Μετά τη µεγάλη διεθνή επιτυχία τωνβιβλίων της τριλογίας Millennium του Στιγκ Λάρσον αλλά και εκείνων του συµπατριώτη του Χένιγκ Μανκέλ, οι έλληνες εκδότες µεταφράζουν και άλλους σουηδούς αστυνοµικούς συγγραφείς οι οποίοι έχουν γίνει γνωστοί έξω από την πατρίδα τους. Ενας από αυτούς είναι ο Αρνε Νταλ που χρησιµοποιεί ως πρωταγωνιστές µια οµάδα αστυνοµικών (τα βιβλία του κυκλοφορούν από το Μεταίχµιο).
Αστυνοµικούς ως ήρωεςχρησιµοποιεί και το συγγραφικό δίδυµο Αντερς Ρούσλουντ και Μπούριε Χέλστρεµ. Στο θρίλερ Η θυρίδα οι Ρούσλουντ και Χέλστρεµ αφηγούνται τη θλιβερή ιστορία µιας νεαρής Λιθουανής την οποία κάποιοι µετέφεραν στη Στοκχόλµη εξαπατώντας την µε διάφορα προσχήµατα και στη συνέχεια την πούλησαν σε οίκο ανοχής. Η ιστορία αρχίζει σε ένα νοσοκοµείο, όπου µια νεαρή γυναίκα νοσηλεύεται σε κωµατώδη κατάσταση ύστερα από βασανιστήρια µε µαστίγιο. Πρόκειται για τη Λυδία Γκραγιάουσκας, η οποία ζει σε ένα διαµέρισµα και υποχρεώνεται από έναν σωµατέµπορο, τον Ντιµίτρι, να εκδίδεται σε πελάτες, οι οποίοι τη χτυπούν, τη βασανίζουν και ασελγούν στο σώµα της.
Στο νοσοκοµείο η απελπισµένη Λυδία ετοιµάζει την εκδίκησή της.
Με τη βοήθεια της Αλένας, φίλης και συµπατριώτισσάς της, µα και εξαναγκασµένης να εκπορνεύεται όπως η ίδια, που της προµηθεύει ένα περίστροφο και πυροκροτητές, ζώνεται µε εκρηκτικά και πιάνει οµήρους. Θέλει να τιµωρήσει εκείνους που θεωρεί υπευθύνους για την τραγική µοίρα της.
Στην υπόθεση _ η πλοκή έχει αρκετή δράση και στο τέλος υπάρχει µια έκπληξη _ αναµειγνύονται τρεις επιθεωρητές της αστυνοµίας _ ο Εβερτ Γκρενς, ο φίλος του Μπενγκτ Νουρντβάλ και ο Σβεν Σούντκβιστ _, ενώ σε µια παράλληλη ιστορία ο Γκρενς θέλει να βρει και να τιµωρήσει έναν αποφυλακισθέντα κακοποιό, υπεύθυνο για την αναπηρία της συντρόφου του η οποία έχει γίνει «φυτό». Η Λυδία εξαρχής κερδίζει τη συµπάθεια του αναγνώστη, καθώς οι συγγραφείς µέσω αναδροµών στο παρελθόν τη βάζουν να νοσταλγεί την πατρίδα της, την ανεµελιά της παιδικής της ηλικίας, τη θαλπωρή της οικογένειάς της.
Είναι ένα θύµα των τροµακτικών αλλαγών που έγιναν στη Λιθουανία µε την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης και της ανεργίας που επακολούθησε, καθώς χιλιάδες γυναίκες από την Ανατολική Ευρώπη ξενιτεύoνται στη ∆υτική µε το όρα µα για µια καλύτερη ζωή και ψάχνοντας για µια αξιοπρεπή δουλειά πέφτουν στα χέρια αδίστακτων ανθρώπων που τις ρίχνουν στο παράνοµο εµπόριο του σεξ.
Σε αντίθεση µε τις ξένες κοπέλες που βιώνουν µια κόλαση _ η ζωή τους δεν έχει καµία αξία, κάθε µέρα εξευτελίζονται, µόνο το σώµα τους αξίζει και έχει γίνει ανταλλάξιµο προϊόν _, οι Σουηδοί ζουν στην ευµάρεια και στη σπιτική γαλήνη. Τουλάχιστον αυτό λένε οι συγγραφείς, οι οποίοι µας δείχνουν µε ιδιαίτερη επιµονή το πώς ζουν οι αστυνοµικοί και οι οικογένειές τους, ίσως διότι ορισµένοι από αυτούς είναι διεφθαρµένοι.
