Η ασπιρίνη μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου του εντέρου σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό της νόσου, σύμφωνα με νέα μελέτη. Αν και έχουν υπάρξει προηγούμενες μελέτες που μαρτυρούσαν την προληπτική δράση της ασπιρίνης ενάντια στον καρκίνο, η συγκεκριμένη που διεξήχθη από ειδικούς του Πανεπιστημίου Νιουκάσλ στη Βρετανία δίνει τις πιο σαφείς μέχρι σήμερα ενδείξεις σχετικά με το ότι το φάρμακο προλαμβάνει τον καρκίνο.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης δρα Τζον Μπερν είναι η πρώτη μελέτη της οποίας ο βασικός στόχος ήταν να φανεί εάν η ασπιρίνη μειώνει πράγματι τον κίνδυνο καρκίνου, αφού στις μελέτες που είχαν διεξαχθεί ως σήμερα η αντικαρκινική δράση του φαρμάκου αποτελούσε μια παράλληλη, δευτερεύουσα παρατήρηση στο πλαίσιο άλλης κύριας έρευνας. «Θελήσαμε να δούμε εάν η ασπιρίνη προλαμβάνει τον καρκίνο και είδαμε ότι πράγματι το επιτυγχάνει» σημείωσε ο ειδικός.

Για όλους τους καρκίνους του εντέρου

Παρότι η συγκεκριμένη μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Lancet» επικεντρώθηκε στον κληρονομικό καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού, τα αποτελέσματά της ενισχύουν την άποψη ότι οποιοσδήποτε αντιμετωπίζει αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του εντέρου – και πιθανότατα και άλλων καρκίνων – θα έπρεπε πιθανώς να λαμβάνει προληπτικώς ασπιρίνη.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θανάτου εξαιτίας καρκίνου. Ποσοστό της τάξεως του 2%-7% των περιπτώσεων αφορούν μια κληρονομική μορφή της νόσου που ονομάζεται σύνδρομο Lynch. To σύνδρομο αυτό επηρεάζει τα γονίδια που είναι υπεύθυνα για την ανίχνευση και την «επιδιόρθωση» των βλαβών του DNA και συνδέεται με αύξηση των πιθανοτήτων εμφάνισης καρκίνου στο έντερο αλλά και στη μήτρα.

Ο Μπερν και οι συνεργάτες του μελέτησαν 861 άτομα με σύνδρομο Lynch τα οποία ξεκίνησαν τη λήψη είτε δύο χαπιών ασπιρίνης των 300 mg την ημέρα είτε εικονικού φαρμάκου μεταξύ του 1999 και του 2005. Μέχρι το 2010 εμφανίστηκαν 19 νέες περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού στην ομάδα της ασπιρίνης και 34 στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.

Οφέλη από τη μακροχρόνια λήψη

Οταν οι ειδικοί επικεντρώθηκαν συγκεκριμένα στα άτομα που λάμβαναν για αρκετά μεγάλο διάστημα – μεγαλύτερο των δύο ετών – ασπιρίνη και τα οποία αφορούσαν το 60% του δείγματος, τα οφέλη ήταν ακόμη μεγαλύτερα. Εμφανίστηκαν 10 καρκίνοι στην ομάδα της ασπιρίνης και 23 στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου – μείωση της τάξεως του 63%.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα ο Πίτερ Ρόθγουελ από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ο οποίος νωρίτερα εφέτος δημοσίευσε δικά του ευρήματα σχετικά με την προληπτική δράση της ασπιρίνης ενάντια στον καρκίνο τόνισε ότι «αυτά παρέχουν τις πρώτες ενδείξεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου στη μείωση του πολύ υψηλού κινδύνου για καρκίνο που διατρέχουν τα άτομα με σύνδρομο Lynch».

Σημειώνεται ότι από τη μελέτη του Ρόθγουελ είχε προκύψει ότι η λήψη ασπιρίνης των 75 mg σε καθημερινή βάση για διάστημα μεγαλύτερο των πέντε ετών μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο (ανεξαρτήτως της μορφής της νόσου) κατά 34% και κατά 54% τον κίνδυνο θανάτου εξαιτίας καρκίνων του οισοφάγου, του στομάχου, του λεπτού εντέρου, του παγκρεάτος και του ήπατος.

Και για τον καρκίνο της μήτρας

Οφέλη από τη λήψη ασπιρίνης και ενάντια σε άλλες μορφές καρκίνου προέκυψαν και από τη νέα μελέτη των ειδικών από το Νιουκάσλ. Όταν η ομάδα του Μπερν μελέτησε όλους του καρκίνους που συνδέονται με το σύνδρομο Lynch, όπως ο καρκίνος της μήτρας, φάνηκε ότι στην ομάδα της ασπιρίνης το 15% εμφάνισε τη νόσο σε σύγκριση με ποσοστό 30% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.

Πρέπει βέβαια να μην ξεχνούμε ότι η ασπιρίνη έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει ελαφρώς τον κίνδυνο γαστρορραγίας και έλκους. Στο πλαίσιο της τελευταίας μελέτης 11 άτομα από την ομάδα της ασπιρίνης και 9 από την ομάδα του εικονικού φαρμάκου παρουσίασαν γαστρορραγία ή έλκος. Ο κίνδυνος παρενεργειών από τη λήψη του φαρμάκου, μπορεί, σύμφωνα με τους ειδικούς, να μειωθεί μέσω της λήψης αντιόξινων φαρμάκων που μειώνουν τη φλεγμονή του στομάχου. Σε κάθε περίπτωση, οι ειδήμονες αναφέρουν ότι προτού ο οποιοσδήποτε ξεκινήσει τη λήψη ασπιρίνης σε τακτική βάση, θα ήταν καλό να συμβουλεύεται τον γιατρό του.

Ο μηχανισμός της πρόληψης

Πώς όμως η ασπιρίνη προλαμβάνει τον καρκίνο; Μια άποψη είναι ότι μπλοκάρει το ένζυμο Cox-2 που συνδέεται με την πρόκληση φλεγμονής. «Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη θεωρία το μπλοκάρισμα της φλεγμονώδους διαδικασίας δεν δίνει ‘πάτημα’ στον καρκίνο για να αναπτυχθεί» εξηγεί ο δρ Μπερν.

Συγχρόνως πειράματα στο εργαστήριο έχουν δείξει ότι το ακετυλοσαλικυλικό οξύ που αποτελεί τη δραστική ουσία της ασπιρίνης ενισχύει την απόπτωση (προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος). Με δεδομένο ότι τα κύτταρα που αποτελούν τη «φόδρα» του παχέος εντέρου αντικαθίστανται κάθε πέντε ημέρες από έναν πληθυσμό βλαστικών κυττάρων που «κατοικεί» στην περιοχή και συνεχώς διαιρείται «πιθανότατα η δραστική ουσία της ασπιρίνης ενισχύει τον θάνατο των καρκινικών βλαστικών κυττάρων» σύμφωνα με τον ειδικό.

Ο ίδιος ο ερευνητής αναφέρει ότι ζυγίζοντας τα υπέρ και τα κατά της ασπιρίνης έχει αποφασίσει να λαμβάνει το φάρμακο καθημερινά. Συμπληρώνει ότι έχουν πλέον συμπληρωθεί 25 έτη μελετών που μαρτυρούν την προληπτική δράση της ασπιρίνης ενάντια στον καρκίνο. «Ο καθένας μπορεί να δει τα στοιχεία και να κάνει τις επιλογές του» καταλήγει ο ειδικός.