόλουθη μείωση στις εργοδοτικές εισφορές.

«Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για επιπλέον διορθωτικά μέτρα για διευκόλυνση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και εξασφάλιση μισθολογικής ευελιξίας και υψηλότερου ποσοστού απασχόλησης» τονίζει η έκθεση.

Ο τριμερής διάλογος (κυβέρνησης, εργοδοτικών φορέων και συνδικαλιστικών ενώσεων), υποστηρίζει η έκθεση, «δεν έφερε αποτελέσματα ανάλογα των αναγκών της ελληνικής οικονομίας». Μετά την απόφαση για μείωση του κατώτατου μισθού, η ελληνική κυβέρνηση αναμένεται να προχωρήσει, όπως αναφέρει η έκθεση, σε «ευρύτερη μεταρρύθμιση του πλαισίου καθορισμού των μισθολογικών απολαβών», που θα περιλαμβάνει «απλοποίηση της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας».

Όσον αφορά δε τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους, η έκθεση σημειώνει ότι «δεδομένων των αναγκών δημοσιονομικής εξυγίανσης, η μείωση αυτή πρέπει να γίνει με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο με παράλληλη μείωση των δευτερευόντων προνοιακών επιδομάτων.

Το τραπεζικό σύστημα

Ο Μορς τόνισε πως οι καταθέσεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχουν υποχωρήσει κατά 30% και ότι οι χορηγήσεις προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις έχουν μειωθεί σημαντικά. Όπως είπε το PSI άφησε τρύπες στους ισολογισμούς των τραπεζών που πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν. «Στόχος μας είναι να βρούμε τον τρόπο να κεφαλαιοποιήσουμε τις τράπεζες με τη συμμετοχή των ιδιωτών μετόχων χωρίς να τις κρατικοποιήσουμε. Έχουμε προβλέψει 50 δισ. ευρώ», τόνισε.

Ερωτηθείς για το εάν συμμερίζεται την άποψη του Πόουλ Τόμσεν ότι δεν υπάρχει άλλος χώρος για αύξηση των φορολογικών βαρών στην Ελλάδα δήλωσε πως «υπάρχει συμφωνία στην τρόικα για κάλυψη των δημοσιονομικών καινών μέσω περικοπών δαπανών».

Αναφερόμενος στους βασικούς κίνδυνους του νέου προγράμματος είπε πως σχετίζονται με την εφαρμογή τους και με τις πολιτικές διεργασίες στην Ελλάδα, προσθέτοντας πάντως πως τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έχουν δεσμευθεί για την υλοποίηση του προγράμματος.

Απαντώντας στο εάν η Ελλάδα θα βγει για δανεισμό στις αγορές το 2015 είπε πως τότε το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους θα είναι στα χέρια του δημόσιου τομέα. «Πολλά μπορούν να συμβούν έως το 2015. Δεν θα είναι εύκολο να βγει η χώρα στις αγορές, αλλά δεν θέλω προχωρήσω σε πρόβλεψη για το θέμα», σημείωσε

Ο Μόρς απεκάλυψε πως η πρώτη δόση του νέου μηχανισμού στήριξης της Ελλάδας ύψους 5,9 δισ. ευρώ θα εκταμιευθεί τη Δευτέρα.

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο της έκθεσης (στα αγγλικά)

Παρακολουθείστε εδώ την παρουσίαση μέσω Ιντερνετ και εδώ μέσω smartphone