Η περίπτωση της Λυδίας είναι συνηθισµένη και γι’ αυτό οι Ρούσλουντ και Χέλστρεµ επιχειρούν να καταγγείλουν το φαινόµενο, κάτι που αποτελεί σύµπτωµα του εκφυλισµού της σουηδικής κοινωνίας, ένα στίγµα στον πολιτισµό της. Το σηµείωµα του τέλους του βιβλίου που τιτλοφορείται «Από τους συγγραφείς» είναι µάλλον πρωτοφανές για αστυνοµικό µυθιστόρηµα.
Σε αυτό, το συγγραφικό δίδυµο ηθικολογεί διευκρινίζοντας πως Η θυρίδα περιγράφει «µια πραγµατικότητα που υπάρχει γύρω µας, γυναίκες ως εµπόρευµα, επένδυση που θα αποφέρει κέρδος, πραγµατικότητα που υπάρχει πίσω από την πόρτα του διπλανού διαµερίσµατος, όσο υπάρχουν άντρες διατεθειµένοι να πληρώσουν».
Ας σηµειωθεί ότι στη Σουηδία υπάρχει ο νόµος «περί αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών», µε βάση τον οποίο τα δικαστήρια καταδικάζουν τους παραβάτες του, δηλαδή τους πελάτες των εκδιδοµένων γυναικών, που θεωρούνται εγκληµατίες. Κατά τον σουηδό νοµοθέτη _ και τους δύο συγγραφείς _, για την πορνεία ανά τους αιώνες δεν φταίνε οι εκάστοτε κοινωνικές συνθήκες που έχουν δηµιουργήσει το αποκαλούµενο και «αρχαιότερο επάγγελµα του κόσµου» αλλά βασικοί υπεύθυνοι είναι οι άντρες που αναζητούν γυναίκες για να ικανοποιήσουν τις σεξουαλικές τους ανάγκες. Σε πείσµα όµως αυτού του σκληρού νόµου, η πορνεία στη Σουηδία ανθεί και, σύµφωνα µε τον ίδιο τον Χέλστρεµ (στο επίµετρο του βιβλίου), κάθε χρόνο εκεί περίπου χίλιες κοπέλες περνούν στη βιοµηχανία του trafficking. Για το ίδιο θέµα ο Στιγκ Λάρσον στο µυθιστόρηµα Το κορίτσι που έπαιζε µε τη φωτιά (εκδόσεις Ψυχογιός) γράφει πως η Σουηδία είναι µία από τις χώρες που αγοράζουν τις περισσότερες σεξουαλικές υπηρεσίες ανά κάτοικο από πόρνες που έρχονται από τη Ρωσία και τις χώρες της Βαλτικής.
Ο Αντερς Ρούσλουντ, βραβευμένος δημοσιογράφος, γεννήθηκε το 1961. Εργάστηκε ως ρεπόρτερ με ειδίκευση τα αστυνομικά και κοινωνικά θέματα, καθώς και ως διευθυντής σύνταξης των κεντρικών δελτίων ειδήσεων στη σουηδική τηλεόραση.
Ο Μπούριε Χέλστρεμ, πρώην κατάδικος, γεννήθηκε το 1957.
Ιδρυσε τη μη κυβερνητική οργάνωση KRIS για την επανένταξη των αποφυλακισμένων και προσφέρει εθελοντική εργασία σε νέους του κοινωνικού περιθωρίου. Οι δυο τους έχουν γράψει από κοινού άλλα τέσσερα μυθιστορήματα.
Το αστυνομικό είδος είναι πολύ δημοφιλές στη Σουηδία και αναπτύχθηκε τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 από ένα άλλο δίδυμο, την ποιήτρια Μ. Σγεβάλ και τον σύζυγό της, τον δημοσιογράφο Μ. Βαλέε (βλέπε παρουσίαση του μυθιστορήματός τους Ροζάννα στα «Βιβλία» της 24ης Ιανουαρίου 1999), οι οποίοι περιέγραψαν την κοινωνία της εποχής τους από μαρξιστική σκοπιά.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
