Για πρώτη φορά επιτρέπεται, από τη νομοθεσία, η επιτόπια καταστροφή των
παράνομων προϊόντων που κατάσχονται από τον ελεγκτικό μηχανισμό, «με
οποιονδήποτε πρόσφορο τρόπο», βάσει της παραγράφου 11 του άρθρου 74 του Ν.
3982/2011.
Με βάση αυτή τη νέα δυνατότητα που δίνει ο νόμος, το υπουργείο Ανάπτυξης,
Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας εξέδωσε ερμηνευτική εγκύκλιο που αφορά σε
όλες τις λεπτομέρειες της διαδικασίας κατάσχεσης και καταστροφής των κάθε
είδους παράνομων προϊόντων.
Από το υπουργείο σημειώνεται ότι αρμόδιοι φορείς για την εφαρμογή του νόμου
είναι η Δημοτική Αστυνομία και τα Κλιμάκια Ελέγχου Λαϊκών Αγορών και Υπαίθριου
Εμπορίου (Κ.Ε.Λ.Α.Υ.Ε.).
Από το υπουργείο υπογραμμίζεται ότι οι αποκεντρωμένες διοικήσεις ως
αποκλειστικά αρμόδιες, σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Εσωτερικών από τον
Αύγουστο του 2011, θα πρέπει να μεριμνήσουν για τη σύσταση των Κλιμακίων
Ελέγχου Λαϊκών Αγορών και Υπαίθριου Εμπορίου (Κ.Ε.Λ.Α.Υ.Ε.) και στην περίπτωση
που η θητεία των μελών των Κ.Ε.Λ.Α.Υ.Ε. έχει λήξει ή το έργο τους έχει
αδρανήσει, να ανασυσταθούν.
Σημειώνεται ότι τα παραπάνω δύο Ελεγκτικά Οργανα, όποτε οι περιστάσεις της
εκάστοτε περίπτωσης το επιβάλλουν, μπορούν να συντονίσουν κατόπιν συνεργασίας
ένα κοινό επιχειρησιακό σχέδιο, ενώ η ΕΛ.ΑΣ. θα συνδράμει όταν αυτό της ζητηθεί.
Οδηγός ενεργειών
Με την εγκύκλιο παρέχεται ένας οδηγός ενεργειών για την εφαρμογή των σχετικών
διατάξεων.
Συγκεκριμένα:
Τα Ελεγκτικά Οργανα θα πρέπει να είναι εφοδιασμένα με Πρωτόκολλο Κατάσχεσης –
Καταστροφής, ενώ επίσης, μπορούν να ζητούν την παροχή κάποιου μέσου προκειμένου
να διεκπεραιώσουν το έργο τους (π.χ. σάκους ανθεκτικούς για τη συσκευασία και
μεταφορά των κατασχεμένων εμπορευμάτων, γάντια, σπρέι, κοπτικά μέσα κ.ό.κ.).
Δεδομένου του εύρους των περιπτώσεων παραεμπορίου, τα Ελεγκτικά Οργανα οφείλουν
να κρίνουν και να επιλέγουν τον αποτελεσματικότερο τρόπο δράσης που αρμόζει
καλύτερα σε κάθε επιμέρους περίπτωση.
Ειδικά οι ελεγκτές των Κ.Ε.Λ.Α.Υ.Ε. θα πρέπει να εφοδιάζονται πριν από τον έλεγχο
με «Εντολή Ελέγχου», με μέριμνα της εκάστοτε αρμόδιας υπηρεσίας, στην οποία θα
αναφέρονται τα στοιχεία των ελεγκτών (ονοματεπώνυμο), ο χώρος άσκησης του
ελέγχου, η ημερομηνία της εντολής και οι διατάξεις που εντέλλονται να
εφαρμόσουν, την οποία θα φέρουν μαζί τους καθ’ όλη τη διάρκεια του ελέγχου και
θα την επιδεικνύουν όταν ζητηθεί από τον ελεγχόμενο.
Πριν από κάθε έλεγχο η αρμόδια υπηρεσία εφόσον το κρίνει απαραίτητο ζητά την
συνδρομή της ΕΛ.ΑΣ. και μεριμνά για την παροχή απορριμματοφόρου για την άμεση
αποκομιδή των κατασχεμένων – καταστραφέντων εμπορευμάτων ή/και άλλου οχήματος
(π.χ. φορτηγού αυτοκινήτου) για την μεταφορά κατασχεμένων εμπορευμάτων.
