ΣΤΗΝ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ στρέφονται σήμερα τα βλέμματα όλης της Ευρώπης καθώς- δύο μήνες μετά την παραίτηση της κυβέρνησης μειοψηφίας του Ζοζέ Σόκρατες και μόλις έναν μήνα μετά την αναγκαστική προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης της ΕΕ- οι πολίτες της μικρής και καταχρεωμένης χώρας ψηφίζουν για να αποφασίσουν ποιος θα εφαρμόσει το επαχθές μνημόνιο. Και είναι τουλάχιστον σουρεαλιστικό το γεγονός ότι σε μια τόσο κρίσιμη εκλογή σαν τη σημερινή και τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας συζητούν τα πάντα εκτός από την… ταμπακιέρα! Δηλαδή, ποια μέτρα θα ληφθούν, αν θα είναι αποτελεσματικά και αν ο πορτογαλικός λαός θα τα υποστεί χωρίς να αντιδράσει δυναμικά. Κεντροδεξιά και Κεντροαριστερά αντιτείνουν στους ψηφοφόρους ως φόβητρο τον κίνδυνο «σε λίγους μήνες να γίνουμε σαν την Ελλάδα». Η Πορτογαλία και η Ελλάδα έχουν μία βασική διαφορά: ενώ στην Αθήνα η κεντροδεξιά αξιωματική αντιπολίτευση δηλώνει ευθύς εξαρχής αντίθετη «σε αυτό το μνημόνιο», στη Λισαβόνα η κεντροδεξιά παράταξη- που για… ξεκάρφωμα ονομάζεται Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα! – συναίνεσε όχι μία αλλά τρεις φορές με τους Σοσιαλιστές του κ. Σόκρατες σε ισάριθμα πακέτα μέτρων λιτότητας, ως αναγκαίο φάρμακο για να αποφευχθεί η βίαιη προσαγωγή της χώρας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό. Την τέταρτη φορά, όμως, τον περασμένο Απρίλιο, η Δεξιά άλλαξε γνώμη, καταψήφισε τα μέτρα και ανέτρεψε τον ήδη ετοιμόρροπο πρωθυπουργό οδηγώντας τη χώρα στις κάλπες.
Τι ακολούθησε; Ως υπηρεσιακός πλέον πρωθυπουργός ο Σόκρατες έκανε αυτό που ορκιζόταν πως θα αποφύγει, δηλαδή έβαλε την Πορτογαλία στο μνημόνιο παρακάμπτοντας – άλλοι λένε παραβιάζοντας- το Σύνταγμα της χώρας. Το θέατρο παραλόγου συνεχίστηκε, με τη Δεξιά, η οποία διερρήγνυε τα ιμάτιά της για τη σκληρή λιτότητα, να συμφωνεί με την «αναγκαιότητα» του μνημονίου, σκεπτόμενη- όπως κυνικά γράφουν ντόπιοι και ξένοι αναλυτές- πως μετά την περίπου βέβαιη νίκη της στις εκλογές θα είναι σε θέση να εφαρμόσει όλα τα σκληρά διαρθρωτικά μέτρα που ανέκαθεν επιθυμούσε ρίχνοντας την ευθύνη στους Σοσιαλιστές!
Λογάριαζαν όμως χωρίς τον «ξενοδόχο»: ενώ στα τέλη Μαρτίου οι δεξιοί Σοσιαλδημοκράτες προηγούνταν στις δημοσκοπήσεις ως και 20 μονάδες, είδαν τα ποσοστά τους να καταρρέουν αμέσως μόλις συναίνεσαν στο μνημόνιο, με αποτέλεσμα η «ψαλίδα» με τους Σοσιαλιστές να μειωθεί δραματικά. Παρά το πολύ υψηλό ποσοστό των αναποφάσιστων (πάνω από 25%), που ίσως επιφυλάξει εκπλήξεις στους εκλογολόγους, το πιθανότερο σενάριο είναι μια συγκυβέρνηση των Σοσιαλδημοκρατών με το (ακρο)δεξιό κόμμα CDS, το οποίο μάλλον θα συγκεντρώσει πάνω από 10% των ψήφων.
