ΒΕΡΟΛΙΝΟ Οι Γερμανοί έχουν πολλές λέξεις που αρχίζουν με το ελληνικό συνθετικό «οίκο-»: οικοσύστημα, οικοτροφία, οικονομία, οικολογία. Σε αυτές προστέθηκε τελευταία και ένας μάλλον κακόηχος νεολογισμός: η οικοκρατία. Η εμφάνισή του είναι όμως δικαιολογημένη: πρώτον, λόγω της εκτόξευσης του κόμματος των Πρασίνων στις δημοσκοπήσεις και, δεύτερον, λόγω του ξαφνικού «πρασινίσματος» των άλλων κομμάτων. «Τώρα δηλώνουν όλοι οικολόγοι» έγραψε η εφημερίδα «Sueddeutsche Ζeitung». «Η Γερμανία τείνει να γίνει οικοκρατικό καθεστώς». Η αλλαγή χρώματος δεν ήταν βέβαια τυχαία αλλά το φυσικό αποτέλεσμα της καταστροφής στις πυρηνικές εγκαταστάσεις της Φουκουσίμα. Τα κόμματα του αστικού κυβερνητικού συνασπισμού, οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, που υποστήριζαν ως τότε άκριτα το πυρηνικό λόμπι, διαισθάνθηκαν αμέσως τον κίνδυνο και προσπάθησαν να τον αποσείσουν «ομνύοντας» διά νυκτός την επίσπευση του κλεισίματος των 17 γερμανικών εργοστασίων παραγωγής ατομικής ενέργειας.
Τα δύο κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού υπέστησαν συντριπτική ήττα στις εκλογές του περασμένου Μαρτίου στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Οι νέοι «λαϊκοί ήρωες» είναι οι Πράσινοι, που ύστερα από την πρώτη ιστορική νίκη τους σε ένα κρατίδιο ετοιμάζονται τώρα να αλώσουν και το ομοσπονδιακό κέντρο, το Βερολίνο. Οι σφυγμομετρήσεις της κοινής γνώμης ενισχύουν αυτή την εντύπωση. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Forsa που δημοσιεύθηκε την περασμένη Τετάρτη, οι Πράσινοι παίρνουν το 27% των ψήφων σε παγγερμανικό επίπεδο. Μαζί με τους Σοσιαλδημοκράτες (22%) φτάνουν έτσι το 49%, που ισοδυναμεί με αυτοδυναμία σε έδρες στο Ράιχσταγκ, τη γερμανική Βουλή.
Ανοιξιάτικες παραισθήσεις ή ρεαλιστική τάση; Αν η τάση αυτή συνεχιζόταν πάντως ως τις γενικές εκλογές του 2013, θα προέκυπτε και ένα άλλο απροσδόκητο φαινόμενο: ένας Πράσινος καγκελάριος. Η εκλογή του θα καταργούσε για πρώτη φορά μεταπολεμικά τη μονοκρατορία των Χριστιανοδημοκρατών και των Σοσιαλδημοκρατών σε αυτόν τον τομέα. Ως τότε βέβαια θα κυλήσει πολύ νερό στον Σπρέε (τον ποταμό που διασχίζει το Βερολίνο). Οχι λίγοι αναλυτέ προειδοποιούν ότι ήδη τις επόμενες εβδομάδες θα υπάρξει μετάπτωση στις διαθέσεις του κοινού και ότι οι Πράσινοι θα κατρακυλήσουν στα «φυσιολογικά» γι΄ αυτούς ποσοστά του 10%-15%. Προς το παρόν, ωστόσο, το ενδεχόμενο αυτό δεν επηρεάζει τη διάθεσή τους.
Στη γερμανική πρωτεύουσα κυκλοφορούν τα ονόματα πολλών επίδοξων υποψηφίων για την καγκελαρία. Ο επικρατέστερος από αυτούς, σύμφωνα με εσωτερικές δημοσκοπήσεις, είναι ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας Γιούργκεν Τριτίν και ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής η συμπρόεδρος Ρενάτε Κίναστ. Τυχόν νίκη της τελευταίας στις εκλογές της πόλης-κρατιδίου του Βερολίνου τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα αύξανε σίγουρα και τις πιθανότητες να επιλεχθεί ως υποψήφια καγκελάριος.
