Ωµό εκβιασµό σε µια ευρωζώνη που σύµφωνα µε την Goldman Sachs «είναι τόσο ισχυρή όσο ο πιο αδύναµος κρίκος της» εκφράζει η στάση των ιδιωτών δανειστών της Ελλάδας όπως εκφράστηκε από τον εκπρόσωπό τους και επικεφαλής του ∆ιεθνούς Χρηµατοπιστωτικού Ινστιτούτου (IIF) κ. Τσαρλς Νταλάρα. Παρά τις προπαρασκευαστικές διαπραγµατεύσεις µηνών, οι εντατικές συνοµιλίες των τελευταίων ηµερών µε τον κ. Ευ. Βενιζέλο κατέληξαν την Παρασκευή σε αδιέξοδο, αφού τόσο η ελληνική πλευρά όσο και οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και του ∆ιεθνούς Νοµισµατικού Τα µείου (∆ΝΤ) δεν προσυπέγραψαν την πρόταση των πιστωτών. «Υπό τις δεδοµένες συνθήκες οι συζητήσεις µε την Ελλάδα και τον επίσηµο τοµέα παύουν προκειµένου να υπάρξει περισυλλογή για τα οφέλη της εθελοντικής προσέγγισης» είναι η διπλωµατική όσο και εύγλωττη φράση στην επίσηµη ανακοίνωση των ιδιωτών πιστωτών. Με λίγα λόγια, οι δανειστές προκαλούν, προειδοποιώντας ότι δεν πρόκειται να συναινέσουν σε οποιοδήποτε «κούρεµα» αν δεν λάβουν ως αντάλλαγµα µια πιο γενναιόδωρη συµφωνία από εκείνη που τους προσφέρουν η ευρωζώνη και το Ταµείο. Η άρνηση αποδοχής ενός PSI που αυξάνει την περικοπή πάνω από το 70% εδράζεται στο ιστορικό προηγούµενο που θέλει τους πιστωτές να εξασφαλίζουν το λιγότερο το 30% της επένδυσής τους ύστερα από κάθε κρατική χρεοκοπία. ∆εν αποδέχονται λοιπόν µια συµφωνία που οδηγεί σε απώλειες πάνω από 70% διότι γνωρίζουν πως ύστερα από ασύντακτη χρεοκοπία της Ελλάδας θα µπορέσουν να απευθυνθούν στα διεθνή δικαστήρια και να επιτύχουν χαµηλότερες απώλειες. Μόνο που σύµφωνα µε το ∆ΝΤ το ελληνικό χρέος είναι τόσο ανεξέλεγκτο που µόνο µια τέτοια συµφωνία µπορεί να το καταστήσει βιώσιµο.
Η άρνηση των δανειστών ισοδυναµεί µε ωµή απειλή να σπρώξουν την Ελλάδα σε ασύντακτη χρεοκοπία, η οποία (και µόνο ως απειλή αν αιωρείται…) µπορεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτους κραδασµούς στην ευρωζώνη, αφού θα ενισχυθεί η πεποίθηση ότι το ελληνικό χάος µπορεί να µεταδοθεί σε άλλες επίφοβες χώρες. Πολύ συγκεκριµένα, αν δεν συγκεντρωθεί µια κρίσιµη µάζα ιδιωτών δανειστών που συµφωνούν σε ένα σενάριο εθελοντικής περικοπής του ελληνικού δηµόσιου χρέους συµβατό µε τη συµφωνία της 26ης Οκτωβρίου, η Ελλάδα δεν µπορεί να ενεργοποιήσει τον απαραίτητο µηχανισµό (δηλαδή τις λεγόµενες «ρήτρες συλλογικής δράσης» ή CACS) προκειµένου να επιβάλει το «κούρεµα» και σε εκείνους τους δανειστές που αρνούνται να συµµετάσχουν και να µετατρέψει έτσι τη διαδικασία από εθελοντική σε υποχρεωτική. Ωστόσο αυτή η «κρίσιµη µετατροπή» θεωρείται από όλες τις έγκυρες πηγές απαραίτητη προκειµένου το ελληνικό χρέος να περικοπεί σύµφωνα µε τις αποφάσεις της 26ης Οκτωβρίου. Κοντολογίς, οι δανειστές που εκπροσωπούνται από το IIF επέλεξαν τη σκληρή στάση και επιδιώκουν να επιβάλουν τους όρους τους προκειµένου να προσφέρουν τη «συναίνεση», αφού µόνο επάνω σε αυτήν µπορεί να «χτιστεί» η καθολική αναδιάρθρωση.
