Σταθερή είναι πλέον η αρνητική απόκλιση των εσόδων των αστικών συγκοινωνιών από το εγκεκριμμένο επιχειρησιακό τους πρόγραμμα, παρά την επιτυχή προσήλωση στον στόχο της μείωσης των εξόδων.
Έτσι, τηρουμένων των δυσκολιών (κινητοποιήσεις Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου και το κίνημα «δεν πληρώνω»), και παρά την αύξηση του εισιτηρίου έως και κατά 40%, τα έσοδα από πωλήσεις των αστικών συγκοινωνιών έφτασαν στο Α’ τετράμηνο του 2011 συνολικά τα 85,9 εκατ. ευρώ.
Όμως, είναι χαρακτηριστικό ότι το 2010 το σύνολο των πωλήσεων του Α’ τετραμήνου ανήλθε στα 83,9 εκατ. ευρώ (με εισιτήριο του ενός ευρώ), ενώ το αντίστοιχο διάστημα του 2009 οι πωλήσεις είχαν ξεπεράσει τα 94 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, παρά την αύξηση του εισιτηρίου οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 10% σε σύγκριση με το – ηρεμότερο – 2009.
Βέβαια, το πλέον κρίσιμο στοιχείο αποτελεί η απόκλιση των εσόδων, που προβλέπονται από το επιχειρησιακό σχέδιο των εταιριών των αστικών συγκοινωνιών. Σύμφωνα με το σχέδιο, το οποίο εκπονήθηκε από την Grant Thornton για λογαριασμό της ειδικής γραμματείας ΔΕΚΟ, τα έσοδα από κόμιστρα για το Α’ τετράμηνο του 2011 θα έπρεπε να ήταν περί τα 117 εκατ. ευρώ. Δηλαδή καταγράφεται μία απόκλιση των 31 εκατ. ευρώ, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο, το οποίο από κάπου θα πρέπει να καλυφθεί. Και αυτό είναι δύσκολο, καθώς διαχρονικά οι αστικές συγκοινωνίες φαίνεται να έχουν μία «οροφή» στα μηνιαία έσοδα, που δεν ξεπερνά τα 25 εκατ. ευρώ.
Σε καλύτερη μοίρα τα έξοδα
Αν και ο ΟΑΣΑ ανακοίνωσε μόνο τις πωλήσεις του Α’ τετραμήνου, τα στοιχεία του Α’ τριμήνου είναι διαθέσιμα τόσο από τον ίδιο όσο και από την ειδική γραμματεία ΔΕΚΟ – αν και υπολογίζονται με διαφορετικό τρόπο.
Συνολικά, τα έξοδα των μεταφορικών ΔΕΚΟ – χωρίς τοκοχρεωλύσια – ανήλθαν σε 137 εκατ. ευρώ, έναντι 181 εκατ. ευρώ πέρυσι (μείωση 24,2%) και 174 εκατ. ευρώ το 2009 . Σύμφωνα με το επιχειρησιακό πρόγραμμα, τα έξοδα θα έπρεπε να είναι περί τα 134 εκατ. ευρώ στο ίδιο διάστημα, κάτι που σημαίνει ότι ο στόχος των εξόδων θα υπερκαλυφθεί και με το παραπάνω μέσα στη χρονιά, καθώς εκκρεμούν οι ενοποιήσεις των συγκοινωνιακών φορέων, οι οποίες – πέραν των μετατάξεων – υπόσχονται σημαντικές οικονομίες κλίμακος.
Πάντως, ήδη σε σύγκριση με το Α’ τρίμηνο του 2010, οι αμοιβές και τα έξοδα προσωπικού μειώθηκαν κατά 28,5%, εξέλιξη, η οποία συνδέεται με τις ευρύτερες μισθολογικές περικοπές στο δημόσιο, καθώς κυμάνθηκαν από τα 129,9 εκατ. ευρώ πέρυσι στα 98,3 εκατ. ευρώ εφέτος στο εν λόγω διάστημα.
Το αίνιγμα του Συμφώνου Ευθύνης
Τον Ιούλιο αναμένεται να εφαρμοστεί για πρώτη φορά το «Σύμφωνο Ευθύνης», το οποίο προβλέπεται από το πρόσφατο νόμο για τις συγκοινωνίες και υπόσχεται «σιδηρά» πειθαρχία στα οικονομικά των μεταφορικών ΔΕΚΟ, καθώς, εάν υπάρχει απόκλιση έστω και 10% από το επιχειρησιακό πρόγραμμα, θα συντάσσεται νέο business plan. Έτσι, δεδομένου ότι, βάσει του νέου νόμου, το δημόσιο θα επιδοτεί μόνο το 40% του λειτουργικού ελλείματος των εταιριών, τίθεται ένα μείζον ερώτημα: Τι θα γίνει το υπόλοιπο του ελλείματος που δεν θα επιδοτείται;
Το υπουργείο Υποδομών, πρόθεση του οποίου είναι να ξεκινήσει την εφαρμογή του Συμφώνου τον Ιούλιο, θα βρεθεί, όπως δείχνουν τα πράγματα, σε άβολη θέση, καθώς θα κληθεί να περικόψει συγκοινωνιακό έργο. Έτσι, το πλάνο προβλέπει περικοπές στα λεωφορειακά δρομολόγια και έμφαση στην σύνδεση τους με τους σταθμούς των μέσων σταθερής τροχιάς, με παράλληλη ελπίδα να δοθεί στην κυκλοφορία η κομμένη γραμμή των ΗΣΑΠ, ούτως ώστε να λειτουργήσει εκ νέου πλήρως το σύστημα των αστικών σιδηροδρόμων. Επίσης, αναμένεται και η δημιουργία του κλειστού συστήματος κομίστρου σε μετρό και ηλεκτρικό, με τοποθέτηση πυλών, κίνηση που θα «κλειδώσει» καθημερινά έσοδα έως και ένα εκατ. ευρώ.
Πάντως, κύκλοι του υπουργείου σημειώνουν ότι αρνητικοί ρυθμοί ανάπτυξης της τάξεως του 6% προκαλούν μείωση στην μεταφορική αγορά έως και -15%, δικαιολογώντας εν μέρει τα πεσμένα έσοδα των συγκοινωνιών. Ωστόσο, παρόλο που τόσο ο Απρίλιος όσο και οι πρώτες ημέρες του Μαϊου προκαλούν αισιοδοξία, αυτό είναι κάτι που μάλλον δεν θα διαρκέσει.
Και αυτό διότι την επόμενη εβδομάδα θα ανακοινωθούν οι νέες διοικήσεις της ΟΣΥ, της ΣΤΑΣΥ και του ΟΑΣΑ, οι οποιές θα έχουν ως βασικό στόχο τη σύναψη νέας επιχειρησιακής σύμβασης. Έτσι, αναμένεται – κατά πάσα πιθανότητα – ένα νέο απεργιακό μέτωπο, το οποίο θα ταράξει την εύρυθμη λειτουργία και τα οικονομικά των μεταφορικών ΔΕΚΟ.
