Ραγδαία αύξηση των ελαστικών μορφών εργασίας, σε αντίθεση με την πλήρη απασχόληση, ανατροπές στα ωράρια εργασίας και μείωση των αμοιβών καταγράφει το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας εντός του έτους 2010. Η οικονομική κρίση και η εκτόξευση της ανεργίας σε δυσθεώρητα για τη χώρα μας ύψη ανατρέπουν πλήρως τα δεδομένα της αγοράς εργασίας.
Οι επιχειρήσεις προχωρούν σε επαναδιαπραγμάτευση των ατομικών συμβάσεων εργασίας του προσωπικού επιδιώκοντας την τροποποίηση των όρων εργασίας και των αμοιβών, χωρίς να μπουν καν στη διαδικασία σύναψης επιχειρησιακών συμβάσεων.
«Δύο στις τρεις επιχειρήσεις προχωρούν στη μετατροπή των συλλογικών σε ατομικές συμβάσεις αλλάζοντας άρδην τους όρους» σημειώνει ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας κ. Σ.Ρομπόλης εκτιμώντας ότι, εκτός από τις μετατροπές των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε ελαστικές μορφές εργασίας, έχουν επέλθει και οι μειώσεις αποδοχών που πλησιάζουν ήδη το 20%.
Οι ατομικές συμβάσεις έχουν λάβει τη μορφή χιονοστιβάδας, γεγονός που παραδέχεται και η επίσημη ηγεσία του υπουργείου. «Οσο δεν υπογράφονται επιχειρησιακές συμβάσεις κερδίζουν έδαφος οι ατομικές συμβάσεις, στη διαπραγμάτευση των οποίων ο εργαζόμενος είναι σε δυσχερή θέση» τονίζει ο υφυπουργός Εργασίας κ. Β. Κεγκέρογλου, υπογραμμίζοντας ότι το πεδίο είναι ελεύθερο και οι εργαζόμενοιδέχονται πιέσεις να συναινέσουν σεδραματικές αλλαγές των όρων εργασίας.
«Η σύναψη ατομικών συμβάσεων με χαμηλότερες αποδοχέςστους χώρους όπου υπάρχουν κλαδικές συμβάσεις σε ισχύείναι παράνομη» τονίζει ο ειδικός γραμματέας του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας κ. Μ.Χάλαρης. Ωστόσο στους περισσότερους κλάδους δεν έχουν υπογραφεί κλαδικές συμβάσεις και ως εκ τούτου μετά την πάροδο έξι μηνών από τη λήξη της κλαδικής σύμβασης παύουν να ισχύουν οι παλαιότερες συμβάσεις, με αποτέλεσμα να είναι νομικά δυνατή η προσαρμογή των μισθών των εργαζομένων στα όρια της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Ο κ. Χάλαρης παραδέχεται ότι οι εργαζόμενοι δέχονται ασφυκτικές πιέσεις και αποδέχονται αλλαγές στους όρους παροχής της εργασίας τους.
Οι ελαστικές μορφές εργασίας και κυρίως η μερική απασχόληση (part time) αυξήθηκαν κατά 17,86% εντός του 2010 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ από αυτές την υψηλότερη αύξηση- σχεδόν διπλασιασμό- εμφανίζει η εκ περιτροπής απασχόληση.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στο στοιχείο που καταγράφει τη μετατροπή των συμβάσεων πλήρους σε μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης. Και στις δύο περιπτώσεις παρουσιάζεται μια αύξηση της τάξεως του 80% περίπου το 2010 σε σχέση με το 2009.
Αντίστοιχη εικόνα καταγράφει το ΣΕΠΕ και εντός των πρώτων μηνών του 2011 (δίμηνο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου) καθώς μία στις δύο νέες προσλήψεις εντός του 2011 αφορά ελαστικές μορφές απασχόλησης και κυρίως την εκ περιτροπής εργασία, ενώ περισσότερες από 10.000 συμβάσεις πλήρους απασχόλησης μετατράπηκαν σε μερικής ή εκ περιτροπής εργασίας εντός του πρώτου διμήνου του έτους.
Οι δραματικές αλλαγές στην αγορά εργασίας απεικονίζονται στην ετήσια έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ) για το έτος 2010.
Το προηγούμενο έτος οι ελαστικές μορφές απασχόλησης αυξήθηκαν κατά 17,86%. Οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης από 272.561 το 2009 αυξήθηκαν σε 340.619 το 2010, ενώ η εκ περιτροπής απασχόληση από 57.825 σε 90.158 θέσεις.
Το άλλο στοιχείο που καταδεικνύει τις αλλαγές που συντελούνται στην αγορά εργασίας αφορά τις μετατροπές των υφισταμένων συμβάσεων πλήρους απασχόλησης σε συμβάσεις μερικής ή εκ περιτροπής εργασίας.
Οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης που μετατράπηκαν το 2010 σε μερικής απασχόλησης είναι 18.713 από 11.622 το 2009.
Ωστόσο και εδώ κυριαρχεί η εκ περιτροπής εργασία καθώς οι συμβάσεις πλήρους απασχόλησης που μετατράπηκαν σε εκ περιτροπής αυξήθηκαν από 4.839 το 2009 σε 7.540 το 2010.
Την ίδια ώρα εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει το πρόβλημα της ανεργίας, ενώ απογοητευτικές είναι οι προβλέψεις για το μέλλον. Ηδη οι άνεργοι τους πρώτους μήνες του έτους ξεπέρασαν τις 700.000 και το ποσοστό της ανεργίας τον Δεκέμβριο του 2010 έφθασε το 14,8%, όταν η πρόβλεψη του προϋπολογισμού για το 2011 ήταν για ανεργία της τάξεως του 15,5%. Ολα τα στοιχεία συγκλίνουν στην άποψη ότι οι διαστάσεις του προβλήματος θα ξεπεράσουν κατά πολύ τις τρέχουσες προβλέψεις εντός του έτους.
