Περισσότερα από 150 δισεκατομμύρια τόνοι νερού εισρέουν κάθε χρόνο στους ωκεανούς από το λιώσιμο των πάγων της Γης σύμφωνα με τους ειδικούς. Αυτό «μεταφράζεται» σε άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά περίπου 1,5 χιλιοστά ανά έτος – συνολικά 12 χιλιοστά από το 2003 ως το 2010.

Το συμπέρασμα βασίζεται σε μελέτη που έγινε με βάση τα δεδομένα των δορυφόρων του πειράματος GRACE (Gravity Recovery and Climate Experiment). Πρόκειται για την πρώτη «συνολική» και μέσω δορυφόρου αποτίμηση της απώλειας πάγου στον πλανήτη, όπως και της εισροής νερού στους ωκεανούς.

Η απώλεια πάγου στην κρυόσφαιρα

Η μελέτη των ερευνητών του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Μπόλντερ, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature», υπολόγισε την απώλεια των πάγων της κρυόσφαιρας της Γης στις χερσαίες και πολικές περιοχές της. Δεν εκτιμήθηκε η απώλεια πάγου από τους μεμονωμένους παγετώνες της Γροινλανδίας και της Ανταρκτικής, καθώς αυτοί δεν «συλλαμβάνονται» με ευκρίνεια στις δορυφορικές απεικονίσεις.

Σύμφωνα με τις αναλύσεις, περισσότερα από 1.000 κυβικά μίλια (4.168 κυβικά χλμ) πάγου έχουν εξαφανιστεί από τον γήινο χάρτη μέσα σε μια επταετία. Η απώλειά τους έχει παραγάγει ετησίως περίπου 148 δισ. τόνους λιωμένου πάγου, στους οποίους πρέπει να προστεθούν, όπως εκτιμάται, άλλοι 80 δισ. τόνοι από τους μεμονωμένους παγετώνες των πολικών περιοχών.

«Η συνολική ποσότητα πάγου που έχει χαθεί από το 2003 ως το 2010 θα μπορούσε να καλύψει ολόκληρες τις Ηνωμένες Πολιτείες με περίπου δεκαπέντε εκατοστά νερό» εξήγησε ο Τζον Γουάρ, καθηγητής της Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο στο Μπόλντερ, εκ των επικεφαλής της μελέτης.

«Αστάθμητη» άνοδος της θάλασσας

Οι Ηνωμένες Πολιτείες βεβαίως δεν έχουν καλυφθεί με νερό, ο πλεονάζων υδάτινος όγκος που εισρέει στους ωκεανούς προκαλεί όμως άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά 1,5 χιλιοστά τον χρόνο. Συνολικά δηλαδή από το 2003 ως το 2007 έχει ανεβάσει τη στάθμη της θάλασσας κατά 12 χιλιοστά.

Στην άνοδο αυτή, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, δεν συμπεριλαμβάνεται η αύξηση του όγκου των θαλάσσιων υδάτων που προκαλείται από την υπερθέρμανση του πλανήτη. Αυτή, όπως τόνισε ο κ. Γουάρ, αποτελεί τον δεύτερο παράγοντα που επηρεάζει τη στάθμη της θάλασσας, περίπου με ισοδύναμο τρόπο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επίσημες προβολές του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών όπως και τα πιο «συντηρητικά» μοντέλα για την εκτίμηση του επιπέδου των θαλασσών στα επόμενα χρόνια δεν συμπεριλαμβάνουν συνήθως το λιώσιμο των πάγων καθώς ο παράγοντας αυτός αποτελεί μια «βραδεία ανάδραση» και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί.

Εκπληξη από τα Ιμαλάια

Μια από τις «εκπλήξεις» που έφερε στο φως η νέα μελέτη είναι ότι οι παγετώνες των ψηλών οροσειρών της Ασίας, όπως τα Ιμαλάια, χάνουν λιγότερο πάγο – περίπου 4 δισ. τόνους τον χρόνο αντί για 50 δισ. τόνους που υπολόγιζαν κάποιες μελέτες.

Αυτό σύμφωνα με τους ειδικούς οφείλεται ίσως στο γεγονός ότι οι μετρήσεις γίνονταν σε χαμηλότερα, πιο προσιτά σημεία, ενώ στην πραγματικότητα στα μεγαλύτερα υψόμετρα οι θερμοκρασίες είναι ακόμη αρκετά χαμηλές και διατηρούν καλύτερα τον πάγο.

Το «δυνατό» σημείο της νέας μελέτης είναι ότι χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τα δεδομένα του GRACE, ενός κοινού προγράμματος της NASA και της Γερμανίας για τη «χαρτογράφηση» της βαρύτητας και του κλίματος της Γης μέσω δορυφόρων το οποίο προσφέρει μια πληρέστερη εικόνα στους επιστήμονες. Οι παραδοσιακές μελέτες των πάγων της Γης βασίζονταν κυρίως σε μετρήσεις σε μεμονωμένους παγετώνες οι οποίες στη συνέχεια «προβάλλονταν» στο σύνολο του πλανήτη.

Παρ’ όλα αυτά τα ερωτήματα παραμένουν: «Ακόμη δεν είναι σαφές πώς αυτός ο ρυθμός στο λιώσιμο των πάγων θα αυξηθεί και πόσο γρήγορα οι παγετώνες θα συρρικνωθούν στις επόμενες δεκαετίες» τόνισε ο Τεντ Φάιφερ, ο έτερος επικεφαλής της μελέτης και καθηγητής στο ίδιο πανεπιστήμιο. «Αυτό μας δυσκολεύει να κάνουμε προβολές στο μέλλον».

Οι αλλαγές στο πάχος του πάγου ανά εκατοστά κατ’ έτος από το 2003 ως το 2010 όπως μετρήθηκαν από το GRACE (δεν συμπεριλαμβάνονται οι μεμονωμένοι παγετώνες της Αρκτικής και της Ανταρκτικής). Το γαλάζιο αντιπροσωπεύει την απώλεια πάγου και το κόκκινο την αύξησή του πάγου Πηγή:NASA/JPL-Caltech/University of Colorado