Ενα τέτοιο «σκληρό» σχήμα ζητούν άλλωστε επιτακτικά και οι αγορές, που διαμηνύουν προς πάσα κατεύθυνση πως μόνο μια «ισχυρή πλειοψηφία» θα μπορέσει να εφαρμόσει το αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας και τις μεταρρυθμίσεις που έχει συμφωνήσει προκειμένου να λάβει δάνεια ύψους 78 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ενωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ερώτημα παραμένουν τα περιθώρια πιθανής μετεκλογικής συνεργασίας μεταξύ Σοσιαλιστών και των δύο κομμάτων της Αριστεράς (Κομμουνιστικό Κόμμα και Αριστερό Μπλοκ), που τάσσονται κατά του μνημονίου και των μαζικών ιδιωτικοποιήσεων.
Ενα είναι το βέβαιον: όποιος και να βγει, τα επόμενα χρόνια θα είναι πολύ δύσκολα για τους πορτογάλους εργαζομένους- με τον Κοέλιο μάλιστα να υπόσχεται, σαν γνήσιος νεοφιλελεύθερος… σοσιαλδημοκράτης, πως θα προχωρήσει σε τομές και πέραν του μνημονίου, ιδίως όσον αφορά τους τομείς των ιδιωτικοποιήσεων, των μεταρρυθμίσεων (διάβαζε: πλήρους ελαστικοποίησης) στην αγορά εργασίας και της «αναδιάρθρωσης» στον δημόσιο τομέα, προκειμένου να βγει η χώρα από την οικονομική κρίση.
Ποιες ιδιωτικοποιήσεις όμως; Οι ξένοι αναλυτές επισημαίνουν εδώ και καιρό ότι οι Πορτογάλοι δεν μπορούν να περιμένουν πια να βρουν λεφτά από αποκρατικοποιήσεις γιατί από καιρό έχουν πωλήσει μεγάλο μέρος των «ασημικών» της χώρας. Οπως έγραψε η γερμανική «Die Welt», που φυσικά γνωρίζει πολύ καλά τι θα επακολουθήσει: «Οποιος και αν ηγηθεί της χώρας στη συνέχεια, είναι καθαρό ότι θα μειωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις και θα αυξηθεί η ανεργία.Κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα δεν μίλησε προεκλογικά για το ποιες θεραπείες συρρίκνωσης περιμένουν τους Πορτογάλους».
Την «τραγική κατάσταση της Ελλάδας» χρησιμοποιεί συνεχώς ο 46χρονος ηγέτης των (δεξιών,παρά το όνομά τους) Σοσιαλδημοκρατών και «πρωθυπουργός εν αναμονή» Πέντρο Πάσος Κοέλιο σαν «μπαμπούλα» για να τρομάξει τους ψηφοφόρους και να κερδίσει την αυτοδυναμία.Αν κερδίσουν οι Σοσιαλιστές,είπε,η Πορτογαλία μπορεί να βρεθεί σε διάστημα έξι μηνών στην «τραγική κατάσταση της Ελλάδας»,κατηγορώντας τον Σόκρατες ότι είπε ψέματα στον πορτογαλικό λαό και «οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία».
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός Ζοζέ Σόκρατες δεν έχει σταματήσει στιγμή να επιμένει ότι «αγωνίστηκε με όλες του τις δυνάμεις για να αποφύγει την εξωτερική παρέμβαση» και να κατηγορεί την αντιπολίτευση πως αυτή φταίει για το μνημόνιο: «Προκάλεσαν αυτή την πολιτική κρίση για να προσκαλέσουν το ΔΝΤ και να εφαρμόσουν ευκολότερα ένα ακραία φιλελεύθερο πρόγραμμα» ώστε να προχωρήσουν στην ιδιωτικοποίηση υγείας και εκπαίδευσης και την καταστροφή του κοινωνικού κράτους.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
