Εκδηλώσεις-αφιέρωμα στον νομπελίστα Ν. Μαχφούζ στην Αθήνα

Την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του σπουδαίου συγγραφέα γιορτάζει η Πρεσβεία της Αιγύπτου στην Αθήνα, εγκαινιάζοντας τον θεσμό της Πολιτιστικής Εβδομάδας.

Η 1η Πολιτιστική Εβδομάδα θα διεξαχθεί στο διάστημα 5-10 Δεκεμβρίου στο Αιγυπτιακό Μορφωτικό Κέντρο, στον Σύνδεσμο Ελλήνων Αιγυπτιωτών και σε διάφορους πολιτιστικούς χώρους της πόλης και περιλαμβάνει διαλέξεις, εκθέσεις, θεατρικές και κινηματογραφικές παραστάσεις.

Η πρόσληψη του Μαχφούζ στην Ελλάδα αρχίζει λίγα χρόνια μετά το βραβείο Νόμπελ. Το πρώτο μυθιστόρημά του που μεταφράστηκε στα ελληνικά ήταν «Η αρχή και το τέλος» (Ψυχογιός, 1990). Σήμερα, από τις ίδιες εκδόσεις, κυκλοφορούν η περίφημη τριλογία του Καΐρου («Ο δρόμος κοντά στο παλάτι», «Το παλάτι των επιθυμιών», «Οι δρόμοι του Νείλου»), το αριστούργημά του «Τα παιδιά του Γκεμπελάουι» – το οποίο τον έκανε στόχο δολοφονικής απόπειρας των φανατικών ισλαμιστών –, οι «Μέρες και νύχτες της Αραβίας», συλλογές διηγημάτων και άρθρων του. Την επόμενη χρονιά αναμένεται να κυκλοφορήσει «Η καρδιά της νύχτας», ένα φιλοσοφικό κείμενο για τη ζωή, τον θάνατο και την ελεύθερη ανθρώπινη βούληση εμπνευσμένο από τη φιλοσοφία των Σούφι και μεταφρασμένο από την Πέρσα Κουμούτση, η οποία έχει αποδώσει 15 τίτλους του Μαχφούζ στα ελληνικά.

Με τον Παπαδιαμάντη, του οποίου τα 100χρονα του θανάτου τιμούμε εφέτος, θα «συναντηθεί» ο Μαχφούζ στη σκηνή του θεάτρου «Κνωσός», την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου, αλλά και σε εκδήλωση στο βιβλιοπωλείο «Ιανός» το Σάββατο 10 Δεκεμβρίου.

Ο Γιάγκος Ανδρεάδης, καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου, θα μιλήσει για τις αφηγηματικές στρατηγικές που αναπτύσσουν οι δύο συγγραφείς προκειμένου να ορίσουν ζητήματα πολιτισμικής ταυτότητας ανατρέχοντας ο καθένας στην ιστορία του λαού του – ιστορία χιλιετιών – και για την κριτική που ασκούν με παρρησία στην κατεστημένη θρησκεία και στον στενόμυαλο εθνικισμό.

Στη σύγκλιση των δύο συγγραφέων μέσα από κοινούς τόπους της ανθρώπινης ψυχής, στις οικουμενικές αξίες τους, στην ανοχή προς τους αλλόπιστους, στην καταδίκη της θρησκευτικής εξουσίας και στην αγάπη προς τον άνθρωπο θα αναφερθεί η μελετήτρια του Παπαδιαμάντη Βάλια Λαμπροπούλου, εξετάζοντας συγκριτικά το μυθιστόρημα «Μέρες και νύχτες της Αραβίας» του Μαχφούζ με το διήγημα «Ο ξεπεσμένος δερβίσης» του Παπαδιαμάντη.

Το αφιέρωμα στον Μαχφούζ είναι το πρώτο του θεσμού της Πολιτιστικής Εβδομάδας της Πρεσβείας της Αιγύπτου στην Αθήνα, η οποία θα επαναληφθεί τα επόμενα χρόνια.

«Οι μακροχρόνιες και ιδιαίτερα σημαντικές σχέσεις Ελλήνων και Αιγυπτίων είναι κυρίως πολιτιστικές», λέει ο «Βήμα» ο δρ Χισάμ Νταρουίς, μορφωτικός ακόλουθος της Πρεσβείας της Αιγύπτου στην Αθήνα, μελετητής της αρχαιοελληνικής τραγωδίας και μεταφραστής ποιημάτων του Σολωμού και του Σεφέρη στα αραβικά.

«Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν οι πρώτοι αιγυπτιολόγοι, ο Μέγας Αλέξανδρος βρίσκεται στα σπλάχνα της Αιγύπτου, ένα σημαντικό κομμάτι του ελληνισμού βρίσκεται στην Αίγυπτο», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Νταρουίς, όσα μας ενώνουν όμως δεν ανήκουν στο παρελθόν, «έχουν αντίκτυπο στη σύγχρονη εποχή και στις ομοιότητες των δύο λαών σήμερα». Σκοπός της Πολιτιστικής Εβδομάδας είναι να αναδείξει τις σχέσεις αυτές στον χρόνο, να φέρει σε επαφή έλληνες καλλιτέχνες και συγγραφείς με τους αιγύπτιους συναδέλφους τους και να προωθήσει την ανταλλαγή ιδεών και τη γνωριμία του ελληνικού κοινού με τον πολιτισμό της σύγχρονης Αιγύπτου.

Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου, 17:30: Eγκαίνια στο Μορφωτικό Κέντρο της Πρεσβείας της Αιγύπτου (Πανεπιστημίου 6, 3ος όροφος): Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ και ο πολιτισμός της Αιγύπτου. Μιλούν: Ευθύμιος Σουλογιάννης, ιστορικός («Ναγκίμπ Μαχφούζ: Ένας ακόμη νομπελίστας της Αιγύπτου»), Αλίκη Τσοτσορού, φιλόλογος, καθηγήτρια Ε.Ε.ΔΙ.Π. στο Πανεπιστήμιο Αθηνών («Το Κάιρο στη λογοτεχνία του Ναγκίμπ Μαχφούζ»).

Εγκαινιάζεται η διεθνής εικαστική έκθεση Athens Art: «Αφιέρωμα στο Ναγκίμπ Μαχφούζ και τον πολιτισμό της Αιγύπτου».

Τρίτη 6 Δεκεμβρίου, 19:00: Ημερίδα στο βιβλιοπωλείο Public Συντάγματος (Καραγιώργη Σερβίας 1): Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ στα ελληνικά γράμματα

Μιλούν: Πέρσα Κουμούτση, μεταφράστρια-συγγραφέας («Οι μεταφράσεις του Ναγκίμπ Μαχφούζ στα ελληνικά»), Κώστας Τσαούσης, δημοσιογράφος-συγγραφέας-ποιητής («Μια ελληνική εισαγωγή στο έργο του Ναγκίμπ Μαχφούζ»), Τάκης Αλεξίου, αρχιτέκτων-εικαστικός («Η γνωριμία μου με τον Ναγκίμπ Μαχφούζ»).

Συντονίζει η δημοσιογράφος Ρίτσα Μασούρα.

Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου, 19:00: Θέατρο «Κνωσός» (Κνωσού 11 & Πατησίων):

Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ στο θέατρο

«Δραματοποίηση των έργων του Μαχφούζ και του Παπαδιαμάντη»

Ναγκίμπ Μαχφούζ, «Μέρες και νύχτες της Αραβίας» και Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Εις το πνεύμα του το υποβρύχιον». Επιλογή και σύνθεση κειμένων-δραματουργική επεξεργασία-σκηνοθεσία: Μαρία Φραγκή, σκηνικά-κουστούμια: Χριστίνα Οικονόμου. Παίζουν: Κ. Χουρδάκη, Γ. Ρουστέμης.

Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου, 19:30: Σύνδεσμος Αιγυπτιωτών Ελλήνων (3ης Σεπτεμβρίου 56): Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ στα μάτια των Ελλήνων Αιγυπτιωτών: «Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ, ο ανθρωπος, ο στοχαστής, ο συγγραφέας».

Μιλούν: Ιούλιος Κέρπης, Μάρω Φιλίππου.

Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου 2011, 18:00: Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, Αμφιθέατρο «Αντώνης Τρίτσης» (Ακαδημίας 50): «Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ στον κινηματογράφο». Προβολή της ταινίας «Ντάρμπ ελ Μαχαμπίλ», σε σενάριο του Ναγκίμπ Μαχφούζ. Προλογίζει και σχολιάζει ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης.

Σάββατο 10 Δεκεμβρίου, 12:00: Εκδήλωση στο Βιβλιοπωλείο «Ιανός» (Σταδίου 24): Ο Ναγκίμπ Μαχφούζ στη συγκριτική λογοτεχνία: «Ναγκίμπ Μαχφούζ και Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης».

Μιλούν: Γιάγκος Ανδρεάδης, καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου («Με αφετηρία τον Ναγκίμπ Μαχφούζ και τον Παπαδιαμάντη διάλογος του πολιτισμού στη Μεσόγειο»), Βάλια Λαμπροπούλου, αντιπρόεδρος της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών («Οι Σούφι και οι Δερβίσηδες στο Ναγκίμπ Μαχφούζ και στον Α. Παπαδιαμάντη»).

Συντονίζει η δημοσιογράφος Ελένη Γκίκα.

Θα ακολουθήσει σκηνική αφήγηση διηγήματος του Παπαδιαμάντη σε σκηνοθεσία Μαρίας Φραγκή και μουσικό αφιέρωμα.