Λένε ότι η «πραγματική πυρηνική επιλογή» του Ιράν είναι η ικανότητά του να κλείσει – ή τουλάχιστον να αποπειραθεί να κλείσει – τα Στενά του Ορμούζ, μέσω των οποίων διευκολύνεται η μεταφορά του 90% των εξαγωγών πετρελαίου από τον Περσικό Κόλπο (με άλλα λόγια, το 40% του διά θαλάσσης παγκόσμιου πετρελαϊκού εμπορίου). Η απειλή είναι σοβαρή, ιδίως στην εποχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, και την ώρα που το Ιράν πραγματοποιεί δοκιμές πυραύλων υπό την πίεση της Δύσης για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Τί μέλλει γενέσθαι;

Παρά το γεγονός ότι η Τεχεράνη απείλησε δύο φορές, την περασμένη εβδομάδα, να διακόψει τη μεταφορά πετρελαίου μέσω των Στενών του Ορμούζ, αν της επιβληθεί πετρελαϊκό εμπάργκο, οι περισσότεροι αναλυτές μιλούν για «κατανοητή μεν, αλλά πολύ δύσκολα πραγματοποιήσιμη απειλή».
Η ισλαμική Δημοκρατία υπενθύμισε στον κόσμο τον τρόπο με τον οποίον θα μπορούσε να τινάξει στα ύψη τις τιμές του πετρελαίου, αν δεχθεί επίθεση από τις ΗΠΑ ή από το Ισραήλ, αλλά ο αποκλεισμός των Στενών, μέσω των οποίων διέρχονται τα τάνκερ που κατευθύνονται προς την Ερυθρά Θάλασσα, την Ευρώπη και την Ασία, προς τα ανατολικά, δεν θα είναι καθόλου εύκολος, εκτιμούν αναλυτές.
Την ίδια ώρα, βέβαια, ναύαρχοι και ο αντιπρόεδρος του Ιράν Ρεζά Ροχίμι ισχυρίζονται δημοσίως στα κρατικά ΜΜΕ ότι η χώρα «ελέγχει εξ ολοκλήρου το στρατηγικό πέρασμα» και ότι το ναυτικό θα πραγματοποιήσει γυμνάσια προσομοίωσης αποκλεισμού, κάποια στιγμή στο εγγύς μέλλον.
Πόσο σοβαρά είναι όλα αυτά; Κατ’ αρχάς η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε, αλλά αναμένεται να πέσει πάλι μόλις υποχωρήσει η ανησυχία. «Μια απειλή είναι συχνά, όπως σε αυτή την περίπτωση, ένας τρόπος για να σταλεί ένα στρατηγικό μήνυμα. Το Ιράν απαντάει στην επιθετική ρητορική των ΗΠΑ και του Ισραήλ, λέγοντας »μπορούμε να σας κάνουμε να υποφέρετε αν μας προκαλέσετε»», λέει αναλυτής του BBC.
Αν το Ιράν κινηθεί προς έναν αποκλεισμό, βυθίζοντας ας πούμε κάποιο τάνκερ, οι τιμές του πετρελαίου θα αυξηθούν κατακόρυφα, όπως και οι φόβοι για ευρύτερο πόλεμο στην περιοχή. Θα ακολουθήσουν εβδομάδες αβεβαιότητας. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους φαίνεται απίθανος ένας πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν, όποιος και αν τον αρχίσει: θα βλαφθούν σοβαρά και οι δύο οικονομίες.
Αλλά ας υποθέσουμε ότι γίνεται πόλεμος. Μπορούν οι Ιρανοί να «κλείσουν» τα Στενά; Οχι για πολύ.
Θα βρεθούν αντιμέτωποι με τον 5ο στόλο των ΗΠΑ, και με αρκετές ευρωπαϊκές δυνάμεις, καθώς οι χτυπημένες από την κρίση οικονομίες τους θα βυθιστούν αμέσως στην ύφεση, αν σταματήσει η ροή του πετρελαίου από τον Κόλπο προς την Μεσόγειο.
Επιπλέον, το Ιράν δεν έχει αρκετές δυνάμεις για να ελέγξει απολύτως τα Στενά. Δαπανά περί τα 8 δισ. δολάρια ετησίως για τις ένοπλες δυνάμεις του, περίπου το εν 80ό των αντίστοιχων δαπανών των ΗΠΑ. Και ο αμυντικός προϋπολογισμός του είναι 20 φορές μικρότερος από τις συνολικές αμυντικές δαπάνες Γαλλίας, Γερμανίας και Βρετανίας.
Μολονότι η κοινή γνώμη στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη δεν θέλει έπ’ ουδενί να δει άλλον έναν πόλεμο στον Κόλπο, ο αποκλεισμός των Στενών θα ήταν μια οικονομική καταστροφή και για το Ιράν. Θα προκαλούσε την συγκέντρωση σημαντικής ναυτικής δύναμης στην περιοχή του, και θα αναζωπύρωνε τα σχέδια για πυραυλικές επιθέσεις εναντίον του εδάφους του.
Υπάρχει και ιστορικό προηγούμενο. Στη διάρκεια του λεγομένου Πολέμου των Τάνκερ ανάμεσα σε Ιρανούς και Ιρακινούς, τη δεκαετία του 1980, και οι δύο εμπόλεμοι απείλησαν σοβαρά την διέλευση των δεξαμενόπλοιων. Και οι δύο ήθελαν να στερήσουν από τον εχθρό κέρδη από το πετρέλαιο, και εξαπέλυσαν επιθέσεις ακόμη και σε πλοία ουδετέρων μερών.
Ολα αυτά προκάλεσαν αύξηση στις τιμές του πετρελαίου και των ασφαλίστρων, αλλά τα Στενά του Ορμούζ δεν έκλεισαν ποτέ. Τελικά, το ναυτικό των ΗΠΑ άρχισε να συνοδεύει τα πλοία κατά τη διέλευση από τα Στενά, προκειμένου να εξασφαλίσει σταθερότητα στην παγκόσμια τιμή του πετρελαίου.