Παρά τις επίσηµες διαψεύσεις, η κυβέρνηση προσανατολιζόταν να καταθέσει στη Βουλή ακόµη και την Παρασκευή το µεσηµέρι τη νοµοθετική διάταξη για την υποχρεωτική αναδιάρθρωση. Ο λόγος που δεν έγινε αυτό ήταν το ότι δεν επήλθε συµφωνία µε το IIF. Σύµφωνα µε ασφαλείς πηγές, η διάταξη αυτή έχει ολοκληρωθεί. Προβλέπει ότι µια διεθνής διάσκεψη ιδιωτών πιστωτών της Ελλάδας θα είναι έγκυρη αν συµµετάσχει τουλάχιστον το 51% αυτών. Εν συνεχεία, αν το 75% επί των παρόντων συναινέσει σε µια περικοπή χρέους. ∆ηλαδή δυνητικά και υπό συνθήκες αρκεί να συµφωνήσει το 38% των πιστωτών για να επεκταθεί «συντεταγµένα» το «κούρεµα» σε όλους ανεξαιρέτως τους δανειστές.
Η διάταξη δεν κατατέθηκε στη Βουλή ακριβώς γιατί δεν επήλθε συµφωνία. Οι ιδιώτες δανειστές διά του κ. Τσαρλς Νταλάρα και του κ. Ζαν Λυµιέρ ζήτησαν από τον κ. Λ. Παπαδήµο και τον κ. Ευ. Βενιζέλο τα νέα οµόλογα µε τα οποία θα αντικατασταθούν τα παλαιά να έχουν επιτόκιο 5,1%. ∆εν αποδέχονται την επίσηµη πρόταση για 4%, την ίδια ώρα που έγκυρες πηγές επιµένουν πως το ∆ΝΤ επιθυµεί επιτόκιο ακόµη χαµηλότερο, διότι εκτιµά ότι το ελληνικό χρέος, έτσι ανεξέλεγκτα όπως αυξάνεται λόγω της καταστροφής της πραγµατικής οικονοµίας, δεν θα είναι βιώσιµο ούτε µε 4% και ως εκ τούτου το Ταµείο δεν θα µπορέσει να συνεχίσει τη χρηµατοδότηση της χώρας. Προφανώς η επίµαχη διάταξη θα κατατεθεί εάν και εφόσον υπάρξει κάποια συµφωνία, αλλά το επιτόκιο δεν είναι το µοναδικό πρόβληµα.
Η πραγµατικότητα είναι ότι το PSI υπάρχει µόνο θεωρητικά, αφού στην πράξη επικρατεί απόλυτο χάος. Κανένας δεν έχει ιδέα πώς θα γίνει η εκταµίευση των 30 δισ. ευρώ από τον Προσωρινό Μηχανισµό προκειµένου να στηριχθούν οι τράπεζες µετά τον ακρωτηριασµό των επενδύσεών τους σε ελληνικά οµόλογα. Στο Μέγαρο Μαξίµου προβληµατίζονται από το γεγονός ότι η διαδικασία υποβάθµισης φερέγγυων χωρών από τη Standard & Poor’s, η οποία εκτός της Γαλλίας ενδέχεται να περιλαµβάνει και την Ιταλία, θα δοκιµάσει την πολιτική τους δέσµευση στις διασώσεις αφερέγγυων κρατών όπως η Ελλάδα και θα ακριβύνει το χρήµα του Μηχανισµού εν µέσω µιας ύφεσης που επεκτείνεται ακόµη και στη Γερµανία.
