Οι ξένοι διπλωματικοί κύκλοι των Αθηνών έχουν φθάσει στα όριά τους με το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Ως πριν από λίγο καιρό η ατμόσφαιρα που επικρατούσε ήταν ότι ο βίος της κυβέρνησης πρέπει να παραταθεί, καθώς οι πολιτικές δυνάμεις (δηλαδή τα δύο βασικά πολιτικά κόμματα) είναι απολύτως αναξιόπιστες «να τρέξουν» το πρόγραμμα προσαρμογής. Πλέον όμως φαίνεται ότι αυτό έχει αλλάξει.

«Εκλογές το γρηγορότερο να τελειώνουμε» είναι το κλίμα που φαίνεται να επικρατεί στους διπλωματικούς κύκλους. Πού οφείλεται η αλλαγή στάσης; Και είναι οριστική; Σύμφωνα με απόλυτα εξακριβωμένες πληροφορίες, η απάντηση είναι απλή. Παρά τη συμφωνία των δύο μεγάλων κομμάτων επί του νέου μνημονίου, που τους στοίχισε στην κοινοβουλευτική τους δύναμη, δεν μπορεί να γίνει κανένας προγραμματισμός για οτιδήποτε, είτε αυτό αφορά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είτε τα εθνικά θέματα και τις επενδύσεις.

«Το φάντασμα των εκλογών πλανάται πάνω από όλη τη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα» εξηγεί έμπειρος ξένος παρατηρητής της ελληνικής πολιτικής. Οσα νομοσχέδια κι αν ψηφιστούν και όσο κι αν εμφανίζεται καλά προετοιμασμένος στις Βρυξέλλες ο κ. Λ. Παπαδήμος, η εφαρμογή των μέτρων είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. «Χρειάζεται ανοιχτό γήπεδο» προσθέτει η ίδια πηγή. «Οι βασικοί παίκτες πρέπει να αφήσουν πίσω τους τις εκλογές για να στρωθούν στη δουλειά» καταλήγει.
Εντυπώσεις και «βεντέτες»
Ιδιαίτερα αλγεινή εντύπωση προκάλεσε χαρακτηριστικά η απόφαση του κ. Χρ. Παπουτσή να παραιτηθεί από τη θέση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη για να διεκδικήσει την αρχηγία του ΠαΣοΚ, σε μια στιγμή όπου είχε εντοπιστεί βόμβα στο μετρό και θα μπορούσε να προκαλέσει πολλά θύματα αν είχε εκραγεί. «Αναρωτιέται κανείς με ποιον θα μπορούσε να συνομιλήσει για πληροφορίες με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη όταν ο πολιτικός του υπεύθυνος εγκαταλείπει το καράβι σε μια τόσο επικίνδυνη στιγμή» σχολιάζουν έμπειρα στελέχη πρεσβειών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για θέματα τρομοκρατίας.
Ανάλογα ερωτηματικά εκφράζονται για τη στάση του υπουργού Ανάπτυξης κ. Μ. Χρυσοχοΐδη ο οποίος, αντί να προωθεί τα θέματα του ΕΣΠΑ και της επιχειρηματικότητας, ασχολείται επίσης με τα εσωκομματικά του ΠαΣοΚ και αναλώνει τον χρόνο του στην προσωπική αντιπαράθεση, που έχει προσλάβει τα χαρακτηριστικά βεντέτας, με τον γερμανό υπουργό Οικονομίας Φίλιπ Ρέσλερ…
Η αρχική γραμμή γύρω από την οποία εκινείτο η συντριπτική πλειοψηφία των ξένων διπλωματών στην Αθήνα ήταν ότι η θητεία της κυβέρνησης Παπαδήμου θα έπρεπε να παραταθεί πέραν του αρχικού σχεδιασμού, ακολουθώντας ενδεχομένως το μοντέλο του Μάριο Μόντι στην Ιταλία.
Οι λόγοι ήταν δύο. Πρώτον, η έλλειψη εμπιστοσύνης προς το ΠαΣοΚ και τη ΝΔ. Αυτή αφορούσε τόσο τα ενίοτε «ήξεις – αφήξεις» του κ. Αντ. Σαμαρά περί επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου και των εκλογών όσο και την επιφυλακτικότητα έναντι του υπουργού Οικονομικών κ. Ευ. Βενιζέλου για τον οποίο κοινοτικές πηγές δήλωναν ιδιωτικώς ότι «όσο και αν ο ίδιος θέλει να το διαψεύδει, το ένα του βλέμμα είναι αναγκαστικά στραμμένο στη διαδοχή του κόμματός του». Δεύτερον, η άποψη ότι ένα κόμμα μόνο του, συγκεκριμένα η ΝΔ που προηγείται στις δημοσκοπήσεις, δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της λήψης νέων, επώδυνων δημοσιονομικών μέτρων τον Ιούνιο για να υλοποιηθεί ο στόχος του πρωτογενούς ελλείμματος του 1%.
Πλέον όμως το σκεπτικό έχει διαφοροποιηθεί. «Αν δεν γίνουν εκλογές», εξηγεί διπλωμάτης κεντροευρωπαϊκής χώρας, «δύσκολα θα μπορέσει να υπάρξει η απαραίτητη συνεργασία για να προωθηθούν, σε κλίμα συναίνεσης, οι κρίσιμες διαρθρωτικές αλλαγές. Η Δημόσια Διοίκηση έχει παραλύσει και καμία εντολή δεν εκτελείται».
Συγκυβέρνηση η ασφαλής λύση
Παρά το γεγονός ότι η αξιοπιστία των δημοσκοπήσεων αμφισβητείται ευθέως, λόγω του ασταθούς και ρευστού πολιτικού σκηνικού, οι ξένοι διπλωμάτες συγκλίνουν στην άποψη ότι η αυτοδυναμία είναι άπιαστο όνειρο. Η μόνη «ασφαλής και συστημική λύση» είναι μια συγκυβέρνηση ΠαΣοΚ και ΝΔ. Για τον λόγο αυτό, μόνο τυχαία δεν θεωρείται η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Υγείας κ. Α. Λοβέρδου περί πιθανής μετεκλογικής συνεργασίας των δύο μεγάλων κομμάτων. Αλλωστε, ο κ. Λοβέρδος θεωρείται πολιτικός που συνομιλεί τακτικά με ξένους διπλωμάτες και οσφρίζεται άριστα το περιρρέον κλίμα.
Αυτό που επίσης θεωρείται ανησυχητικό είναι ότι η εμφάνιση νέων σχηματισμών (όπως π.χ. το κόμμα του κ. Π. Καμμένου ή η δημιουργία κόμματος από το δίδυμο Χ. Καστανίδη – Λούκας Κατσέλη) λειτουργούν διαβρωτικά επί της δύναμης των μεγάλων αστικών κομμάτων. «Ο κατακερματισμός κρύβει παγίδες» τονίζουν διπλωματικές πηγές.

