Απόφαση-σταθμό για το μέλλον του λεγόμενου «χρηματιστηριακού καπιταλισμού» ενδέχεται να αποτελέσει η συμφωνία, την Τρίτη, της πολωνικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης με εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Σύμφωνα με αυτήν, θα επιτρέπεται στις χώρες-μέλη της ΕΕ να απαγορεύουν τις αγοραπωλησίες «γυμνών» ασφαλίστρων έναντι του κινδύνου κήρυξης στάσης πληρωμών (CDS), αν κρίνουν ότι οι αγοραπωλησίες αυτές λειτουργούν ως αυτοεκπληρούμενες προφητείες κερδοσκόπων και καταλήγουν να δυσχεραίνουν πράγματι τη δυνατότητα εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας, καθώς αυξάνουν το κόστος δανεισμού τους.

Οπως διευκρίνισε την Τρίτη η εκπρόσωπος της ΕΕ, Σαντάλ Χιουζ, η συμφωνία εντάσσεται στο πλαίσιο νόμου που αποσκοπεί στον περιορισμό του «σορταρίσματος» κυβερνητικών ομολόγων.

Βάσει της συμφωνίας, μια χώρα θα μπορεί να απαγορεύσει σε επενδυτές να αγοράζουν ασφάλιστρα κινδύνου έναντι ενδεχόμενης αδυναμίας εξόφλησης των ομολογιούχων, αν οι επενδυτές δεν έχουν ήδη επενδύσει σε ομόλογα που η ίδια έχει εκδώσει.

Θα μπορεί δηλαδή να απαγορεύσει την αγορά «γυμνών» CDS, αν κρίνει ότι η πρακτική αυτή τείνει να επηρεάσει το κόστος δανεισμού της από τις αγορές.

«Πρόκειται για μέτρα ισορροπημένα, που θα διασφαλίσουν ότι τα CDS θα χρησιμοποιούνται για τον σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν, για να κατοχυρώνουν δηλαδή τους ομολογιούχους έναντι του κινδύνου χρεοκοπίας μιας χώρας, και δεν θα χρησιμοποιούνται για να δημιουργούν προβλήματα στη λειτουργία των αγορών κρατικών ομολόγων», δήλωσε ο αρμόδιος για τις Χρηματοοικονομικές Υποθέσεις της ΕΕ επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ.

Ο γάλλος επίτροπος έχει προτείνει από τον Σεπτέμβριο του 2010 νόμο που θα περιόριζε την κερδοσκοπική πρακτική της αγοράς «γυμνών» CDS, η οποία έχει συμβάλει αποδεδειγμένα στην επιδείνωση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους.

Και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και πολλοί ευρωβουλευτές, άλλωστε, έχουν ζητήσει επανειλημμένα την απαγόρευση της αγοράς «γυμνών» ασφαλίστρων κινδύνου, ενώ η Γερμανία έχει ήδη λάβει μέτρα για να περιορίσει τα κερδοσκοπικά στοιχήματα υπέρ της χρεοκοπίας μιας χώρας.
Κάποιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν δραστηριοποιηθεί, άλλωστε, για να εμποδίσουν το «σορτάρισμα» που έχει στόχο τραπεζικές μετοχές.

Συγκεκριμένα, τον περασμένο Αύγουστο οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Ισπανίας, του Βελγίου και της Ιταλίας θέσπισαν προσωρινές απαγορεύσεις (που εξακολουθούν να ισχύουν) σε ό,τι αφορά την υποτιμητική κερδοσκοπία (short selling) εις βάρος των μετοχών των τραπεζών τους.

Εξ αιτίας της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους οι τραπεζικές μετοχές έχουν υποχωρήσει, όπως είναι γνωστό, στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας διετίας.

Οπως αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg, «ενώ οι περιορισμοί στις συναλλαγές αυτές είναι θεωρητικά προσωρινές, οι αρχές που τις θέσπισαν έχουν τη δυνατότητα να παρατείνουν εσαεί την ισχύ τους».