Η πρακτική
Στις πιο συνήθεις περιπτώσεις εντοπισμού παράνομων εμπορευμάτων, οι ελεγκτές θα
ακολουθούν την εξής πρακτική:
– Αν ο πωλητής εγκαταλείψει τα εμπορεύματα, τότε αυτά κατάσχονται, συντάσσεται πρωτόκολλο κατάσχεσης (με την συμπλήρωση των ανάλογων στοιχείων) και ακολουθεί
η άμεση καταστροφή αυτών και η απόρριψή τους από το
προσωπικό του Δήμου εντός του απορριμματοφόρου.
Το πρωτότυπο του Πρωτοκόλλου διαβιβάζεται στην προϊσταμένη Αρχή.
– Αν ο πωλητής παραμείνει κατά την διάρκεια του ελέγχου και διαπιστωθεί από τα
Ελεγκτικά Οργανα ότι τα εμπορεύματα, είναι: προϊόντα
απομίμησης είτε κυκλοφορούν κατά παράβαση των διατάξεων του Κώδικα Βιβλίων και
Στοιχείων είτε ο πωλητής δεν κατέχει την απαιτούμενη άδεια ή τα νόμιμα
παραστατικά, τότε τα εμπορεύματα κατάσχονται, συντάσσεται πρωτόκολλο κατάσχεσης αι ακολουθεί η άμεση
καταστροφή αυτών. Αντίγραφο του Πρωτοκόλλου δικαιούται να λάβει ο ελεγχόμενος, ενώ το πρωτότυπο
διαβιβάζεται στην προϊσταμένη Αρχή.
– Εφόσον ο πωλητής δεν κατέχει άδεια υπαίθριου εμπορίου, τότε επιβάλλεται η
διοικητική κύρωση του προστίμου των 1.000 ευρώ για έλλειψη σχετικής άδειας.
– Αν κατά την προσέγγιση των Ελεγκτικών Οργάνων, ο πωλητής συλλέξει τα
εμπορεύματά του με πρόθεση να απομακρυνθεί ώστε να αποφύγει τον έλεγχο, τα
Ελεγκτικά Οργανα προχωρούν κανονικά στον έλεγχο.
Στη διαδικασία ελέγχου θα προβούν τα Ελεγκτικά Όργανα και στην περίπτωση που
δεν έχει περιέλθει στην άμεση αντίληψή τους η παράβαση, αλλά έχουν βάσιμες
υπόνοιες για τη διακίνηση παράνομων εμπορευμάτων.
– Αν κατά τη διαδικασία κατάσχεσης το μόνο στοιχείο που λείπει είναι η άδεια και
ο πωλητής επικαλεστεί ότι την έχει μεν αλλά όχι μαζί του,
τότε τα εμπορεύματα δεν καταστρέφονται αλλά κατάσχονται, συντάσσεται πρωτόκολλο
κατάσχεσης, συσκευάζονται σε σάκους
οι οποίοι σφραγίζονται επιτόπου και τάσσεται στον πωλητή
προθεσμία 3 εργάσιμων ημερών για την προσκόμιση της άδειας στην υπηρεσία που
διενήργησε τον έλεγχο.
Τα κατασχεθέντα μεταφέρονται στους αποθηκευτικούς χώρους της
υπηρεσίας και φυλάσσονται.
Στην περίπτωση που παρέλθει η τριήμερη προθεσμία, τότε τα κατασχεμένα καταστρέφονται κατά τις προβλεπόμενες διαδικασίες.
– Στις περιπτώσεις που η επιτόπια καταστροφή των κατασχεθέντων δεν είναι
τεχνικώς δυνατή, τα παράνομα προϊόντα συσκευάζονται σε σάκους και μεταφέρονται για να καταστραφούν. Εναπόκειται στην κρίση των Ελεγκτικών Οργάνων να
αποφασίσουν εάν η επιτόπια καταστροφή δεν είναι τεχνικώς δυνατή. Ωστόσο, οι
περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να περιοριστούν και να τυγχάνουν εφαρμογής μόνο
κατ’ εξαίρεση, ώστε να μην καταστρατηγηθεί ο επιτόπιος χαρακτήρας της
καταστροφής, που αποτελεί και την κεντρική ιδέα της εισαχθείσας ρύθμισης.
Ειδικότερα ως τέτοιες, θα πρέπει να θεωρούνται περιπτώσεις που διακινδυνεύεται
η ασφάλεια των ελεγκτών του Ελεγκτικού Οργάνου λόγω των εξαιρετικών συνθηκών
του ελέγχου.
– Η αρμόδια υπηρεσία που διενεργεί τους ελέγχους, θα πρέπει να αποστέλλει
μηνιαίως στο υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας ενημερωτικό έντυπο για την
πληροφόρηση και ενημέρωση του υπουργείου με απώτερο σκοπό τη χαρτογράφηση της
αγοράς και της πορείας καταστολής και πάταξης του παραεμπορίου.
