Η κρίση «χτύπησε» και την εγχώρια αγορά κλιματιστικών, η οποία σημείωσε μείωση πωλήσεων το 2010 αλλά και επιδείνωση στην κερδοφορία των επιχειρήσεων του κλάδου, σύμφωνα με μελέτη της ICAP Group ΑΕ.
Σχετικά με τη δομή και διάρθρωση της ελληνικής αγοράς κλιματιστικών μηχανημάτων, η διευθύντρια οικονομικών – κλαδικών μελετών της ICAP Group, κυρία Σταματίνα Παντελαίου, τόνισε ότι «η εγχώρια ζήτηση καλύπτεται σε μέγιστο βαθμό από εισαγόμενα προϊόντα, καθώς η εγχώρια παραγωγή περιορίζεται σε μικρό αριθμό επιχειρήσεων, παρουσιάζει δε φθίνουσα πορεία τα τελευταία έτη. Η παραγωγή αφορά κυρίως τον τομέα του κεντρικού κλιματισμού, δηλαδή κεντρικές κλιματιστικές μονάδες, ψύκτες και fan coils. Αντίθετα, ο εισαγωγικός τομέας περιλαμβάνει αξιόλογο αριθμό επιχειρήσεων, ορισμένες από τις οποίες είναι θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται διεθνώς είτε στον τομέα του κλιματισμού είτε στον ευρύτερο κλάδο των ηλεκτρικών, ηλεκτρονικών συσκευών και προϊόντων τεχνολογίας. Στον κλάδο δραστηριοποιούνται, και ορισμένες αλυσίδες καταστημάτων λιανικής πώλησης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, καθώς και hypermarkets, που πραγματοποιούν εισαγωγές κλιματιστικών μηχανημάτων, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελούν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (private label). Ωστόσο, ορισμένες απ’ αυτές περιόρισαν ή σταμάτησαν την εισαγωγική δραστηριότητα την τελευταία περίοδο. Σε γενικές γραμμές, ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου είναι έντονος, επιτείνεται δε τόσο από τη μείωση της ζήτησης όσο και από την παρουσία στην αγορά προϊόντων τα οποία διατίθενται σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές».
Σημειώνεται ότι ο τρόπος διάθεσης των κλιματιστικών ουσιαστικά διαφοροποιείται ανάλογα με τον «τύπο» του μηχανήματος. Για παράδειγμα, η διάθεση των προϊόντων κεντρικού κλιματισμού από τις εταιρείες του κλάδου γίνεται κυρίως μέσω των εργολάβων οι οποίοι και πραγματοποιούν την εγκατάσταση. Αντίθετα, η διάθεση των κλιματιστικών μηχανημάτων τύπου split πραγματοποιείται κυρίως μέσω των καταστημάτων λιανικής πώλησης ηλεκτρικών ειδών και σε μικρότερο βαθμό από αντιπροσώπους (εμπορικές επιχειρήσεις που ανήκουν στα δίκτυα των εισαγωγέων ή παραγωγών).
Η ζήτηση των οικιακών μηχανημάτων εμφανίζει έντονη εποχικότητα κατά τους θερινούς μήνες, γνωρίζει δε έξαρση σε περιόδους καύσωνα. Βεβαίως, η τιμή πώλησης σε συνδυασμό με το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών επηρεάζουν τη ζήτηση ιδιαίτερα την τρέχουσα περίοδο. Η οικοδομική – κατασκευαστική δραστηριότητα αποτελεί επίσης έναν ακόμα παράγοντα που επιδρά στη ζήτηση.
Την τελευταία διετία (2009-2010) παρατηρείται σημαντική μείωση των συνολικών πωλήσεων κλιματιστικών μηχανημάτων στην εγχώρια αγορά. Συγκεκριμένα, η κατανάλωση (σε τεμάχια) των ψυκτών παρουσίασε μείωση κατά 15,8% το 2009/08 και 15,6% το 2010/09. Η εγχώρια ζήτηση των κεντρικών κλιματιστικών μονάδων μειώθηκε επίσης τα έτη 2009 και 2010 κατά 22,2% και 31,4% αντίστοιχα. Η ζήτηση για fan coils παρουσίασε πτώση κατά 32,1% και 26,3% τα έτη 2009 και 2010. Η κατηγορία των κλιματιστικών μηχανημάτων τύπου split (έως 24.000Btu) καλύπτει το μεγαλύτερο ποσοστό της εγχώριας αγοράς (σε τεμάχια). Το 2009 η συγκεκριμένη κατηγορία παρουσίασε μείωση 17% έναντι του 2008, ενώ το 2010 η μείωση ήταν εντονότερη (-28%) ως αποτέλεσμα της γενικότερης οικονομικής συγκυρίας αλλά και των ήπιων κλιματολογικών συνθηκών Ιουνίου – Ιουλίου 2010. Τέλος, η κατηγορία των ημικεντρικών συστημάτων (Single Splits >24.000 BTU, Multi Splits >24.000 BTU, συστήματα VRV/VRF κλπ) παρουσίασε ετήσια μείωση κατά 22%-23% την περίοδο 2009 -2010.
Ορισμένες από τις επιχειρήσεις του κλάδου πραγματοποιούν και εξαγωγές οι οποίες όμως αφορούν κατά κύριο λόγο εισαγόμενα μηχανήματα τύπου split τα οποία επανεξάγονται σε ξένες αγορές (κυρίως προς τις χώρες των Βαλκανίων, την Τουρκία, τη Σερβία κ.ά.).
Στο πλαίσιο της μελέτης έγινε εκτεταμένη χρηματοοικονομική ανάλυση παραγωγικών και εισαγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου βάσει επιλεγμένων αριθμοδεικτών. Επίσης, συνετάχθησαν ομαδοποιημένοι ισολογισμοί για τη διετία 2009-2010 βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος εταιρειών.
Με βάση τον ομαδοποιημένο ισολογισμό από δείγμα τεσσάρων παραγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου, παρατηρείται ότι το σύνολο του ενεργητικού τους μειώθηκε κατά 6,5% το 2010/09, ενώ τα συνολικά ίδια κεφάλαια αυξήθηκαν κατά 3,7% Οι συνολικές πωλήσεις των εταιρειών του δείγματος μειώθηκαν κατά 32,7% και τα μεικτά κέρδη κατά 10,7% την ίδια περίοδο, ενώ το συνολικό τελικό αποτέλεσμα ήταν αρνητικό το 2010.
Αντίστοιχα από δείγμα 11 εισαγωγικών επιχειρήσεων παρατηρείται ότι το σύνολο του ενεργητικού τους μειώθηκε κατά 15,8% το 2010/09, ενώ τα συνολικά ίδια κεφάλαια μειώθηκαν κατά 16,14%. Οι συνολικές τους πωλήσεις μειώθηκαν σημαντικά κατά 23,3% τα δε μεικτά κέρδη μειώθηκαν με υψηλότερο ρυθμό (27,8)% την ίδια περίοδο. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν αρνητικό το 2010, ενώ το 2009 ήταν κερδοφόρο. Τέλος, τα κέρδη EBITDA υποχώρησαν κατά 68,7% την περίοδο 2010/ 09.
