Στην Ελλάδα έχουμε κατά καιρούς ξεφτιλίσει πολλές ωραίες λέξεις και φράσεις. Πώς; Συνήθως ταυτίζοντάς τες με συγκεκριμένες επιδιώξεις και καμπάνιες, κατά κανόνα πολιτικές. Κάνοντάς τες συνθήματα. Τι σημαίνουν σήμερα «επανίδρυση» και «νέα διακυβέρνηση»; Ο,τι σημαίνει και το -πρόσφατο- «Πρώτα ο πολίτης». Δηλαδή, τίποτα.
Λέξεις, έννοιες, μηνύματα, που προϋποθέτουν ώρες σκέψεις και δουλειάς από συμβούλους, επικοινωνιολόγους, λαμπρά ή όχι μυαλά της πολιτικής επιστήμης και στοιχίζουν αρκετά εκατομμύρια ευρώ για την προβολή τους (αν και δεν πληρώνονται σχεδόν ποτέ…). Σλόγκαν που, πολύ γρήγορα, καθένα μόνο του και όλα μαζί, καταργούν το, τόσο ωραίο, «οι λέξεις σημαίνουν».
Η «επανεκκίνηση» της σαμαρικής Νέας Δημοκρατίας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εύρημα επιτυχημένο, ίσως και ευφυές. Γρήγορο, σύγχρονο, κατανοητό από τα πλέον δυναμικά κοινωνικά στρώματα, που ούτε άκουσαν ούτε μπορούν να θυμούνται το συγγενές «νέο ξεκίνημα», με το οποίο ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης διεκδίκησε (και έχασε) τις εκλογές του 1985… Αλλά ποιους πραγματικά συγκινεί, εκτός από τα κομματόσκυλα και τους αφελείς; Ούτε καν τους απελπισμένους. Δεν φταίει η λέξη, βεβαίως…
Υπάρχουν όμως και χειρότερα. Αυτή η «συναίνεση», για παράδειγμα, τείνει να γίνει το ανέκδοτο της εποχής. Και καλά να τη ζητούν οι Ευρωπαίοι – δεν ξέρουν, αν και θα έπρεπε τουλάχιστον να θυμούνται ή, έστω, να ρωτήσουν… Οι δικοί μας γιατί την αναμασούν; Για να έχουμε να λέμε; Αφού ο καθένας την ερμηνεύει ως επιβολή της δικής του άποψης στον άλλον.
Και τούτο δεν ισχύει μόνο στην πολιτική. Μπορούμε ως άτομα, ως γειτονιά, ως κοινωνία να κάνουμε διάλογο (λέξη επίσης καταταλαιπωρημένη από τους πολιτικούς…); Αλλο τόσο μπορούμε να συναινέσουμε σε κάτι σοβαρό, ουσιαστικό, παραγωγικό, πόσο μάλλον όταν είναι και αντικειμενικά δύσκολο…
Το να αμφισβητείς, βεβαίως, μια λέξη, όσο ωραία και αν είναι, δεν έχει κόστος. Το τι πραγματικά σημαίνει και θα μπορούσε να σημάνει αυτή η (ακυρωμένη) λέξη είναι που στοιχίζει και πονάει… Σε ένα κλίμα μέσα στο οποίο οι λέξεις δεν σημαίνουν τίποτα, εύκολα ξεχνιούνται ή παρεξηγούνται οι έννοιες και τα μηνύματα που αυτές κουβαλούν. Αυτό είναι το χειρότερο. Και γίνεται τρομακτικό αν σκεφτείς ότι για να επανεκτιμήσουμε τη σημασία τους, θα πρέπει πρώτα να βιώσουμε και να νιώσουμε ως το μεδούλι τα αντίθετά τους. Με την πραγματική τους έννοια, δυστυχώς…