Οπως ανέφερε στο «Βήµα» ο επικεφαλής οικονοµολόγος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανοικοδόµησης και Ανάπτυξης κ. Ζεροµίν Ζετελµέγερ, αν η Γερµανία χάσει την αξιολόγηση ΑΑΑ τότε η έκδοση ευρωοµoλόγου θα καταστεί δυσχερής, αφού η χώρα µπορεί να επεκτείνει τη δηµοσιονοµική προστασία της στην υπόλοιπη ευρωζώνη µόνο αν η ίδια θεωρείται δηµοσιονοµικά ασφαλής.
Την ώρα που συµβαίνουν όλα αυτά, τα hedge funds κλιµακώνουν τη στρατηγική τους. Τα περισσότερα αρνούνται να συµµετάσχουν στο PSI, προσβλέποντας στην ενεργοποίηση των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS) µετά την επιβολή υποχρεωτικής αναδιάρθρωσης. Ορισµένα από αυτά αγοράζουν ακόµη και οµόλογα που λήγουν τον Μάρτιο του 2012 µε σκοπό να εµποδίσουν την αναδιάρθρωση και τελικώς να εισπράξουν την επένδυσή τους στο σύνολό τους.
Εν τω µεταξύ η τρόικα καταφθάνει αποφασισµένη να επιβάλει «κινεζικό µαρτύριο» στην κυβέρνηση. Κυβερνητικοί επιτελείς προεξοφλούν ότι η τρόικα θα καταβάλει κεφάλαια µε το σταγονόµετρο – ακόµη και σε εβδοµαδιαία βάση! – ζητώντας ως αντάλλαγµα συγκεκριµένες νοµοθετικές ρυθµίσεις για τις µισθολογικές αλλαγές.
«Το Βήµα» παρακολούθησε το ετήσιο Παγκόσµιο Συνέδριο Στρατηγικής της Goldman Sachs που έγινε στο Λονδίνο στις 9 Ιανουαρίου. Οι κορυφαίοι οικονοµολόγοι του ευρωπαϊκού τµήµατος κκ. Φραντσέσκο Γκαρτζαρέλι και Χιου Πιλ υποστήριξαν ότι «η ευρωζώνη είναι τόσο ισχυρή όσο είναι ο πιο αδύναµος κρίκος της» και επιχειρηµατολόγησαν πως ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο η ευρωζώνη θα κάνει ό,τι χρειαστεί προκειµένου να διατηρήσει την Ελλάδα στο ευρώ. Η διεθνής επενδυτική τράπεζα εκτιµά ότι οι πιθανότητες αποχώρησης κράτους από την ευρωζώνη θα αυξηθούν µέσα στις επόµενες εβδοµάδες, αλλά τελικώς δεν θα υπάρξει αποχώρηση, διότι όλοι γνωρίζουν πως η σταθεροποίηση των υπολοίπων κρατών έπειτα από ένα τέτοιο γεγονός θα είναι εξαιρετικά αβέβαιη. Κατά συνέπεια, η Goldman εκφράζει την αισιοδοξία ότι η Ελλάδα θα παραµείνει στο ευρώ επειδή οι εταίροι της δεν θα τολµήσουν να διακινδυνεύσουν και να υποστούν τις συνέπειες της αποχώρησής της. Προφανώς σε αυτό το συµπέρασµα συγκλίνουν και οι δανειστές της χώρας, γι’ αυτό εκβιάζουν για το µέγιστο προκειµένου να συναινέσουν στην αναδιάρθρωση.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