Οι τεχνοκράτες και τα επεισόδια
Φοβίζουν τους ξένους οι ταραχές
Στις εκτιμήσεις των ξένων διπλωματών βαρύτητα δίνεται, σε ένα δεύτερο επίπεδο, και στο πρόσωπο του πρωθυπουργού. Ωστόσο, η καταγραφή των πολιτικών δυνάμεων είναι αυτή που θα κρίνει την τελική επιλογή. Οσο και αν προσπαθούν να αποφύγουν να εμπλακούν στη συζήτηση αυτή, ξένοι διπλωματικοί κύκλοι δεν κρύβουν την προτίμησή τους σε ένα σχήμα που θα είχε στην κορυφή του ένα μη πολιτικό πρόσωπο του βεληνεκούς του κ. Λ. Παπαδήμου ή κάποιου άλλου τεχνοκράτη, όπως του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γ. Προβόπουλου.

Την ίδια στιγμή, επικρατεί έντονος προβληματισμός για την ενίσχυση του αντιμνημονιακού μετώπου. Η άνοδος των κομμάτων της Αριστεράς και η ακραία ρητορική που χρησιμοποιούν τόσο το ΚΚΕ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ του κ. Αλ. Τσίπρα κρίνονται ανησυχητικά φαινόμενα, τα οποία συνδυάζονται με την υφέρπουσα ριζοσπαστικοποίηση που κυριαρχεί σε ευρύτατα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Οι πρόσφατες εκτεταμένες ταραχές και οι εμπρησμοί που συγκλόνισαν την πρωτεύουσα και η περίπτωση με τη βόμβα στο μετρό δεν θεωρούνται αποσπασματικές ενέργειες.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