Το μεγάλο αουτσάιντερ είναι ωστόσο κάποιος που βρίσκεται εκτός ενεργούς πολιτικής: ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ. Οι δημοσκοπήσεις τον αναδεικνύουν ως τον πιο δημοφιλή Πράσινο πολιτικό, η υποψηφιότητά του παραμένει ωστόσο αμφίβολη. Ο ίδιος δηλώνει ότι πολιτικά έχει ρίξει πέτρα πίσω του, ενώ ταυτόχρονα οι κομματικοί του σύντροφοι δεν φαίνονται διατεθει μένοι να τον υποστηρίξουν. Ενα υπόλοιπο αβεβαιότητας όμως μένει. «Από τον Φίσερ όλα να τα περιμένεις» έλεγε αναλυτής. «Είναι ο πιο απρόβλεπτος πολιτικός της χώρας». Δεν είναι βέβαια όλα αγάπες και λουλούδια στους Πρασίνους. Το δέλεαρ της καγκελαρίας προκαλεί τριβές και σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές συμμαχίες. Η αριστερή πτέρυγα υπό τον κ. Τριτίν θέλει να την επιτύχει αποκλειστικά με τους Σοσιαλδημοκράτες, η δεξιά πτέρυγα υπό την κυρία Κίναστ αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεργασίας και με τους Χριστιανοδημοκράτες. «Ο καβγάς είναι προς το παρόν θεωρητικός» έλεγε ο ίδιος αναλυτής. «Με τον καιρό όμως η γκρίνια θα μπορούσε να μειώσει τις πιθανότητες μιας εκλογικής επιτυχίας». Ενός κακού μύρια έπονται: η ενδεχόμενη αποτυχία της «οικοκρατίας» (μιας κοινωνίας, δηλαδή, με οικολογική βάση) θα άνοιγε τον δρόμο σε ένα τυραννικό καθεστώς με ένα επίσης αρχικό «οίκο-» στην ονομασία του, την οικοδικτατορία. Αυτή, σύμφωνα με τον νομπελίστα Γκύντερ Γκρας, θα μπορούσε να προκύψει αν – εν όψει της δραματικής μείωσης των ζωτικών πρώτων υλών, όπως ο αέρας, το νερό και η γη- η μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού αποδεχόταν την επιβολή του στρατιωτικού νόμου ως ύστατη σανίδα σωτηρίας.
Προς το παρόν, βέβαια, προσθέτει, η οικοδικτατορία αποτελεί μακρινή απειλή. Το παιχνίδι παίζεται σε άλλο «γήπεδο»: εκείνο των κοινωνικών και οικολογικών αγώνων. Και σε αυτό, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, οι «αντιοικοδικτατορικές» δυνάμεις έχουν σαφώς το πάνω χέρι.
– Στις πρόσφατες δημοσκοπήσεις οι Πράσινοι βρίσκονται πολύ πιο μπροστά από τους Σοσιαλδημοκράτες. Πιστεύετε ότι η τάση αυτή θα κρατήσει ως και τις γενικές εκλογές του 2013 και ότι, σε περίπτωση που τα κόμματα έχουν την απόλυτη πλειοψηφία, ο επόμενος καγκελάριος θα είναι Πράσινος; «Οχι, σε καμία περίπτωση. Η απότομη άνοδος των Πρασίνων οφείλεται αποκλειστικά στην πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα. Οι ψηφοφόροι αναγνωρίζουν έτσι την πρωτοκαθεδρία τους σε οικολογικά θέματα. Αυτό δεν θα κρατήσει όμως πολύ. Οι Γερμανοί ενδιαφέρονται σε πρώτη γραμμή για οικονομικά θέματα όπως οι μισθοί και η ανεργία. Οταν η συζήτηση στραφεί πάλι σε αυτά, το φύλλο θα αλλάξει. Τα ποσοστά τους θα πέσουν, ίσως όχι πάλι στα παλιά επίπεδα, αλλά πάντως κάτω από 15%».
– Οι Πράσινοι καλλιεργούσαν για μεγάλο διάστημα το προφίλ του «αντικομματικού κόμματος», της οργάνωσης δηλαδή που ήταν πάνω και πέρα από τα παραδοσιακά κόμματα. Τι έχει μείνει σήμερα από αυτό;
«Σχεδόν τίποτε. Οι Πράσινοι είναι κόμμα όπως όλα τα άλλα, που παίζουν όμως σημαντικό ρόλο στο πολιτικό παιχνίδι. Σε κοινωνικά θέματα όπως η απασχόληση βρίσκονται μάλλον αριστερά του Κέντρου. Στο επίπεδο των πολιτικών και ατομικών ελευθεριών βρίσκονται στην πρωτοπορία. Οι Πράσινοι είναι το κόμμα του εκσυγχρονισμού».
– Προτού γίνουν κόμμα εξουσίας οι Πράσινοι είχαν κυρίως αριστερή εκλογική πελατεία. Ενα στέλεχός τους είπε πρόσφατα ότι και σήμερα ακόμη οι Πράσινοι είναι αστικό κόμμα με αριστερούς ψηφοφόρους. Ισχύει αυτό; «Οι Πράσινοι στηρίζονται σήμερα στα καλά μορφωμένα και εύπορα στρώματα. Πολλοί ψηφοφόροι τους παραμένουν αριστεροί. Με τα συνδικάτα όμως δεν έχουν μεγάλη σχέση».
– Ορισμένοι αναλυτές παρατηρούν ότι οι Πράσινοι δεν μπορούν να πλησιάσουν το πλατύ κοινό επειδή έχουν λίγα θέματα που τους απασχολούν. Είναι όντως κόμμα της «προγραμματικής φτώχειας»; «Οχι. Οι Πράσινοι είναι πολυθεματικό κόμμα. Το πρόβλημα είναι όμως ότι δεν καταφέρνουν να προβάλλουν πολλές θέσεις τους. Και αυτό τους αδικεί στη δημοσιότητα».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