Τις προηγούμενες ημέρες ο ΟΑΕΔ ανακοίνωσε τον αριθμό των εγγεγραμμένων ανέργων για τον μήνα Μάρτιο, ο οποίος έφθασε συνολικά τα 714.675 άτομα. Οι άνεργοι ήταν αυξημένοι κατά 3,2% (22.179 άτομα) σε σχέση με τον Φεβρουάριο και κατά 18,77% (112.936 άτομα) σε σχέση με τον Μάρτιο του 2010. Ενδεικτικό του οξυμμένου προβλήματος της ανεργίας είναι το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα ποσοστά αύξησης της ανεργίας καταγράφηκαν από τον ΟΑΕΔ ταυτοχρόνως με αύξηση κατά 15% των προσλήψεων εντός του μηνός Μαρτίου σε σχέση με τον μήνα Φεβρουάριο. Οι προσλήψεις αυτές όμως παραμένουν μειωμένες κατά 19,73% σε σχέση με τον Μάρτιο του 2010.
Η αύξηση των προσλήψεων οφείλεται εν πολλοίς στην έναρξη της περιόδου της εποχικής απασχόλησης στον τουριστικό τομέα και όχι σε θέσεις πλήρους απασχόλησης. Ως εκ τούτου γίνεται φανερό ότι η ανεργία θα παρουσιάσει νέο άλμα τους φθινοπωρινούς μήνες, όταν θα λήξει η τουριστική περίοδος.
Σε «στάση πληρωμών» έχουν ήδη προχωρήσει χιλιάδες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Περίπου μία στις τρεις επιχειρήσεις- δηλαδή, πάνω από 275.000 ιδιωτικές εταιρείες- καθυστερεί την καταβολή των δεδουλευμένων αποδοχών των εργαζομένων τους. Οι καθυστερήσεις υπολογίζεται ότι κατά μέσον όρο φθάνουν τους τρεις ή τέσσερις μηνιαίους μισθούς.
Τη ζοφερή αυτή εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας μεταφέρει ο ειδικός γραμματέας του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίαςκ. Μ. Χάλαρης αποκωδικοποιώντας τα στοιχεία που συγκεντρώνει καθημερινά το ΣΕΠΕ. «Περίπου το 30% του συνόλου των επιχειρήσεων δεν καταβάλλει εγκαίρως τα δεδουλευμένα στους εργαζομένους» σημειώνει ο κ. Χάλαρης, προσθέτοντας ότι οι αποκλίσεις στην καταβολή των αμοιβών ξεπερνούν τους τρεις μηνιαίους μισθούς.
«Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι περίπου το 60% των διαφορών που φθάνουν στο ΣΕΠΕ μεταξύ μισθωτών και ιδιοκτητών εταιρειώνκάθε μεγέθουςαφορά μη καταβολή δεδουλευμένων» δηλώνει ο ειδικός γραμματέας. Για να γίνει φανερό το μέγεθος του προβλήματος θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι εργαζόμενοι, συναισθανόμενοι την κρισιμότητα της κατάστασης, δεν προβαίνουν σε καταγγελίες άμεσα αλλά αφού περάσει ένα χρονικό διάστημα από τη στιγμή που ο εργοδότης σταματά να τους αποδίδει μέρος ή και το σύνολο των αμοιβών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης πεπραγμένων του ΣΕΠΕ για το 2010, η υπηρεσία κλήθηκε να διευθετήσει 20.555 εργατικές διαφορές. Το 50,51% αυτών αφορούσε καθυστέρηση ή μη καταβολή δεδουλευμένων.
Ως πριν από λίγους μήνες η 29χρονη κυρία Μαρίνα Μέγγουλα (φωτογραφία επάνω) εργαζόταν ως γραμματέας σε γραφείο ασφαλιστικής εταιρείας στο Ξυλόκαστρο Κορινθίας. «Το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας δεν μεγάλωνε και έτσι η εταιρεία αποφάσισε ότι οι ασφαλιστές έπρεπε να δουλεύουν πιο πολύ στο γραφείο τους». Η κυρία Μέγγουλα εργάζεται από τα 18 της. Θεωρεί πως «δουλειές υπάρχουν, αρκεί να θέλουμε να τις κάνουμε.Δεν μιλάω μόνο για κάποιους που θέλουν να εργαστούν αποκλειστικά επάνω στο αντικείμενο σπουδών τους. Ακόμη και οι περισσότεροι απόφοιτοι λυκείου δεν αρκούνται σε τίποτα λιγότερο από μια δουλειά γραφείου.Την ίδια στιγμή υπάρχουν επαγγέλματα όπως η πώληση όπου η ζήτηση είναι συνεχής» επισημαίνει. Πιστεύει ότι είναι μύθος η αντίληψη πως τις θέσεις εργασίας παίρνουν ανασφάλιστοι αλλοδαποί εργαζόμενοι. «Ακόμη και στην επαρχία όπου ζούσα ως πρόσφατατο φαινόμενο της ανασφάλιστης εργασίας έχει ατονήσει. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι οι αλλοδαποί δέχονται να δουλέψουν με λιγότερα χρήματα.Ειδικά όμως αυτή την εποχή θεωρώ πως αυτό που μετράει πάνω απ΄ όλα είναι να έχεις ασφάλιση».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
