Τι κοινό έχουν οι Τζόρτζ Μπους, Ντομινίκ Στος Καν και Γιώργος Παπανδρέου; Είναι μόλις κάποιοι από τους πολλούς ισχυρούς αυτού του κόσμου που έχουν έρθει αντιμέτωποι με ιπτάμενα παπούτσια. Η εκσφενδόνιση υποδημάτων προς πολιτικούς ή χρήση τους ως εργαλείο διαμαρτυρίας σε πορείες από αγανακτισμένους πολίτες κρύβει τη δική της ιστορία.
Το πιο πρόσφατο περιστατικό «υποδυματικής διαμαρτυρίας», ή αλλιώς «shoeing» όπως είναι ο επίσημος όρος, έλαβε χώρα πριν λίγες μόλις ημέρες. Διαδηλωτές στη Γερμανία συγκεντρώθηκαν έξω από την επίσημη κατοικία του Προέδρου Κρίστιαν Βουλφ κουνώντας παπούτσια και φωνάζοντας συνθήματα εναντίον του. Ο Βουλφ έχει εμπλακεί σε ένα σκάνδαλο ιδιωτικού δανείου, αλλά και σε κατηγορίες ότι προσπάθησε να φιμώσει τον Τύπο.
Το περιστατικό όμως που αποτέλεσε ορόσημο για την ιστορία του «shoeing» δεν είναι άλλο από την επίθεση στον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους από τον Ιρακινό δημοσιογράφο Muntadhar al-Zaidi. Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης τύπου στο πρωθυπουργικό παλάτι της Βαγδάτης το 2008, ο Zaidi πέταξε το παπούτσι του στον Μπους φωνάζοντας: «Αυτό είναι ένα αποχαιρετιστήριο φιλί από τον λαό του Ιράκ, σκύλε!». Ο πρώην πρόεδρος απέφυγε με εντυπωσιακούς ελιγμούς τη σύγκρουση έχοντας βέβαια και το χαρακτηριστικό, διόλου ευφυές, χαμόγελο που τον χαρακτηρίζει. Αφού παρέμεινε φυλακισμένος για 9 μήνες, ο Zaidi δουλεύει τώρα σε Λιβανέζικο τηλεοπτικό κανάλι.
Τα Δυτικά Μέσα κατηγοριοποίησαν το γεγονός ως κατεξοχήν αραβικό, μάλλον όχι άδικα, αν λάβει κάποιος υπόψη του τι σημαίνει το παπούτσι στον αραβικό κόσμο. Είναι κάτι το βρώμικο και προσβλητικό και για αυτό ο αποδέκτης του θεωρείται εξίσου ακάθαρτος. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ορισμένοι στη Μέση Ανατολή έχουν αποκαλέσει την πρώην αμερικανίδα υπουργό Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις «kundara», που σημαίνει φυσικά παπούτσι.
Ακόμα και η πιο απλή κίνηση, όπως το να δείχνεις σε κάποιον τις σόλες σου, αποτελεί μία μέγιστη προσβολή. Κάτι που προφανώς δεν γνώριζε ο αμερικανός διπλωμάτης Μπιλ Ρίτσαρντον όταν σε μια συνάντηση του με τον πρώην πρόεδρο του Ιράκ Σαντάμ Χουσείν, έδειξε άθελα τις σόλες του. Ο Σαντάμ αποχώρησε από τη συνομιλία προσβεβλημένος. Ως γνήσιος αμερικανός, ο Τεξανός πολτικός αρνήθηκε να ζητήσει συγγνώμη. Έτσι λοιπόν ο Σαντάμ επέστρεψε αργότερα γιατί, όπως και να το κάνουμε, τα συμφέροντα είναι πάνω από τις άγραφες παραδόσεις.
Στην Ελλάδα ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ήρθε αντιμέτωπος με το παπούτσι του ακτιβιστή και γιατρού Στέργιου Πραπαβέση κατά την έναρξη της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης το 2010. Ο 51χρονος άντρας, διαμαρτυρόμενος για την είσοδο της χώρας στο ΔΝΤ, αποκάλεσε την πράξη του πολιτική. Αυτή είναι πράγματι η ιδιότητα του «shoeing» παγκοσμίως. Στην Ελλάδα βέβαια έχουμε και πάλι πρωτοτυπήσει, εκτοξεύοντας ενίοτε αγνό αγελαδίσιο γιαουρτάκι, φρέσκα αυγά, ακόμα και κουραμπιέδες –ναι έγινε και αυτό και αποδέκτης ήταν ο νομάρχης της καρδιάς μας Παναγιώτης Ψωμιάδης.
Η λίστα είναι μακριά και η χρήση του παπουτσιού ως μέσο διαμαρτυρίας αποκτά κάθε φορά και άλλο νόημα. Τον Δεκέμβριο του 2011 ο ιρανός πρόεδρος Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ προστέθηκε στη λίστα, όταν έπεσε θύμα του παπουτσιού ενός πρώην εργάτη υφαντουργίας. Το περιστατικό δεν ήταν διόλου αμελητέο σε μια κοινωνία όπως η ιρανική, όπου η οποιαδήποτε μορφή αντίδρασης στην εξουσία είναι πρωτοφανής. Ένα παπούτσι λοιπόν ίσως φέρει την Αραβική Άνοιξη.
